Vaqif Bəhmənli. Zarafat, zarafat... 67!
May ayının 23-ü Vaqif Bəhmənlinin doğum
günüdür. Bu dəfə "525-ci qəzet"
gözəl şairimizin ad gününü onun müxtəlif
illərdə qələmə aldığı duzlu-məzəli,
zarafat ovqatlı şeirlərindən bir qisminin təqdimatıyla
təbrik edir. Bu yazıların dəyərli
oxucularımızın ürəyincə olacağına
inanırıq.
Ömür zarafatları
Qardaşıma
mesaj
Ay Yadigar,
xəbər yolla sərçədən
Bəhmənlidə Günəş çıxıb,
çıxmayıb?
Boş
başıma ağıl qoyur hər yetən,
Bəhmənlidə qamış çıxıb,
çıxmayıb?
Xoş
halına, orda qərar tutmusan -
Alça, ərik, gavalı, ya tumusan?
Səsin
gəlmir, bəlkə tuluq udmusan -
Bəhmənlidə
bir iş çıxıb, çıxmayıb?
İncidirmi səhər şehi qönçəni?
Kim qaytarır ləkə cuman cöngəni?
Qazon yedi
burda yumşaq yoncanı,
Bəhmənlidə kalış çıxıb,
çıxmayıb?
Olan budu,
qonaq nədən incisin;
Yağırmı
tut -
məhsulun birincisi?..
Badımcandı
qapımızın zəncisi -
Bəhmənlidə qaloş çıxıb,
çıxmayıb?
Mesajımdan
sonra üzün gülməsə
iş fənadı...
xalaxətrin gülümsə!
Qarpıza
dil vurarammı, bilməsəm
Bəhmənlidə
yemiş çıxıb, çıxmayıb...
Allah hanı? Şeytan ətək düzəldir,
İlan simdən bala pətək düzəldir.
Süd nəmənə...
zavod inək düzəldir -
Bəhmənlidə camış çıxıb,
çıxmayıb?
Ay Yadigar,
qulluq elə dərinə
Turp
qızarsın görüm, sənin yerinə...
Qızılları
nahaq əkdik dərinə,
Bəhmənlidə gümüş çıxıb,
çıxmayıb?
Bağban Rəhilə
Son
macallar nəvələrimin nənəsi yüngül
yazı-pozu işini bir qırağa qoyub məhləmizdəcə
ağır əkin-biçin işiylə günü başa
vurur...
Zəhmətkeş
arıya şanlı köşə var -
qohuma,
qardaşa yağ-bal olmusan.
Öyrənib
nə qədər iş var, peşə var,
gəlib
ən axırda...
bağban olmusan.
Elə
bil, Miçurin təzədən çıxıb;
Növ
növə qarışıb, təzə dən
çıxıb...
Gülə
su dartmaqdan əzələn çıxıb,
dabanın bərkiyib,
oğlan olmusan...
Maşallah,
kəkliksən bərə içində,
yarpızsan, şüyüdsən tərə içində.
Qızılgül
əkirsən dərə içində -
çünki allı-güllü dağdan olmusan.
Meynəyə
tay tutub hər adətini
Gün
altda ölçürsən hərarətini...
Yarpağa
vermisən təravətini
bəlkə buna görə solğun olmusan?
Kaş ki
görməyəydim qəşəng vaxtını,
Saldın
dinc vaxtıma işlək vaxtını...
Tamam
unutmusan döşək vaxtını,
yadından çıxıb ki, yorğan olmusan.
Səpmədiyin
gübrə-zəhər qalmayıb,
gecəyə qarışan səhər qalmayıb...
Daha Rəhilədən
əsər qalmayıb;
Vəzəri,
cəfəri, soğan olmusan!
Allah bərəkəti
töksün bacandan,
A
bağban, yemək ver,
öldüm acından...
Mənim nəyim kəmdi tut ağacından? -
Gəl, çəkil kölgəmə, yorğun olmusan.
Qumda
dolaşırsan
oxuyub pəstdən -
Bülbül
girə bilməz səninlə bəhsə...
Pəhləvan
Vaqifi salmısan xəstə,
xəstə canın ilə sağcan olmusan.
Vaqifin
nağılı
Sənə
min şükür, xuda;
doğulcağın çağladım...
Nənəm
dedi: - Namxuda,
çağa qəşəng ağladı,
demək,
yaxşı çağadı.
-
Yarıdır haçan gedir, -
anam
dedi, - dincəlmir,
İşi
dəndi, başaqdı,
Nəyə
yollasan gedir,
Vaqif yaxşı uşaqdı.
-
Danışır göylər ilə;
zehni qəmə
tək iti,
hafizəsi kirgiddi, -
Məktəbdə
söylədilər, -
- Vaqif
yaxşı sagirddi.
Boy-buxun
soy iləndi!
Çıxdım
kəndin üzünə,
Çox
analar boylandı,
eyham
vurdu qızına:
- Vaqif
yaxşı oğlandı.
- Sədaqətdi
çeşidi,
beş
işinin beşi də
külfətidi, işidi, -
bunu da
arvad dedi:
- Vaqif
yaxşı kişidi.
- Kölgəsi
qalın olsun, -
dilə
gəldi yadlar da, -
fağır-fuğura damdı,
adı
qalsın adlarda,
Vaqif
yaxşı adamdı!..
Dördü
mindi belimə,
nəvənin biri düşdü,
Qırmanc
aldı əlinə:
- Dəh-dəh,
tərpən, uç, atım!
Beşi
birdən gülüşdü:
- Vaqif
yaxşı qocadı!
... Dəfn günü mürdəşir
qopardı ayrı həşir:
- Pakdan pakdı sinəsi,
görünməyib beləsi,
Bu ki, cənnət gülüdü,
Allah rəhmət eləsin,
Vaqif yaxşı ölüdü!
Adaşlar
Həm nəvəm, həm adaşımsan -
İki
can bir təndə, Vaqif!
Adaş nədi,
qardaşımsan -
Sən də
Vaqif, mən də Vaqif!
Məxmər
tükün ətirlidi,
Adın
güldən xətirlidi...
Girdə
üzün fətirdimi,
xırda
burnun kündə, Vaqif!?
Gülsən,
dünya gülər sənnən,
Günəş
nurun bölər sənnən...
Bəhsə
girə bilər sənnən
hansı
qoçaq bəndə, Vaqif?
Boyun
ucalsın gər kimi,
Adın
dildə əzbər kimi...
Haydı,
yürü əsgər kimi
Azma
duman-çəndə, Vaqif!
Yeriyəndə
yer laxlasın,
Başını
göy qucaqlasın!
Adın gəlcək
div ağlasın
yerə
girsin cin də, Vaqif!
Həm həlimsən,
həm də ki sərt -
Olmalıdı
mərd oğlu mərd!
Namərdləri
yolda gəbərt,
əclafları tində, Vaqif!
Nəyi deyim, nəyi qoyum? -
Qoç
qırdırım, kəsim qoyun!
Türk
oğludu əslin, soyun,
müsəlmansan dində, Vaqif!
Üfüqəcən
üzsün gəmin,
Suylar
sakit, yelkən əmin!
Dəryada
qərq olsun qəmin,
ölsün səndən gendə, Vaqif!
***
Ciddi zarafatlar
Halımız
Şükür
ey Tanrı sənə, hər cürə sərvət
vardır,
Sərvətə meyl eləyən silsilə millət
vardır.
Düşünən çoxmu görən hər əməlin
var sorumu? -
Tanrı
dərgahı durur, can dolu minnət vardır!
Hərə
bir suç yiyəsi, göydə Xuda təkdi axı,
Necə illac eləsin, gör neçə xilqət
vardır?!
Bircə an gözdən iraq saxlamır Allah adamı,
Çünki adəmdə tamam ayrı kəramət
vardır.
Yerdə ət
parçalayıb, göydə quşu quşlamağa
Ox nədi, güllə nədi, həm də fərasət
vardır.
Ağzını
gen ayırıb qapqara torpaq sayağı
qırtmamaq olmur axı; ev dolu külfət vardır!
Yenə
göydən aşağı,Tanrı necə
döndərəcək -
Kamandan çıxmış oxuq, dəlməli niyyət
vardır.
Satan
aldatmalı, aldanmalıdı hərgah alan,
Düz
olan düzdə qalar, sözdü qəbahət vardır!
Bal
hanı, bəhməz hanı,sordu duran
yağ yerinə,
Damaqda dad
nə gəzir, varsa,kəmiyyət
vardır.
Ucu
çatsaydı əgər, göy deşərdi şəhvətlər,
Dəlləyin ülgücü var, yaxşı ki,
sünnət vardır.
İçimiz
iblisə yol, yolçudu bərbad eləyən,
Biz ki, içdən bilirik çöldə ədavət
vardır.
Həqiqət
aşkar ölür, qəm qovurur xalq içini,
O səbəbdən
fələyə daxili nifrət vardır.
Əruzda
yox hünəri, çapdı sözü qəssabtək,
Şairin
də, görünür, qarmağında ət vardır!
İçirəm, içmirəm
Qoy
danlasın üzümü uşaq, arvad - içirəm!
Guya abad
canımı edib bərbad içirəm...
"Tökülmüşə
səbəbsiz almaram tökülmüşü",
Kim deyir,
yalan deyir; ki, hər saat içirəm...
Olur ki, qəmlər
basır başımı mey qabına,
Bəzən
də keyfim qalxır, oluram şad, içirəm...
Bilirəm,
arsızları əzrail də bəyənmir,
Kefqomları qoruyur kefsiz həyat... içirəm.
Azman-azman
insanı boğub azaldır azan,
Rəhmət deyib çəkirəm yek salavat, içirəm.
Fələk
sıxıb suyumu çıxardanda yanıram,
Dərhal oda mey səpib ala-babat içirəm.
Dostun biri
satılır, birini maşın vurur,
Görünür, bu səbəbdən mən qatbaqat
içirəm.
Əndərir
boğazıma ömür ilan zəhrini,
Şərabı dil altında sanıb nabat, içirəm.
Göydə
Allah, yerdə də həkim tapşırır, içmə,
Kürəyim zoqquldayır, ürəyim çat,
içirəm.
Quruyanı
kəsirlər, qorxuram dəhrəsindən
Dünyanın
səhrasından canısulu keçirəm -
Vallahi, mən
içmirəm, billahi, mən içmirəm!
Gözütox qoşma
Canım
qov kimidi, uçağan, diri,
Sayın ki, çərpələk sap ilə gedir.
Mal
qapır, pul qırır safehin biri...
Deyirəm, sərçədi, çöl ilə gedir.
Niyyətim
əl tutub yetməkdi haya,
Varımın
yarısı paylanır paya,
Sərvət
toplamıram, yığmıram maya...
Haqdı
ki, top gələn top ilə gedir.
Götürməz
çiyninə aqil günahı -
Dərd
yox ha, sərvətdi əyən cinahı!
Kəndirbaz
kimidi insan tamahı,
Şalbandan sallaşır, ip ilə gedir.
Adam yer
aldadır, kəf gəlir göyə
Sonra can
çatladır diz döyə-döyə...
Eybini
düz gözlər görməsin deyə
Axsaq yoldaş olub çəp ilə gedir.
Kim idi, kim kimi qınadı belə,
Çapdı
dörd bir yana cin atı belə?
Mənim
də işim bu, sənətim belə
Günüm-güzəranım
gop ilə gedir.
Bir
şikar quluyam, sözdü marağım,
Kəlmə bərəsindən gəlir sorağım.
Nə
kabab, nə cızbız, acı arağım
bəxtəvər başıma, sup ilə gedir.
***
Sevgi zarafatları
Rədiflər
Gülüşünə
tay hanı? -
qəmzələrin süzgün ox!
Qansız
gözələ canım
qurban
olsun, yoxsa yox?
Dərdin
dəvəsi sinəm -
dartır
həvəsi sənə...
Zınqırov
səsi sənə
mehman
olsun, yoxsa yox?
Zülm
eylədin o ki var;
canda
leysan yükü var -
Göz
yaşımdan səhralar
ümman
olsun, yoxsa yox?
Bu qədər
ağlarıqsa,
ağlayıb çağlarıqsa,
Dövran
bizik... varıqsa,
dövran
olsun, yoxsa yox?
Çıxarı
nəfdən baha
bir
söz qalmadı daha...
Vaqif səntək
dərgaha
qurban
olsun, yoxsa yox?
Axirət
Düzdü,
bir zamanlar səni sevirdim
İndi sən ayrısan, indi yar ayrı.
Ömrümün
altını üstə çevirdim;
Eşq
ayrıdı gördüm, iqtidar ayrı...
Yağdır
qarğışını, istəsən söy də,
Zəncirli bir qulam başqa niyyətə.
Deyəsən,
iğtişaş baş verib göydə,
ayrı
Allah gəlib hakimiyyətə!
Birinci mərtəbə
Həyatım
boyu bir dəfə gördüyüm və görən kimi
bir könüldən min könülə aşiq olduğum,
hansı səbəbdənsə az müddət
içində unutduğum bütün gözəllərə
ithaf olunur. Bu şeiri ona görə yazdım ki, gözəl
qızlar yeriyəndə heç olmasa ayaqlarının
altına baxsınlar...
Qənirsiz
ismi pünhan
qəfil
qarşıma çıxdı.
Ürəyim
tutmadı qan,
qanım
başıma çıxdı -
birinci mərtəbədə,
birinci mərtəbədə!
Daldım
xülya zilinə,
Tanrı verib siftəmi.
Məhəbbət
mənzilinə
sandım
dartar lift məni -
birinci mərtəbədən,
birinci mərtəbədən.
Hanı
addım irəli,
hanı
bir addım geri?
A daş,
bir tərpən görüm,
yeri, a kəssək,
yeri -
birinci mərtəbədə,
birinci mərtəbədə!
Kim gəlib
tapar məni;
yerə
yapışıb bədən.
Bəlkə
çırpıblar məni
yüzüncü mərtəbədən
birinci mərtəbəyə,
birinci mərtəbəyə?
Fələk
darlığa mail -
vədi
dalanda alır...
Bəlkə
elə Əzrail
canı
alanda alır
birinci mərtəbədə,
birinci mərtəbədə?..
Qafil quldu
həvəsə -
sağ
canım zədən-zədən...
Namərdəm
bir də ensəm
onuncu mərtəbədən
birinci mərtəbəyə,
birinci mərtəbəyə...
***
Sevgi şeirləri
Bal eləyib
dilimi
yazdım
ömrün yazında.
Yoluşdurub
telimi
yelə
verdim...
yazanda
sevgi
şeirlərimi...
Doyulmaz
dadla-tamla
çəkilib bir qırağa,
gözümdən damla-damla
ələdim ağ varağa
sevgi
şeirlərimi...
Söz
dinirdi dərində
Sevənə
döz deyirdi,
Xatirə
dəftərində
qızılgül bəzəyirdi
sevgi
şeirlərimi.
Anası
izləyirdi,
qız
düşürdü təlaşa,
Çaparaq
gizləyirdi
alt
üzündə balışın...
sevgi
şeirlərimi.
Bəyənir
Kərəm lələ,
Məcnun da qollayırdı.
Oğlan
xətt sala-sala
yarına
yollayırdı
sevgi
şeirlərimi.
Yar
sözümə qızıl dən,
gülab
axdı, deyirdi...
Elə
bil ürəyimdən
tikan
çıxdı, deyirdi
sevgi
şeirlərimə.
İndisə
çəkib ahı
başın sallayıb dinmir...
Başıma
kül, İlahi,
Arvadım
da bəyənmir
sevgi
şeirlərimi!
Aramızda
Sevda
körükləyir iki sinəni,
Nə yaman alışır köz aramızda.
İsti
sinən sini, sinəm səməni,
Yavaş ol, əzilər yaz aramızda.
Əmələ
gəlməyib daxma havayı,
Sel
töküb daxmamı yıxma havayı,
Gözünün
yaşını sıxma havayı,
Axı nə baş verib, qız, aramızda?
Hər
naza umsunan it oğrusudu!
Nazından
usanan it oğlusudu!
Elə
bil ərköyün toy toğlusudu -
Sabahdan hərlənir naz aramızda.
Əcrin
qar ələyir alçaq başıma,
Qarları,
buzları al, çax başıma -
Qoy
dönsün ağappaq çaxmaq daşına,
Qığılcım törətsin buz aramızda.
Sürtüb-işıldadıb
şüşə gözünü
Bədnəzər
dirəyib daşa gözünü...
Üzərlik
tüstüsü deşə gözünü
Gərək hazır dura duz aramızda.
Lütf
elə, bu sirri kimsə bilməsin,
Kəsik
baş gəzdirən kisə bilməsin,
Məscid
eşitməsin, kilsə bilməsin,
Qalsın
Allah ilə öz aramızda...
Rusca kino
Hanı
gözü Gündən qamaşan yaşım,
Eh,
gör hara qalxdı eşqin kilosu?!
Keçdi
səhnə yaşım, tamaşa yaşım,
başladı ömrümün rusca kinosu.
Dilimdən
qopardı sözü kəlbətin -
Getdi "poka" deyən gülüm, dönmədi.
"Doroqaya"
dedim, töküldü ətim,
"Lyublyu" deməyə dilim dönmədi.
O vaxtlar mən
külbaş "da"da çaşırdım,
Kəlmə anlamırdım "net"dən
savayı.
Allahdan
aşağı söz yox eşidim
"Paşol"dan savayı, "get"dən
savayı.
Gəzdim
rus elini diyarbadiyar
Görən "çelovek" yox, yol bildi məni.
"Çto
sluçilos, paren?" - sordular;
Dinmədim,
gözəllər lal bildi məni!
Gülmə
bu şeirimə, cənublu tülkü,
Bu halət sənə də şəksiz
tanışdı.
Yad
eşqin dilini dadmadım, çünki
O, mənnən
əcnəbi dildə danışdı...
İki gözəl, tək qoca
Yolumda
parlayır gördüm iki ləl,
yol nədi, tutmur
heç, Yer ikisini.
Yaxamı
didəndə içimdəki əl
anladım, quluyam hər ikisinin...
Sərfədi fələyin de, hansı türü? -
neçə günah varsa, dövran süpürür...
Şair,
dadı daddan seçməkdən ötrü
əl
at, gilənarın dər ikisini!
Bevaxt
sevdalardı hər zaman diri,
Ayrı nəyə yarar həsrətin piri?
Qismətim
olmasa bu cütün biri -
dedim,
vursun azar, çər ikisini!
Yazın çarası gül, qış əlacı nə? -
Payız
ruzi verməz çölün acına...
Baxıb
gülüşəndə bəyaz saçıma,
basıb-bürmələdi qar ikisini!
Cüt
gözəl, tək qoca... işi çətində,
nöqtəcə yalan yox hekayətimdə...
Mən
yerə quyulandım xəcalətimdən,
Gördüm
ki, aparır tər ikisini!
Qadın
qucağı cənnət
Deyirlər
guya ki, yonulmuş qadın
Adəmin qartımış qabırğasından.
Tanrı
olmalıykən qadının adı
Nədən uydurulmuş bu boyda yalan?
Min dəfə
cənnətin əlindən öpdüm,
Qadın qucağıdı mən bilən cənnət.
Dəli-divanəyəm
qadından ötrü,
Qadınsız
dünyanın zatına lənət!
Qoca sevgi
Canım,
dar çağından nə xəbər deyim -
Bu vədə
bərədən yar aşmaz axı...
Mən sənə
nə deyim, nə təhər deyim,
Deyim ki, sevirəm? - yaraşmaz axı...
Canım,
budaq birdi, qanad ikidi -
Qonmağa yer bula hər uçan gərək.
Fələyin
ən ağır işi sevgidi
Onu
çəkmək üçün cavan can gərək.
Canım,
mən ki, qara baxta qapıyam -
Bütün sevdaların birdi axırı.
Çoxdan
mismarlanmış taxta qapıyam
Ot
basıb könlümə gedən cığırı.
Canım,
mən nə təhər dayanım, durum
Bu qara üz ilə Ay qabağında?
Bu
yaşınkı odu, təsbeh çevirim,
mütəkkə böyrümdə, çay qabağımda!
Canım, sifətimdə şeytan tükü var? -
üzündən öpürəm, gülməyin gəlir.
Saçım
gümüşüdü üstümdəki var
Vallah, ölüb yerə girməyim gəlir.
Canım,
qonaq qalmaz axşam çağına,
Aç bağlı cəftəni, yol elə mənə.
Bir qoca at
kimi qat qabağına,
Apar bir dərədə güllələ məni.
Bir-birinə sataşan qoca və
qarı
Qoca deyir:
Bil,
tanıram, qarı, səni -
Yeriyirdin maral kimi.
Görməyəydim,
barı səni
Təqaüdçü general kimi.
Çölə
çıxma ellər gülür,
Ellər
nədi, çöllər gülür...
Əl dəyəndə
əllər gülən
Tellər hanı qumral kimi?
Çor
dəydimi nara belə?!
Gözəl
getməz gora belə...
Yumrulanıb
hara belə
Can
dartırsan xaral kimi?
Qarı deyir:
Qəmişini
o yana tut,
Tikanını dara mənnən.
Nə
gündəsən, duzlu qurut,
Getməz naşı yara mənnən.
De, kim satıb kim alıbdı,
Səni bu kökə salıbdı?
Çoxmu
maral kam alıbdı
Od
qantarıb, qar əmənnən?
Keçəlləşmiş
quru dağsan,
Bilinmir
ki, varsan, yoxsan!
Baxıram
ki, çox qıvraqsan;
Tez
çatarsan gora mənnən,
Salam apar
ora mənnən!
Vaqif
BƏHMƏNLİ
525-ci qəzet.- 2022.- 21 may.- S.20-21.