Azərbaycanda peşə təhsili: artan diqqət, önəmli nəticələr
2021-2022-ci
tədris ili
peşə təhsili
müəssisələrinə elektron qaydada tələbə qəbulu
həyata keçirilib.
"Portal.edu.az" platforması
üzərindən həyata
keçirilən tələbə
qəbulu 66 peşə
təhsil müəssisəsində
120 ixtisas üzrə aparılıb. Peşə təhsili
müəssisələrinə qəbul üçün ümumilikdə 24600-dan müraciət
daxil olub, 16594 nəfər tələbə
adını qazanıb.
Ötən illə müqayisədə
qəbul olan şəxslərin sayı
12 faiz artıb.
Təhsil
Nazirliyindən verilən
məlumata görə,
2021-2022-ci tədris ilində
ilk dəfə olaraq
ilk və texniki peşə təhsil səviyyələri ilə
yanaşı, 4 regionda
fəaliyyət göstərən
6 peşə təhsil
müəssisəsində yüksək
texniki peşə təhsil səviyyəsi üzrə tədrisə başlanılıb. Belə ki,
yüksək texniki peşə təhsili səviyyəsi üzrə
15 ixtisas üzrə tələbə qəbulu
həyata keçirilib
və 820 nəfər
tələbə adını
qazanıb.
Azərbaycanın üzv olduğu
"WorldSkills Azerbaijan" platforması 2021-ci il ərzində "Bacarıqlı ol! - Milli irsimizi yaşat!" adlı xalçaçılıq müsabiqəsi,
"Fantaziyanı biç,
çantaya çevir"
ekoçanta müsabiqəsi,
veb proqramlaşdırma
və aşpazlıq istiqamətləri üzrə
ölkə səviyyəsində
yarış, kiber təhlükəsizlik istiqaməti
üzrə "WorldSkills
Asia 2021" bacarıq yarışlarında
təmsil edəcək
şəxslərin seçim
turunu təşkil edib. Azərbaycanın ilk dəfə təmsil
olunduğu "WorldSkills
Asia 2021" beynəlxalq bacarıq
yarışlarında ölkəmizi
təmsil edənlər
bir neçə kateqoriya üzrə ən yaxşı nəticə göstərib
və ümumi sıralamada 4-cü yeri tutub.
Prezidentin
müvafiq Sərəncamına
əsasən, "Doktorantlara,
ali təhsil,
orta ixtisas və peşə təhsili müəssisələrində,
həmçinin, Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyasının magistratura
səviyyəsində təhsil
alan tələbələrə
təqaüdlərin verilməsi
haqqında" sərəncamına
müvafiq dəyişiklik
edilib. Peşə təhsilində təhsil nəticələrinə əsaslanan
diferensiallaşmış təqaüd
sistemi dövlət sifarişi ilə təhsil alan
tələbələrlə yanaşı ödənişli
əsaslarla təhsil alan tələbələrə
də şamil ediləcək.
"Azərbaycan Respublikası
Hökuməti ilə
Türkiyə Respublikası
Hökuməti arasında
peşə təhsili
sahəsində əməkdaşlığa
dair Protokol" imzalanıb. Protokol iki ölkə
arasında peşə
təhsili sahəsində
əməkdaşlığın genişləndirilməsini və
müvafiq istiqamət
üzrə Türkiyənin
təcrübəsinin öyrənilməsini
özündə ehtiva
edir.
İlk dəfə olaraq ixtisas fənn müəllimlərinin və
istehsalat təlimi ustalarının mərkəzləşmiş
imtahanla işə qəbulu keçirilib
2021-2022-ci
il tədris
ili üçün
ilk dəfə olaraq Təhsil Nazirliyi sisteminə daxil olan peşə təhsil müəssisələrinə
ixtisas fənn müəllimlərinin və
istehsalat təlimi ustalarının mərkəzləşdirilmiş
qaydada işə qəbulu aparılıb. Müsabiqə çərçivəsində
ümumilikdə respublika
üzrə 65 ixtisas fənn müəllimi və 131 istehsalat təlimi ustası vakansiyası elan olunub. Ümumilikdə 130 şəxs müsabiqəni
uğurla tamamlayıb
və işlə təmin olunub.
Məlumata görə, Peşə
Təhsili üzrə
Dövlət Agentliyi və "AzerGold" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti (QSC) arasında
təsdiq olunmuş Fəaliyyət Planına uyğun olaraq, peşə təhsili müəssisələrində sənaye və dağ-mədən istiqaməti
üzrə təhsil alan tələbələr
üçün "Təqaüd
proqramı" layihəsinin
icrasına başlanılıb.
Seçilmiş tələbələr 9 ay müddətində hər
ay 200 AZN olmaqla təqaüd
əldə edəcəklər.
Tələbələr, həmçinin, "AzerGold" QSC-də istehsalat təcrübəsi
keçmək və gələcəkdə karyeralarını
dağ-mədən sənayesində
qurmaq imkanı əldə edəcəklər.
2021-ci ilin mart ayından
dekabr ayınadək
34 qısamüddətli peşə
təliminə başlanılıb. Onlardan
29-u tamamlanıb, 5-i isə
hazırda davam edir. Təlimlərə ümumilikdə 800 nəfər cəlb edilib. Təlimləri
bitirmiş şəxslərin 40 faizi işləyən
(211), 60 faizi (307) isə
işləməyən şəxslərdir.
Təlimləri bitirmiş
işsiz məzunların
30 faizdən çoxu
təlimlərdən sonra
iş imkanı əldə edib.
2021-2022-ci tədris ilində
45 yeni peşə təmayüllü sinif açılıb. Bununla da bu siniflərin sayı paytaxt və bölgələri əhatə
etməklə 80 məktəbdə
124-ə çatdırılıb. Yeni siniflərin açılması
ilə layihə
minimum 2387 şagirdi əhatə
edir. Həmçinin,
cari tədris ilindən bütün məktəblərdə "STEAM" modulunun tətbiqi, 35 məktəbdə "Sürücülük"
modulu və 55-dən çox məktəbdə
isə şagirdlərə
karyera məsləhəti
xidməti tətbiq ediləcək.
Peşə təhsili müəssisələrinin
rasionallaşdırılması və optimallaşdırılması
tədbirləri çərçivəsində
Dəmir Yolu və Metropoliten üzrə Bakı Dövlət Peşə Təhsil Mərkəzi, Qəbələ Dövlət
Peşə Təhsil Mərkəzi və Sənaye və Texnologiyalar üzrə Gəncə Dövlət Peşə Təhsil Mərkəzi yaradılaraq
publik hüquqi şəxs kimi qeydiyyatdan keçib.
2021-ci ildə 1200 tələbə
tutumu olan Bərdə Peşə Liseyi istifadəyə verilib. 4 mərtəbəli tədris binasının,
2 ədəd hər biri 192 yerlik yataqxananın, 3 mərtəbəli
emalatxana və laboratoriya korpusunun, texnikaların saxlanılması
üçün 3 korpusdan
ibarət qaraj və digər köməkçi binaların
tikinti işləri başa çatdırılıb.
Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyi, Dövlət Turizm Agentliyi, Azərbaycan Turizm Bürosu və Azərbaycan Hotel Assosiasiyası birgə peşə təhsil müəssisələrində aşpaz və turizm sahəsində iaşə üzrə mütəxəssis ixtisasları
üzrə təhsil alacaq tələbələrin
Turizm Sahəsində
Dual Təhsil Proqramına
start verib. Proqram Bakı və
Qəbələ şəhərlərində
yerləşən peşə
təhsil müəssisələrində
tətbiq edilir. İsmayıllı Dövlət
Peşə Təhsil Mərkəzində "Dron
idarəedilməsi" üzrə
təlimlər Peşə
Təhsili üzrə
Dövlət Agentliyinin
və "STEAM Azərbaycan"
layihəsinin təşkilatçılığı
ilə "Dron idarəedilməsi" üzrə
təlimlər keçirilib.
Təlimin məqsədi kənd
təsərrüfatı sahəsində
yüksək texnologiyaların
tətbiqi üçün
müvafiq istiqamət
üzrə müasir dronların idarəolunmasının
öyrənilməsi və
yaranmış yeni ixtisaslar üçün kadr hazırlığının
aparılmasından ibarət
olub.
Qəbələ Dövlət Peşə
Təhsil Mərkəzinin
təşəbbüsü ilə, Dövlət Məşğulluq Agentliyi,
Azərbaycan Respublikasının
Kiçik və Orta Biznesin İnkişaf
Agentliyi və "Gabala Hospitality Group"un birgə əməkdaşlığı
çərçivəsində "Karyera və iş yarmarkası" keçirilib. "Karyera və iş yarmarkası"na rayonda
turizm istiqaməti üzrə fəaliyyət
göstərən 9 müəssisə
tərəfindən 225 vakant
yer çıxarılıb.
Yarmarkaya
250-dən çox işsiz
və işaxtaran vətəndaş qatılıb,
132 nəfər müxtəlif
peşə və ixtisas sahibinin tərcümeyi-halları qəbul
edilib.
Peşə təhsili müəssisələrində
yüksək texniki peşə təhsili səviyyəsini müvəffəqiyyətlə
başa vuran məzunların - subbakalavrların
topladıqları kreditlərin
bakalavriat səviyyəsinin
uyğun ixtisaslarında
ali təhsil
müəssisələri tərəfindən
nəzərə alınacaq.
Yüksək texniki peşə səviyyəsi
üzrə peşə
təhsili haqqında dövlət sənədi
ali təhsil
müəssisəsinə daxil
olmaq hüququ yaradır və növbəti təhsil pilləsində ali təhsil almaq üçün əsas sayılır.
2021-ci ilin sonunadək
2 Karyera Mərkəzinin
yaradılması nəzərdə
tutulub. Karyera Mərkəzlərində fəaliyyət göstərəcək
karyera məsləhətçilərinin
bacarıqlarının artırılması
məqsədilə, 10 peşə
təhsil müəssisəsindən
50-yə yaxın namizəd
müsahibə edilib və 22 şəxs təlimə cəlb edilib.
Təhsil
naziri Emin Əmrullayev deyir ki, peşə məktəblərinə qəbul
üçün ərizə
verənlərin sayı
son dövrdə 30 faiz
artıb: "Qəbul
isə 12 faiz artıb. Hazırda təhsil alanların
sayı isə 26500 nəfərdir. Sovet dövründə ali təhsil müəssisələri
üçün qəbula
plan yerlərinin sayı
15-16 min idisə, hazırda
bu rəqəm 48 min civarındadır. Son 5 ildə əhalinin demoqrafik inkişafı ilə əlaqəli ərizə və qəbul arasındakı fərq 2-dən aşağı
düşüb. Universitetə qəbul üçün
90 minə yaxın şəxs ərizə verirsə, təxminən
48 mini qəbul olur.
Əvvəllər Azərbaycanda peşə
təhsili bir növ dalan rolunu oynayırdı.
Sonu bağlı olan kanal idi. İnsanlar peşə təhsili alırdılar, amma heç bir yerdə işlə təmin oluna bilmirdilər. İndi isə
vəziyyət dəyişib.
İndi insanlar yüksək peşə ixtisas təhsilində öz ixtisaslarına uyğun olaraq imtahan vermədən universitetə qəbul ola biləcəklər".
Nazirin sözlərinə görə,
hazırda peşə
təhsilinin həm nüfuzunun qaldırılmasına,
həm də peşə təhsilinin insanlarımız üçün
nə qədər faydalı olması, qısamüddətli peşə
kurslarının fəaliyyəti
və yüksək peşə təhsili üzrə kadrların hazırlanması istiqamətində
işlər davam etdirilir.
E.Əmrullayev bildirib ki, məzunların işlə təminatında peşə təhsili böyük potensiala malikdir: "Lənkəran və Bakıda iki yeni peşə təhsil müəssisəsinin təməli qoyulub. Bu il Sumqayıtda peşə məktəbinin planlaşdırılmasını həyata keçirəcəyik. Bir çox bölgələrdə peşə təhsil müəssisəsi yoxdur. Peşə təmayüllü siniflərə başladıq. Bu gün üçün 35 məktəbdə peşə təmayüllü sinfin məzunu var. Növbəti il bu sayın 60-a qaldırılması planlaşdırılır".
Sevinc QARAYEVA
525-ci qəzet.- 2022.- 15 yanvar.- S.9.