İrandakı türk düşmənliyini xarakterizə edən ümumtürk romanı

Müasir Azərbaycan ədəbiyyatında ən aktual mövzularını qələmə almaqla böyük oxucu auditoriyası qazanan yazıçı-publisist Sabir Şahtaxtı "Mil" əsəri ilə daha bir yeniliyə imza atıb. Avrasiya Yazarlar Birliyi (AYB) tərəfindən nəşrə hazırlanan "Mil" romanı Ankarada fəaliyyət göstərən "BENGÜ" yayın evi tərəfindən nəfis tərtibatda yüksək poliqrafiya ilə çap edilib. Yüksək dizaynlə çapa hazırlanan kitab, altbaşlıqlar və fəsilləru əhatə edən mövzulara aid rəsmlərlə tərtib olunub.

Əsər hazırkı İranda türk xalqının əsrləri əhatə edən taleyini və mövcud durumunu təsvir edir. Əsər 1977-1979-cu illərdə keçmiş SSRİ-dən Tehrana ezamiyyətə göndərilən, əslən Azərbaycan türkü olan "Pravda" qəzetinin şərqşünas ixtisaslı müxbirinin həyat dramıdır.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin keçmiş SSRİ-dəki bütün ictimai-siyasi proseslərə böyük təsir etmək imkanları, Ulu öndərimizin tarixi şəxsiyyət kimi Suslov və Andropovdan çox-çox yüksəkdə dayanması əsərdə ədəbi ustalıqla obrazlı şəkildə ifadə olunur.

Müəllif keçmiş SSRİ-nin İrandakı maraqlarını altında bu coğrafiyadakı qlobal siyasi proseslər barədə oxucuya müfəssəl məlumat verir. Tehran, Təbriz, Ənzəli şəhərlərində cərəyan edəm hadisələrin bəzi hallarda Moskva ətrafında da dolaşması, proseslərin rəvan dildə qələmə alınması əsərin cəlbediciliyini artırır.

Pəhləvi dövründə indiki İran ərazisində kök salıb dərinləşən türk düşmənçiliyinin əsasları və onun ənənə halına gətirilməsi məsələləri əsərdə obrazlı şəkildə, real faktların bədii fonunda əksini tapıb.

Əsərdə cəmləşdirilən bütün tarixi proseslər, küçə, meydan və yer adları, o cümlədən vəzifəli şəxslərin ad və soyadları 1977-1979-cu illərdə mövcud olmuş şəkildə yazılıb. "Heydərbabaya salam" poemasının türkcə işıq üzü görməsinin əsl səbəbi, Urmu (Urmiyə) gölünün qurudulması cəhdinin arxasındakı məkrli məqsəd, şair Behrənginin öldürülməsi, Evin həbsxanasındakı işgəncə metodları, türk ailələrindəki sandıqlarda saxlanılan əl işlərindəki şifrəli tarixi sirlər, o cümlədən azərbaycanlı ailələrdə dünyaya göz açan uşaqların doğum sənədlərinə türk adlarının yazılmaması kimi mühüm məsələlər konkret faktlar üzərində rəvayətlər, dialoq və təsvirlərlə axıcı və oxunaqlı ədəbi dildə qələmə alınıb.

Qeyd edək ki, əsərin müəllifi AZƏRTAC-ın Türkiyə bürosunun rəhbəri, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Sabir Şahtaxtının qələmə aldığı "Mil"in nəşri rəhbəri Avrasiya Yazarlar Birliyinin (AYB) sədri Yaqub Öməroğlu, tərcüməçi Sərdar Acardır.

525-ci qəzet.- 2022.- 15 noyabr.- S.12.