Çağdaş heykəltaraşlığımızın liderinə rəssam töhfəsi

Bu gün - dekabrın 21-də mənalı ömrünün 97-ci ilini qeyd edən Xalq rəssamı, akademik Ömər Eldarova maraqlı bir doğum günü hədiyyəsi təqdim olunub. Kətan üzərində yağlı boya ilə çəkilmiş bu portretin müəllifi Gəncə şəhərində yaşayan 38 yaşlı rəssam Davud Bayramovdur. Özünəməxsus bədii xüsusiyyətlərə malik olan bu portretdə müəllif hiperrealizmin estetikasından istifadə etməklə, onun rəng qatını fərdi çalarlarla zənginləşdirə bilib. Portretin təqdimatı zamanı bunu görkəmli sənətkarın özü də xüsusi olaraq vurğulayıb, bu cür bədii məziyyətin-ifadə tərzinin Azərbaycan rəngkarlığında yeni olduğunu qeyd edib.

Doğrudan da, bədii tutumunda cəlbediciliklə inandırıcılığı qovuşduran müəllifin portreti səciyyələndirən xüsusiyyəti - əzaların gözoxşayan bütövlüyünə nail ola bilməsi heyrətamizdir. Bunu ilk növbədə əsərin yığcam rəng qatı, onun bir-birinə yüksək sənətkarlıqla uyuşdurulan rəng çalarları şərtləndirib. Akademikin sözlərinə görə, bu əsər onun yaradılmaqda olan muzey-emalatxanasında yer alacaqdır.

Qənaətimizcə, bu yerdə portretin müəllifi barəsində oxuculara məlumat verməyimiz məntiqli olardı. Belə ki, ulu Nizami yurdunda dünyaya göz açan Davud Bayramov (1986) uşaqlıqdan rəssamlığa meyilli olsa da, subyektiv səbəblərdən bu sahədə xüsusi təhsil almayıb. Fitri istedada malik olduğu hamı tərəfindən etiraf olunan yalnız ara-sıra şəhərdəki rəsmxətt müəllimi işləyən Füzuli Fərəcidən məsləhətlər alıb. Ruhunda daşıdığı yaratmaq gücünü 2006-cı ildən başlayaraq memorial abidələrin bəzədilməsində tətbiq edən gənc rəssam, tez bir zamanda Gəncə və onu əhatələyən yaşayış məntəqələrində də duyulası dərəcədə məşhurlaşıb. Ümumi sayı 500-ü keçən bu portretlərdə dünyasını dəyişmiş insanların mərmər üzərində bədii təqdimatı ilk növbədə inandırıcılığı ilə diqqət çəkir. Əksər hallarda ağ-qara, bəzən də rənglə gerçəkləşdirilmiş həmin portretlər həm də ovqat yaratmaq gücü ilə göz oxşayır.

2015-ci ildən başlayaraq portret yaradıcılığını kətan üzərində davam etdirməyə qərar verən gənc rəssam, bu günə kimi 50-dən çox əsər ərsəyə gətirib. Onların arasında ən müxtəlif peşə adamlarının obrazlarına rast gəlmək mümkündür. Qənaətimizcə, "Azərbaycan Xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyevin portreti", "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev", "Türkiyə Respublikasının qurucusi Mustafa Kamal Atatürk", "İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Şuşada tarixi görüşü", "Əməkdar rəssam Şaiq Məmmədovun portreti", "Gəncəli qadın" və "Oğlumun portreti" əsərlərində müəllifin janrın məlum "estetik xəritəsi"ni daha da genişləndirmək istəyi duyulur.

Zaman axarında o, digər janrlara da maraq göstərib. Bu mənada rəssamın mənzərə və natürmort janrında ərsəyə gətirdiyi tabloların özünəməxsus bədii dəyər daşıyıcısı kimi sənətsevərlərin və sənət xiridarlarının diqqətini cəlb etdiyini xüsusi vurğulamaq istərdik. Onları yerli və qonşu Türkiyə Respublikasının şəxsi kolleksiyalarında görmək mümkündür.

Müəllifin mənzərələrində məkanın tanındırıcılığı ilə yanaşı, onun vətənin bir guşəsini bədiiləşdirilmiş obraz - qürurverici estetik qaynaq kimi təqdim etmək istəyi güclüdür. Belə mənzərələrdə Gəncənin və onun ətrafının, eləcə də Kəlbəcərin ürəkaçan motivlərinin yaddaqalan təsvirini görmək mümkündür. Onaların arasında "Cavad xan türbəsi" və "Kəlbəcər" əsərləri estetik tutumunun zənginliyinə görə diqqət çəkir.

Davudun natürmortları da bənzərsiz estetikaya malikdirlər. Milli maddi-mədəniyyət nümunələrindən təşkil olunmuş həmin kompozisiyalarda əşyaların cismaniliyinə bütün dəqiqliyi ilə nail olan rəssam, onların həm də cəlbediciliyini əldə etməklə, bütünlükdə, əsərlərin yaddaqalan mənəvi qaynağa çevrilməsinə yol açıb.

Sonda demək lazımdır ki, Davud Bayramov yaradıcı potensialı zəngin olan yaradıcılardandır. Odur ki, ondan yaxın vaxtlarda dolğunluğu ilə seçilən yeni-yeni əsərlərlə yanaşı, yüksək dəyərə malik olan bədii irsinin fərdi sərgi şəklində təqdimatını gözləyirik.

Ziyadxan ƏLİYEV

Əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru

525-ci qəzet .- 2024.- 21 dekabr(№235).-S.23.