50 illik yolun yolçuları
Hər birimizin həyatında məktəb adlı mütləq bir yol var. İlləri bəlli olan bu yola uşaq
ikən qədəm qoyub, yeniyetmə olaraq əlimizdə kamal attestatı adlı bir vəsiqə
ilə həyatın astanasından daxil oluruq. Həyatın dolanbac yolları ilə nə qədər yürüyəcəyimizi
bilmədən, illəri
adlaya-adlaya gedirik. İllər ötsə də, yaş üstünə yaş gəlsə də, kimliyimizdən asılı
olmayaraq, saçımıza
iz salan ağ cığırlara baxmayaraq, məktəb illərini nəinki unuda bilmir, təkrar
o illəri yaşamaq kimi bir xəyal
dünyası belə,
bizi tərk etmir.
Evdən
məktəbədir sənin
ilk yolun,
Bu yol böyüyəcək,
genişlənəcək.
Səni
qaldıracaq göylərə
bir gün,
Bu yola göylər də baş əysin gərək.
Uğurlar, bu yola min-min uğurlar,
Cəfasız bu yolun səfası nədir?
Bil ki bütün yollar, bütün cığırlar,
Məktəb yollarından ayrılıb
gedir.
Hər dəfə
məktəb adı çəkiləndə, ya
da bizlərin məbəd saydığı,
Azərbaycan təhsilində hegemon
olan 190 saylı məktəbin yanından keçəndə, özlüyümdə
bu misraları mütləq pıçıldayıram.
Müəllifini bilmədiyim
bu bir bənd
şeirə dəfələrlə
yazılarımda yer vermişəm, çünki
bu misralarda məktəbə vida deyən hər kəsin hissləri incələnib. Söhbəti
əbəs yerə açmadım. O vaxtdan yarım əsr keçib, çox hadisələr baş verib, hətta məktəblərdə artıq
son zəng gününün tarixi də dəyişib. Amma 50 illik bir
zaman kəsiyində qalan bizlər üçün həmin gün olduğu kimi qalıb - 25 may 1973-cü il... Bu ilin əvvəlindən
həmin günə bir daha qayıtmaq
üçün yola çıxdıq. Artıq
o yeniyetmələr bəlli
bir yaş çağında olsaq da, günləri saymağa başladıq. Və 190 saylı məktəbin 25-ci buraxılışı
olan üç sinif bizlər yarım əsri adlayaraq, bu günə
gətirib çıxaran
zamanın ən xoşbəxtləri idik sanki. Görüş yerimizin isə dəyişməz bir ünvanı vardı - 190
saylı məktəb...
Bir zamanlar əlimizdə çanta bu həyətdə sıraya düzlənən
balacalar indi bir-bir cəm olduqca, hərənin içindən, xəyalından
nələr keçdi,
hansı hisslər yaşandı bilmirəm. Bildiyim o oldu ki, hamının çöhrəsində bir
uşaqlığın izi
özünü gizlədə
bilmədi...
Azərbaycan təhsil sisteminə möhür vuran, zamanında bənzəri olmayan, Sona Tağıyeva
kimi bir şəxsiyyətin rəhbərlik
etdiyi 190 saylı məktəb biz təhsilə yeni başladığımız illərdə
Qırmızı Əmək
Bayrağı Ordeninə
layiq görülmüşdü.
Bu, SSRİ adlı bir məkanın orta təhsil ocağı üçün
ali bir mükafat
idi. Məktəbin astanasından daxil olan kimi: "Yadda saxla ki,
sən ordenli məktəbdə oxuyursan"
şüarını hər
gün oxuyurduq. Bu yalnız Sona müəllimə kimi unikal bir
təhsil işçisinin
nümunəsi ola bilərdi. Dünyanın hər yerindən saysız qonaq qəbul edərdi bu məktəb və keçirilən bütün tədbirlərdə
bizlər mütləq
iştirak etməli idik. Xarakterinə xas olmasa da,
Sona müəllimənin
bizim sinfimizə xüsusi rəğbəti
vardı, çünki
biz fərqli bir sinif kimi
məktəbin tarixində
bu gün də qalmışıq. Məktəbi ənənəvi
olaraq 10 deyil, 9 ilə bitirən bizlər Sona müəllimənin bu rəğbətindən istifadə
etməyi ağlımızın
ucundan belə keçirməzdik, çünki
sonda cəzalanmaq qaçılmaz idi. Biz hər tərəfli
fərqli bir sinif olduq - oxumaqda
da, ictimai işlərdə də, tədbirlərdə də,
dəcəllikdə də.
Hətta dərsdən
qaçanda belə, bunu kollektiv şəkildə edərdik.
Məktəbi tez bitirmək arzusu ilə yaşasaq da, məşhur bir mahnıda deyildiyi kimi: "Hələ onda bu dünyanın şərindən, yalanından
xəbərimiz yox idi". Beləcə, sonunda biz də
məktəbə əlvida
dedik və yalnız son zəng günü nələri itirdiyimizin fərqinə vardıq.
Bu gün
isə yarım əsrdən sonra ələnə-ələnə üç sinifdən cəmi 37 nəfər bir yerə cəm
ola bildik. Aramızda itkilərimiz də az deyil.
Allahdan hamısına
rəhmət diləyirik.
Bir neçə saat 50 illiyimizi qeyd etdiyimiz o möhtəşəm gecədə
müşahidə etməyi
hər şeydən üstün tutan mən gördüm ki, heç demə biz daxilən
heç böyüməmişik
də. Bu kiçik toplunun içində alimindən
tutmuş çox sahələrin peşəkarları
vardı. Lakin buna rəğmən biz 50 il əvvəlki
şagirdlər idik. Xatirələr, söz-söhbət
o qədər idi ki, vaxtın necə keçdiyini bilmədik və əlindən oyuncağı
alınan uşaqlar kimi məlul-məlul məkanı tərk etdik. Bu kiçik
xatirə yazıma yenə də müəllifini bilmədiyim
bir bənd şeirlə nöqtə qoymaq istəyirəm:
Zəng
çalan, nə olar, əlini saxla,
Bu şagird ömrümü
uzat bir an da.
Bu məktəb, bu bina, bax, bu
divarlar,
Mənim
olmayacaq zəng çalınanda.
O zəngdən isə artıq 50 il ötüb...
SÖZARDI:
Bu gün cəmiyyətdə
tutduğumuz mövqeyə
görə 7 yaşından bizə həyat dərsi keçən Sona Tağıyevanın,
bizi yetişdirən müəllimlərimizin ruhu
qarşısında baş
əyirik. Nə yaxşı ki, bizlər sizin yetirmələriniz
ola bilmişik. Biz isə,
əziz uşaqlar, gəlin xatirələrimizdə
elə şagird olaraq da qalaq. Sizin
Tamilla MƏMMƏDZADƏ
525-ci qəzet.- 2023.- 7 iyun.- S.13.