Alim ləyaqəti ilə yaşanan
ömür
Ədalət Muradovun 60 yaşına
Milli iqtisad elminin nəzəri əsaslarının
möhkəmləndirilməsində, Azərbaycanın
sosial-iqtisadi inkişaf problemlərinin hərtərəfli
şəkildə tədqiqində, yüksəkixtisaslı
iqtisadçı kadrların hazırlanmasında böyük
zəhməti olan dəyərli alimlərimizdən biri də
bu günlərdə 60 illik yubileyini haqlamış professor
Ədalət Muradovdur. Ədalət müəllimi Azərbaycan Dövlət
İqtisad Universitetinin rektoru, görkəmli alim,
maarifçilik yolundan usanmayan ziyalı və başqa neçə-neçə
ipostasda yetərincə təsvir etmək, onun şəxsiyyətinin,
elmi-yaradıcı fəaliyyətinin miqyasını anlamaq
üçün, əlbəttə ki, bir yazı çox
azdır. Çünki bu cür şəxsiyyətlərin
peşəkar həyati portretini tamamlamaq istədikcə, ona
yeni ştrixlər, yeni uğurlar, yeni nailiyyət cizgiləri əlavə
olunur. Bunu hörmətli professorun zəngin
həyat yolu, elmi bioqrafiyası da təsdiqləyir.
Ədalət
Muradov 29 yanvar 1962-ci il tarixində
Qarabağda - Ağdamın Güllücə kəndində
anadan olub. Orta təhsilini Güllücə kənd
orta məktəbində alsa da, sonra təhsilini Bakıda davam
etdirib. 1979-cu ildə 5 saylı kimya-biologiya təmayüllü
məktəbi bitirib, iki il Sibir Hərbi
Dairəsində hərbi xidmət keçib.
Ə.Muradov gənc yaşlarından çalışqan
və zəhmətkeş olub, Bakıda Toxuculuq kombinatında
çilingər işləyə-işləyə imtahana
hazırlaşıb və 1985-ci ildə Kiyev Dövlət
Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsinə qəbul olunub,
oranı da fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Tələbəlik
illərində də o, xüsusi intellekti və erudisiyası
ilə yaşıdlarından seçilib, 1989-cu ildə tələbələr
arasında keçirilən Ümumittifaq Olimpiadasında
"İqtisadiyyat və istehsalın təşkili üzrə"
SSRİ-də 2-ci yerə layiq görülüb. Kiyevdə təhsil aldığı müddətdə
dünyanın bir sıra görkəmli iqtisadçı alimlərindən
dərs alıb, iqtisadiyyatın elmi-nəzəri məsələlərinə
dərindən yiyələnib və bu mühit onun gələcəkdə
səriştəli iqtisadçı alim kimi
formalaşmasına öz təsirini göstərib.
Ədalət Muradov 1990-cı ildə Kiyev Dövlət
Universitetinin əyani aspiranturasına daxil olub və 1993-cü
ildə "Bazar iqtisadiyyatına keçid şəraitində
region iqtisadiyyatının struktur dəyişiklikləri"
("Strukturnıe preobrazovaniə gkonomiki reqiona pri perexode k
rınku") mövzusunda namizədlik dissertasiyasını,
1998-ci ildə isə "Keçid iqtisadiyyatının
dünya təsərrüfatı sisteminə
inteqrasiyası" ("İnteqraüiə perexodnoy gkonomiki
v sistemu mirovoqo xozəystva") mövzusunda doktorluq
dissertasiyasını müdafiə edib.
Professor Ə.Muradov elmi-nəzəri fəaliyyəti ilə
yanaşı, pedaqoji fəaliyyətlə də məşğul
olub, yüksək ixtisaslı kadrların yetişdirilməsinə
əvəzsiz xidmətlər göstərib. 1995-1999-cu illərdə
T.Şevçenko adına Kiyev Dövlət Universitetində
"Makroiqtisadiyyat", "İqtisadi Siyasət",
"Beynəlxalq İqtisadiyyat", "Keçid
İqtisadiyyatının Ümumi Nəzəriyyəsi" fənlərini,
1999-cu ildən isə Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik
Akademiyasında "Makroiqtisadiyyat",
"İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi",
"Azərbaycanın iqtisadi siyasəti" fənlərini tədris
edib, gənc kadrlara iqtisad elminə dair müasir bilik və
bacarıqları öyrədib. Ə.Muradov
iqtisadiyyat üzrə 8 fəlsəfə doktoru yetişdirib.
Görkəmli alim bir sıra sanballı elmi
araşdırmalar aparıb, Azərbaycan iqtisadiyyatının
mühüm problemlərini əsl alim peşəkarlığı
ilə tədqiq edib, ciddi nailiyyətlər qazanıb. Eyni zamanda
alimin dünyanın bilik və təcrübə xəzinəsindən
birbaşa faydalanmaq imkanı yaradan dünya mirasının
fundamental əsərlərinin Azərbaycan dilinə tərcüməsi
istiqamətində fəaliyyəti də xüsusi qeyd edilməlidir.
Professor Ə.Muradovun (professor Y.Həsənli və dosent
N.Hacıyevin həmmüəllifliyi ilə) "Springer" nəşriyyatında
çap edilmiş "World Market Price of Oil: Impactıng Factors
and Forecastıng" kitabı, "Azərbaycan
iqtisadiyyatı (infoqrafika)" (həmmüəllif dos.Elşən
Bağırzadə) kitabı, dosent Anar Rzayevin tərcüməsi
və professor Ədalət Muradovun elmi redaktəsi ilə
"Pulun əks-milliləşdirilməsi: dəqiqləşdirilmiş
arqument. Paralel valyutalar nəzəriyyəsi və təcrübəsinin
təhlili" (F.A.Hayek) kitabı, professor Ədalət
Muradovun elmi redaktəsi, dosent Elşən Bağırzadə
və Təhmasib Əlizadənin tərcüməsi ilə
"Dördüncü sənaye inqilabı" (K.Şvab)
kitabı və digər işlər dediklərimizə
nümunə ola bilər.
Ümumilikdə,
3 dərs vəsaitinin, 4 monoqrafiyanın, 3 tədris
proqramının, onlarla nəşrin elmi redaktoru, 100-dən
çox elmi məqalənin müəllifidir.
Professorun
Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafı naminə
uğurlu, səmərəli elmi və təcrübi fəaliyyəti
ölkə hüdudlarından kənarda da öz bəhrəsini
verib, 160-dan artıq beynəlxalq və yerli konfranslarda,
Almaniyada "Sosial bazar iqtisadiyyatı", Yaponiyada
"Ümumdünya Ticarət Təşkilatına
üzvlük", ABŞ-da "Qanun layihələrinin
hazırlanmasında icraedici və qanunverici orqanların əməkdaşlığı",
Niderlandda "İnkişaf etməkdə olan ölkələrin
ticarət danışıqçıları və
inzibatçıları" və s. proqramlarda iştirak edib,
BMT-nin Ticarət və İnkişaf üzrə
Konfransının (UNCTAD) eksperti kimi də fəaliyyət
göstərib.
Çoxşaxəli
elmi, elmi-pedaqoji, təcrübi-innovativ, təşkilati fəaliyyət
göstərən Ə.Muradov 2002-ci ildən Azərbaycan
Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyində
çalışıb, 2002-2007-ci illərdə nazirliyin
"Makroiqtisadi təhlil və proqnozlaşdırma"
şöbəsinə, 2007-2009-cu illərdə "Xarici ticarət
siyasəti və Ümumdünya Ticarət Təşkilatı"
şöbəsinə, 2009-2014-cü illərdə isə
"İqtisadi siyasət, təhlil və
proqnozlaşdırma" şöbəsinə rəhbərlik
edib. Dövlət Qulluğu müşaviri olan Ə.Muradov,
Türk Dünyası İqtisadçılar Birliyinin Sədri,
Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının həqiqi
üzvü, "The Journal of Economic Sciences: Theory and Practise
(JEST)", "Azərbaycan Dövlət İqtisad
Universitetinin (UNEC) Elmi xəbərləri", "Azərbaycanın
vergi jurnalı", "UNEC Ekspert" jurnallarının
baş redaktoru, "Journal of Global Economy Review" (University of
Western Macedonia, Greece) jurnalının redaksiya heyətinin
üzvüdür. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 5 mart
2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə
Ədalət Cəlal oğlu Muradov Azərbaycan Dövlət
İqtisad Universitetinin rektoru təyin edilib.
Qeyd etmək yerinə düşər ki, Ədalət
Muradovun rektorluğu dövründə UNEC-də Azərbaycan
elminə və iqtisadiyyatına töhfələr verəcək
yüksək keyfiyyətli təhsil və elmi-tədqiqat
platforması formalaşdırmaq və inkişaf etdirmək
istiqamətində xeyli işlər görülüb. UNEC-də təhsilin
keyfiyyətinin yüksəldilməsi, şəffaf və səmərəli
təhsil mühitinin yaradılması və tədris prosesinin
idarəedilməsinin müasir tələblər səviyyəsində
qurulması məqsədilə önəmli addımlar
atılıb.
Professor
Ə.Muradovun uğurlu təşkilatçılığı
və səmərəli idarəçiliyi ilə UNEC-in beynəlxalq
aləmdə nüfuzu və rolu durmadan artır, UNEC-in bir
sıra ölkələrin ali təhsil
müəssisələri ilə faydalı əməkdaşlığı
nəticəsində Azərbaycan təhsilinin, iqtisadiyyatının
identik elmi fenomen kimi beynəlxalq informasiya mühitinə,
qlobal arenaya inteqrasiyası istiqamətində ciddi addımlar
atılır. Azərbaycan elminin və iqtisadiyyatının
daha da inkişafına, dünya arenasında rəqabət
qabiliyyətliliyinin gücləndirilməsinə xidmət edən
UNEC-də təhsil alan tələbələrin
xarici ölkələrə inteqrasiya imkanlarının
genişləndirilməsi məqsədilə Avropa və
Amerikanın aparıcı universitetləri ilə bakalavr və
magistratura pilləsi üzrə 4 beynəlxalq ikili diplom
proqramı həyata keçirilməkdədir.
Bu gün hörmətli rektorun və UNEC-in elm, təhsil
platformasında mühüm məsələlərdən biri
də universitetin beynəlxalq elmi reytinqlərdə irəliləməsidir. Professor
Ədalət Muradovun rəhbərliyi ilə bu istiqamətdə
də faydalı işlər görülür.
Ədalət Muradov həm elmi, həm təşkilati, həm
ictimai fəaliyyəti ilə gənclərə hər zaman vətən
sevgisini, vətəndaş dəyərlərini
aşılayıb, onlara vətəndaş nümunəsi
göstərib. Rektor kimi fəaliyyəti dövründə
müəllim və tələbələrlə birlikdə dəfələrlə
cəbhə bölgəsində olub, ordumuza dəstəyini
nümayiş etdirib, UNEC-də Qarabağa həsr edilmiş
yerli və beynəlxalq tədbirlər keçirilib.
Qarabağın
azad edilməsinin türk dünyasına iqtisadi təsirləri
təhlil edilmiş "Qarabağ müzakirələri",
UNEC-in şəhid məzun və tələbələrinin xatirəsinə
ucaldılan Memorial-Xatirə Kompleksinin
açılışı, "UNEC şəhidləri"
kitabının nəşri, UNEC-in "Qarabağa kitabla gedək"
kitabtoplama kampaniyasına qoşulması da bu qəbildən həyata
keçirilən işlərdəndir.
Professor
Ədalət Muradovun səmərəli elmi-təşkilati fəaliyyəti
və Azərbaycan iqtisad elminin və təhsilinin
inkişafı sahəsindəki əvəzsiz xidmətləri
ölkə başçısı tərəfindən
yüksək qiymətləndirilib, Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin 24 sentyabr 2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin 90 illiyi
münasibətilə və Azərbaycanda təhsilin
inkişafındakı xidmətlərinə görə
"Şöhrət" ordeni ilə təltif edilib.
Dəyərli
ictimai-xadim 2021-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının VII
qurultayında YAP İdarə Heyətinə, eləcə də
"Qarabağ Dirçəliş Fondu"nun Müşahidə
Şurasına üzv seçilmiş, "Nizami Gəncəvi
ili"ndə elmi-təcrübi fəaliyyəti ilə fərqləndiyinə
görə, Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən
"Nizami Gəncəvi-880" Xatirə döş
nişanı ilə təltif olunub.
Ədalət müəllim humanist və vətənpərvər
ziyalı, qayğıkeş insan, həmkarlarına, gənc
kadrlara hər zaman dəstək olan yenilikçi və
bacarıqlı rəhbərdir. UNEC-in istər tələbə-müəllim
kontingenti, istərsə də kitabxana əməkdaşları
rektorun bu məziyyətlərini yüksək qiymətləndirir.
Bu minnətdarlıq hissilə də hörmətli
alimimiz Ədalət Muradovu 60 illik yubileyi münasibətilə
səmimi qəlbdən təbrik edir, Azərbaycan iqtisad elminin
və təhsilinin inkişafı və təbliği kimi
şərəfli fəaliyyətində yeni-yeni uğurlar əldə
etməyi arzulayırıq.
Adilə
ABDULLAYEVA,
Tarix üzrə
fəlsəfə doktoru
525-ci qəzet.- 2022.- 29 yanvar.- S.16.