Yüz illərin arasına körpü salan kənd

"Körpükənd - Yüz illərin arasına körpü salan kənd" adlı kitab Zərdab rayonunun zəngin tarixini, mədəniyyətini və xalq irsini bütün əhatəliliyi ilə oxuculara təqdim edən möhtəşəm bir nəşrdir. Kitabın müəllifi Faiq Şükürbəyli, ideya müəllifi və redaktoru isə Elman Qasımovdur. Bu əsər qədim və müasir dövrlər arasında körpü rolunu oynayaraq, oxucuları tarixin dərin qatlarına səyahətə aparır.

Kitabda Körpükənd kəndinin eramızdan əvvəlki 1-ci əsrdən başlayaraq bu günə qədərki dövrü əhatə olunmuş, çoxşaxəli bir yanaşma ilə geniş işıqlandırılmışdır. Tarixi faktlar, ədəbi mənbələr, etimoloji araşdırmalar və arxiv sənədləri əsasında hazırlanan bu əsər, kəndin tarixi və mədəni inkişafını, onun coğrafi-strateji əhəmiyyətini və xalqın həyat tərzini oxuculara əhatəli şəkildə təqdim edir. Kitabın əsas məqsədi kəndin tarixini öyrənmək istəyənlərə zəngin və dəqiq məlumatlar təqdim etməkdir.

Müəllif Körpükənd adının mənşəyi ilə bağlı bir neçə maraqlı və düşündürücü nəzəriyyəni təhlil edir. Toponimiyanın xalq etimologiyası ilə əlaqələndirilməsi, 1-ci Şah Təhmasibin Ərəş səfəri zamanı bu körpüdən keçməsi və kəndin adının məhz bu hadisə ilə bağlı yaranması fikri xüsusi vurğulanır. Digər tərəfdən, Osmanlı sərkərdəsi Lələ Mustafa Paşanın 1578-ci ildəki hərbi səfəri zamanı bu körpüdən istifadə etməsi ilə bağlı nəzəriyyələr də diqqət çəkir. Kitabda həmçinin Nizami Gəncəvinin "Xosrov və Şirin" əsərində təsvir edilən yerlərin Körpükənd və Xasa bölgələri ilə üst-üstə düşməsi fikri ilə bağlı tədqiqatlar öz əksini tapır.

Əsərdə dünya alimlərinin, o cümlədən, Minorski və Herodot kimi görkəmli tədqiqatçıların fikirlərinə geniş istinad edilib. Minorski öz tədqiqatlarında Körpükəndin coğrafi mövqeyini və onun tarixi əhəmiyyətini qeyd edib. Herodot isə bu qədim yaşayış məskəninin adını çəkərək, onun həm Şirvan, həm də Qarabağla əlaqələrini vurğulayıb. Kitabda Körpükəndin orta əsrlərdə bölgədə mühüm keçid məntəqəsi olduğu, Kür çayı üzərindən keçən bərələr vasitəsilə karvanların Qarabağa istiqamət aldığı kimi faktlar yer alır.

Zakir Ağa kimi tarixi şəxsiyyətlərin həyatı və fəaliyyəti də kitabın əsas mövzularından biridir. Zakir Ağa, kəndin sosial və maarif sahəsində inkişafına böyük töhfələr vermiş, şəxsi sərvətini həmkəndlilərinin rifahı üçün sərf etmişdir. O, kənddə məktəblərin, uşaq bağçalarının və digər sosial obyektlərin yaradılmasına şərait yaratmış, eyni zamanda kənddə maarifçilik ruhunun inkişafında əvəzsiz rol oynamışdır. Onun fəaliyyəti, kəndin mədəniyyət və təhsil sahəsində qazandığı uğurların təməlində dayanan ən vacib amillərdən biridir.

Kitabda kəndin zəngin adət-ənənələri, folkloru, əhalinin həyat tərzi və qəhrəmanlıq nümunələri geniş şəkildə təsvir edilib. Əsərdə həmçinin Körpükəndin qəhrəman övladlarının, o cümlədən 2-ci Dünya müharibəsi, 1-ci və 2-ci Qarabağ müharibəsi iştirakçılarının, eləcə də Əfqanıstan müharibəsi və Çernobıl hadisələri iştirakçılarının fədakarlıqlarına xüsusi diqqət yetirilib, bu şəxslərin həyat hekayələri və qəhrəmanlıqları təsirli şəkildə əks olunub.

"Körpükənd - Yüz illərin arasına körpü salan kənd" kitabı yalnız Körpükənd sakinləri üçün deyil, bütövlükdə Azərbaycan mədəni irsi ilə maraqlanan hər kəs üçün əvəzsiz mənbə, keçmişin işığı ilə gələcəyə körpü salmaq istəyənlər üçün qiymətli bir bələdçidir.

Sevil EMİNLİ

525-ci qəzet .- 2024.- 29 dekabr(№241).-S.15.