Azərbaycanlı gənclərin Beynəlxalq Fizika Olimpiadasında uğurları
Beynəlxalq Fizika Olimpiadası
(IPHO - International Physics Olympiad) ilk dəfə
1967-ci ildə Polşanın
Varşava şəhərində
keçirilib. Olimpiadada
hər ölkədən
2 rəhbərin başçılığı
altında 5 orta məktəb şagirdi iştirak edir. Onların yaşı isə 20-dən çox olmamalıdır.
Hazırda 80-dən artıq
ölkənin iştirak
etdiyi olimpiadanın prezidenti Hans Jordensdir. Olimpiada adətən, iyul ayının ortalarında, hər dəfə fərqli ölkədə keçirilir
və 9-10 gün davam edir. Olimpiadaçı
şagirdlərin nəzəri
və təcrübi biliklərinin qiymətləndirilməsi
üçün hər
biri 5 saat olmaqla 2 imtahan keçirilir. Onlar arasında ən az 1 gün istirahət
verilir. Nəzəri
30, təcrübi məsələlər
isə 20 bal olmaqla, nəticələr
cəmi 50 balla qiymətləndirilir. Hər
imtahandan öncə komanda rəhbərləri
və təşkilatçılar
nəzəri məsələləri
müzakirə etmək
və öz dillərinə tərcümə
etmək üçün
toplaşırlar. İmtahan
günlərində şagirdlərin
komanda rəhbərləri
ilə görüşməsi
qadağandır. İmtahan
olmayan günlər isə komanda rəhbərləri, müşahidəçi
və şagirdlər
üçün ekskursiyalar,
elmi konfranslar təşkil olunur. İmtahanlar bitəndən
sonra komanda rəhbərləri koordinatorlarla
bərabər, yazı
işlərini yoxlayırlar.
İştirakçıların 8 faizi qızıl, 25 faizi qızıl və gümüş, 50 faizi qızıl, gümüş
və bürünc medallarla, 67 faizi isə həvəsləndirici
hədiyyələrlə mükafatlandırılır.
Bundan əlavə, məsələnin ən yaxşı həlli, nəzəri və təcrübi imtahanlarda ən yüksək nəticəyə görə
xüsusi mükafatlar
verilir.
10-17 iyul 2023-cü il tarixlərində
Yaponiyanın Tokio şəhərində təşkil
edilən 53-cü Beynəlxalq
Fizika Olimpiadasında
(IPhO) gənclərimiz
uğurlu nəticələr
əldə ediblər.
Komandamız 1 gümüş,
3 bürünc medal və
1 həvəsləndirici mükafat
qazanıb. Beynəlxalq
Fizika Olimpiadasında Bakı şəhəri Fizika, riyaziyyat və informatika təmayüllü Respublika liseyinin
məzunları Sadiq Sadıxzadə
gümüş, Murad Abdulkərim
bürünc, Türkiyə
Dəyanət Vəqfi
Bakı Türk Liseyinin məzunları Nicat Abbasov və
Uğur Əzim bürünc medala, Quba şəhəri Fizika, riyaziyyat və informatika təmayüllü Respublika liseyinin
şagirdi Murad İsmayılov
həvəsləndirici mükafata
layiq görülüblə.
Bakı
şəhəri Fizika,
riyaziyyat və informatika təmayüllü
Respublika liseyinin məzunu
Sadiq Sadıxzadənin sözlərinə
görə, onun fizika fənninə marağı 7-ci sinifdə
oxuyarkən fizika müəllimi Orxan Məmmədovun sayəsində
yaranıb: "8-ci sinifdə
mən artıq Beynəlxalq Olimpiadalar Mərkəzində hazırlaşmağa
başladım və müəllimim Seyran Səfərovdan
dərslər aldım.
Həmçinin uğurlu
nəticəmə görə
beynəlxalq fizika olimpiadaları üçün
Azərbaycan komandasının
təlimçisi Rəşadət
Qədiməliyevə dərin
təşəkkürümü bildirirəm. Biz Rəşadət müəllimdən
xüsusi dərslər
aldıq, məsləhətlərini
dinlədik. Olimpiadanın
təcrübi hissəsinə
hazırlıq məqsədilə
Türkiyənin İstanbul
şəhərində yerləşən
Bahçeşehir Fen ve Teknoloji Lisesində
10 gün təcrübə
keçdik.Yaponiyanın
Tokio şəhərində
keçirilən 53-cü Beynəlxalq
Fizika Olimpiadasında iştirak mənim üçün həyatda
böyük şans və təcrübə oldu. Müsabiqədə Nobel mükafatı almış 3 yapon fiziki iştirak edirdi. Mən 5 ildir ki, olimpiadalara
hazırlaşıram və
ilk vaxtlardan Azərbaycan bayrağı
ilə səhnəyə
çıxaraq medal almaq xəyalım olub. 53-cü Beynəlxalq Fizika Olimpiadasının bağlanış mərasimində
səhnəyə çıxmağım
mənim üçün
xüsusi yaddaqalan idi. 2010-cu ildən sonra Azərbaycana yenidən Beynəlxalq Fizika Olimpiadasından gümüş medal gətirmək və son 13 ilin ən
yaxşı nəticəsini
göstərən komandanın
üzvü olmaq məni daha da çox qürurlandırdı.
Dünyanın bir çox ölkəsindən
güclü komandalar iştirak edirdi. Onlar arasında Çin, Koreya, Rumıniya kimi çox güclü komandalarla həmsöhbət
olduq, orada olimpiadaya hazırlıq prosesi barədə yeni məlumatlar əldə etdik. Gələcək təhsilimi
mən Dövlət Proqramı çərçivəsində
İngiltərədə London İmperial Kollecində (ICL) davam etdirəcəyəm. Seçdiyim
ixtisas elektrik və elektronika mühəndisliyidir. Məqsədim
fizika üzrə öyrəndiyim bilikləri
mühəndisliklə tətbiq
edərək xeyirli layihələrə imza atmaqdır".
Türkiyə Dəyanət Vəqfi Bakı Türk Liseyinin məzunu Nicat Abbasov deyir
ki, Beynəlxalq Fizika Olimpiadasına hazırlıq prosesi gərgin və maraqlı keçirdi. Bu il Türkiyədə
keçirilən fizika
düşərgəsində türk komandası ilə birlikdə çalışdığımız ərəfədə mən
və komanda yoldaşlarım əsl intizamın nə demək olduğunu öyrəndik: "Mənim
ilk və ən böyük təlimçim anamın dediyi kimi: "İstirahət dərsdən
sonra gözəldir".
Anamı ən böyük təlimçi
kimi görməyimin səbəbi onun mənə riyaziyyat mövzularını çox
gözəl anlatması
idi. Müəllimlərim
Könül Babayeva və Ülviyyə Teymurxanovadan dərs aldıqdan sonra fizikaya sonsuz sevgim yarandı. Bu sevgi Respublika
Fənn Olimpiadasında
medal qazanıb Rəşadət Qədiməliyevdən
dərs almağıma
səbəb oldu. Həmin dərslərdən
sonra beynəlxalq olimpiadalardan sertifikat və medallar qazandım. Abdulla Bazarov, Famil Mustafayev, Xıdır Mikayılovla tanış olmağım və onlardan dərs almağım astrofizikaya marağımı artırdı
və bu sahədə də sertifikat və medallar qazandım. Müəllimlərimə dərin
minnətdarlığımı bildirirəm. Olimpiadalar sayəsində akademik nailiyyətlərdən əlavə
bir çox gözəl təcrübələr
əldə etdim və onlar mənim
xarakterimin formalaşmasında
böyük rol oynayıb. 53-cü Beynəlxalq
Fizika Olimpiadasında ən güclü rəqib olan Çin, Koreya, Yaponiya iştirakçıları
ilə söhbət edir, gözəl vaxt keçirirdik. Hərəsi 5 saat davam edən imtahan olduqca maraqlı və uğurlu oldu. Nəticədə medalı
götürmək və
bayrağımızı qaldırmaq
üçün səhnəyə
çıxmaq əziyyətimizin
bəhrəsini görmək
demək idi. Bu isə çox
qürurlandırır və
məni inkişafa daha çox töhfə verməyə
təşviq edir. Növbəti il Koreya Qabaqcıl Elm və Texnologiya
Universitetində (KAIST) təhsilimə
başlayacağam. Hədəfim
bir çox elmi araşdırmalarda iştirak etmək, şirkətlərdə çalışıb
elektrik mühəndisliyi
sahəsində təcrübə
toplamaqdır. Sonra isə bu təcrübələr
sayəsində Azərbaycanda
sürücüsüz avtomobil
şirkəti açmaq
istəyirəm".
Türkiyə Dəyanət Vəqfi Bakı Türk Liseyinin məzunu Uğur Əzimin dediyinə görə, Beynəlxalq Fizika Olimpiadalarında keçirdiyi
günlər zamanı
ən yaxşı nəticə göstərmiş
ölkələrin şagirdləri
ilə ünsiyyətdə
olub və onlar yüksək təchizatlı, təcrübə
setləri ilə zəngin laboratoriyalarda keçdikləri hazırlıq
prosesindən danışıblar:
"Laboratoriya olmadan təcrübi imtahanlarda uğur qazanmaq çox çətindir. Beynəlxalq Fizika Olimpiadasında qazandığımız
uğurda müəllimimiz
Rəşadət Qədiməliyevin
rolu böyükdür.
Rəşadət müəllim
dərsləri xoş
əhvali-ruhiyyə yaradaraq
keçir, anlaşılmayan,
çətin mövzuları
kreativ metodlarla başa salırdı. Olimpiadada ən güclü 3 ölkə Çin, Rusiya və Koreya komandaları idi. 53-cü Beynəlxalq Fizika Olimpiadasında şanlı
bayrağımızı əllərimə
alıb komanda yoldaşlarımla səhnəyə
çıxdığım anda mənim də ölkəmizin göstəricilərində payımın
olmasına görə
çox sevincli idim. Medal boynumdan
asıldığı zaman
çox xoşbəxt
idim. Olimpiada ərzində imtahan vermədiyimiz bütün
günlərdə ya tədbirlərimiz olurdu, ya da Tokio
şəhərinin görməli
yerlərini gəzirdik.
Dünyanın ən böyük şəhərlərindən
biri olan Tokio müasirliyi və nizamlı quruluşu ilə göz qamaşdırırdı.
Mən Türkiyənin
Bilkent Universitetində
"Mexanika mühəndisliyi"
ixtisasına qəbul olunmuşam. Gələcək
hədəfim uğurlu
mexanika mühəndisi
olub Azərbaycanda bu sahəyə önəmli töhfələr
vermək, xəyallarımda
olan layihələri gerçəkləşdirməkdir".
Bakı şəhəri
Fizika, riyaziyyat və informatika təmayüllü Respublika
liseyinin məzunu Murad Abdulkərim isə bildirib ki, Beynəlxalq olimpiadalara hazırlıq uzun bir prosesdir:
"Ən gec 9-cu sinifdən fizika olimpiadalarına hazırlaşırıq.
Hazırlıq mərhələsi
olimpiadalara hazırlaşmaq
üçün təşkil
edilən düşərgələrdə,
həm də özümüz tərəfindən
evdə baş tuturdu. Uzun yolun
sonunda istədiyimizə
nail olduq və medal qazandıq.
Təbii ki, uğur qazanmağımızda
müəllimlərimizin əməyi
çox böyükdür.
Heç şübhəsiz,
əsas təşəkkür
komanda rəhbərimiz
və məşqçimiz
Rəşadət Qədiməliyevə
düşür. Həqiqətən
də, həm mənəvi, həm olimpiadaya hazırlıq cəhətdən üzərimizdə
əməyi son dərəcədə böyükdür.
Tokio şəhərində
keçirilən 53-cü Beynəlxalq
Fizika Olimpiadası 2 turdan (təcrübi və nəzəri) ibarət idi. Xalımızın 40 faizi
təcrübi, 60 faizi
nəzəri turdan asılı idi. Təcrübi turun iki sualından birini 2014-cü il üzrə Nobel laureatı olmuş Hiroşi Amano hazırlamışdı. Ölkə
olaraq 89 komanda arasında 29-cu yerə yiyələndik, bu, olduqca yaxşı nəticədir. Vətənini,
məmləkətini şərəflə
təmsil etmək böyük məsuliyyətdir
və səhnədə
bayrağını qaldırdığı
anda insan iftixar hissi duyur.
Tokio şəhərinin
yapon memarlığından
ibarət hissəsini və şinto məbədlərini çox
bəyəndim, yapon incəsənətinə heyran
oldum. Məqsədim təhsilimi Britaniyada qəbul olduğum London Universitet Kollecində (UCL)
davam etdirib, Oksford və s. kimi universitetlərə keçməkdir".
Sevinc QARAYEVA
525-ci
qəzet.- 2023.- 15 avqust.- S.7.