Onu şeirləri yaşadacaq

Unudulmaz şairimiz Qafar Süleymanın xatirəsinə

O, haysız-haraysız, səs-səmirsiz yaşayıb-yaradır, erkən yaşlarından, orta məktəb illərindən şeir yazırdı. Şeirləri ötən əsrin 70-ci illərinin dövri mətbuatında arabir çap da olunurdu. Bu o vaxtlar paytaxtdan kənarda, kiçik əyalət şəhərində yaşayan cavan müəllif üçün böyük nailiyyət idi. Sonralar neçə-neçə kitabı çıxdı. Şeirləri rus dilinə tərcümə olundu.

Gah kədərli, gah sevincli-nəşəli -

Mənim günüm belə keçib həmişə.

Bu torpağa ayaq basıb düşəli,

Mənim günüm belə keçib həmişə...

- deyə 73 illik bir ömür yaşayan Qafar Süleyman indi, 40 gündür ki, öz haqq dünyasında əbədi günlərini keçirməkdədir.

Qeyd etdiyim kimi, ədəbi yaradıcılığa erkən - orta məktəb illərindən başlamışdı. İllər keçdi. Qafar Süleyman 10-dan çox şeir kitabının müəllifi oldu. Yazıçlar Birliyinə üzv oldu. Bir ara qəzetdə çalışmışdı. Publisistik yazıları maraqla oxunurdu. Yaxşı saz çalmağı var idi. Aşıqlarla da oturub-dururdu. Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin də üzv qəbul edildi.

2007-ci ilin qışın astanada olduğu dekabr ayının soyuq günlərinin birində "Şabran" ədəbi məclisinin fəaliyyətinin 30 illik yubileyi o zaman rayona yenicə İcra Hakimiyyəti başçısı təyin edilmiş Novruz Novruzovun - qələm dostumuz Novruz Nəcəfoğlunun təşəbbüsü əsasında təntənə ilə qeyd edildi. O tədbirdə paytaxtdan, AYB-dən nümayəndələr, adlı-sanlı sənətkarlar, hətta Milli Məclisin deputatlarından iştirak edənlər də var idi.

Ən çox sevinən, sevincindən qol-qanad açan Qafar Süleyman idi. Axı, neçə illər idi ki, həmin məclisə rəhbərlik edirdi. Hər il məclis üzvlərinin əsərlərindən ibarət toplu hazırlayıb çap etdirirdi. Bölgədə ədəbi mühitin canlanmasına çalışırdı.

lll

Qafar hal-xasiyyətcə çox həlim, sakit, ünsiyyətcil, əliaçıq, səxavətli, qonaqpərvər adam idi. Bakıdan, bölgələrdən neçə-neçə tanınmış, adlı-sanlı qələm dostları darısqal evində o geniş qəlbli insanın halal duz-çörəkli süfrəsinin qonağı olmuşdular.

Vəfatından sonra əslən Qubadan, Qonaqkənddən olan dostumuz şair Tofiq Nurəli ilə zəngləşdik. Tofiq, Qafarın vəfatından gec xəbər tutduğunu, yaxınlarına, doğmalarına onun başsağlığını çatdırmağımı xahiş edib sonra da:

- Aydın, dünyasını dəyişən dostumuzla bağlı yəqin ki, heç zaman unutmayacağım bir xatirəm var, - dedi, - yazıb yollayacağam sənə.

Və telefon zəngimizin elə ertəsi gün indi bu yazımda bir neçəsini iqtibas gətirdiyim cümlələri yazıb yolladı:

"Günlərin bir günü telefonuma zəng gəldi. Qafar Süleyman idi.

- Yaxın bir qələm dostumla kəndinizə - Yerfiyə yolumuz düşmüşdü, - dedi, - həmkəndlilərinizdən sizin evinizin yerini soruşduq. Nişan verdilər. Qarın içində, dədə-baba mülkünüzün qənşərində lal-dinməz durub evinizə, evinizin söykəndiyi sıldırımlı qayalara xeyli baxdım. Ağlıma gəldi ki, burdan bir daş götürüb gətirim. Bax o daş indi Şabranda, bizdədir. Könlünə nə vaxt Qonaqkəndə, Yerfiyə getmək düşsə, amma getmək imkanın olmasa, gəlib o daşla bizdə görüşə bilərsən..."

Tofiq xatirəsini kövrək cümlələrlə tamamlamışdı: "Düzü, Qafara deməyə söz tapmadım. Bu, Yerfidən "dalımca gələn" ikinci doğma daş idi. Birinci daşı Yerfidən ata-baba ocağından səhərə köç edəndə anam gətirmişdi. Həyətimizdən ikinci daşı şair Qafar Süleyman gətirdi..."

Şabranda doğulmuşdu, Şabranda böyüyüb boya-başa çatmışdı. Əmək fəaliyyətinə başlamışdı. Ömrünün axırınacan da burada yaşadı. Anası Qubanın qaim-qədim Çiçi kəndindən idi. Dünyadan köçəndə Güldənə xanımı oğlanları vəsiyyətini yerinə yetirib dünyaya göz açdığı Çiçi kəndində, dədə-baba qəbiristanlığında torpağa tapşırdlar.

Uzun müddət yataq dustağı olan Qafar Süleyman əcəlin yaxınlaşdığını duyaraq doğmalarına, yaxınlarına son vəsiyyətini etdi. Çapa hazırladığı kitablarının nəşrini yox, onu da anasının yanında dəfn etmələrini xahiş etdi. Analar övladları üçün nə qədər darıxıb görüşməyə tələssələr də, təkcə axirət günündəki görüşün uzun çəkməsini arzulayarlar. Bir oğul kimi, Qafarsa, yəqin ki, məzarının yanındakı qəbrində bir vaxt beşiyi başında laylalarını, oxşamalarını eşitdiyi anasının səsi üçün darıxmışdı, qəribsəmişdi. Anasının bayatıları, laylaları, oxşamaları ilə körpə qəlbində şeirin, sənətin ilk qığılcımları oyanan Qafar Süleyman müqəddəs bildiyi sözün gücü ilə məzarda da qələmə sarılacağına, bəlkə də, inanırdı, o ki, qaldı anasının dilindən çıxan sözlər ola...

lll

Ömrünün 65-ci ilinin tamamına həsr etdiyi şeirində belə bir bənd də yer alıb:

Nə dizdə taqət var, nə canda dözüm,

Nə vaxtdır açılmır, gülməyir gözüm,

Əgər məndən sonra qalmırsa izim,

Onda nə mənası yaşayım daha?

O vaxt canındakı ağrı-acıların qalxmasına hələ xeyli var idi...

İnsandan qalan təkcə yollarda, cığırlarda ləpirlərinin saldığı izlər deyil...

Qafar Süleymanı soraqlayanlara, izini axtaranlarasa onun ürəyində-qəlbində yaşada-yaşada istedadının gücü çatanacan yazdıqları, qoyub getdiyi şeirləridir.

Ruhun şad, məkanın cənnət olsun, unudulmaz Qafar Süleyman!

Aydın TAĞIYEV

AYB Şabran bölməsinin rəhbəri

525-ci qəzet .- 2024.- 11 dekabr(№227).-S.13.