Azərbaycan-Slovakiya strateji tərəfdaşlığı yeni mərhələdə

Azərbaycan ilə Slovakiya arasında əlaqələr son illər qarşılıqlı etimad, mehriban dostluq və strateji xarakterli əməkdaşlıq prinsipləri əsasında keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyub. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin dekabrın 8-də Bratislavada verdiyi bəyanatlar iki ölkə münasibətlərinin real mənzərəsini, gələcək inkişaf vektorlarını və əməkdaşlığın prioritet istiqamətlərini aydın şəkildə nümayiş etdirir. Bu bəyanat həm siyasi xarakter, həm iqtisadi məzmun, həm də geostrateji mahiyyət baxımından Azərbaycan-Slovakiya münasibətlərinə kompleks qiymət verən bir sənəd kimi dəyərləndirilə bilər.

Azərbaycanla Slovakiya uzun illər ərzində qarşılıqlı hörmət və dostluq prinsiplərinə əsaslanan əməkdaşlıq qurub, 2024-cü ildə imzalanmış Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamə isə bu münasibətləri ən yüksək siyasi səviyyəyə yüksəldib. Prezident cənab İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, bu sənəd yalnız siyasi bəyanat deyil, iki ölkənin praktiki sahələr üzrə fəaliyyətini daha intensiv və koordinasiyalı edən yol xəritəsidir. Bəyannamədən sonra iqtisadi, siyasi, müdafiə, enerji və innovasiya sahələri üzrə birgə işçi qrupların aktiv fəaliyyəti Azərbaycan-Slovakiya əməkdaşlığının institusional bazasının möhkəmləndiyini sübut edir.

Bu gün Slovakiya Azərbaycan üçün Avropada etibarlı tərəfdaş, etimadlı müttəfiq və mühüm iqtisadi aktordur. Bratislavanın Bakı ilə münasibətlərdə müstəqil siyasi xətt yürütməsi Azərbaycan cəmiyyətində yüksək qiymətləndirilir və ölkəmiz tərəfindən xüsusi rəğbətlə qarşılanır.

Prezident cənab İlham Əliyevin bəyanatında ən geniş yer tutan məsələlərdən biri enerji təhlükəsizliyi sahəsində əməkdaşlığa həsr olunub. Bu, təsadüfi deyil. Azərbaycan bu gün Avropanın enerji xəritəsində strateji əhəmiyyətli ölkə kimi çıxış edir və 14 ölkəyə təbii qaz ixrac edir. Ümumi qaz ixracı 25 milyard kubmetrə çatıb ki, bunun da yarısı Avropa İttifaqı ölkələrinə yönəldilib. 2024-cü ildə Azərbaycan qazının ilk dəfə Slovakiyaya tədarükü regionda yeni enerji əməkdaşlığı səhifəsinin açılması deməkdir. Bu, Slovakiyanın enerji şaxələndirməsi, Azərbaycanın isə tədarük istiqamətlərini genişləndirməsi baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Yeni yataqların istismara verilməsi ilə Azərbaycanın qaz resurslarının daha da artacağı, bunun isə həm Slovakiyaya, həm də Mərkəzi Avropanın digər ölkələrinə geniş həcmdə enerji tədarükünü təmin edəcəyi xüsusi vurğulanıb. Bu faktlar Azərbaycanın təkcə enerji istehsalçısı deyil, həm də Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təminatçılarından biri kimi mühüm rol oynadığını göstərir.

Azərbaycan və Slovakiya arasında müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıq da geniş imkanlar yaradır. Prezident cənab İlham Əliyevin bəyanatında qeyd edilən mühüm məqam ondan ibarətdir ki, əməkdaşlığın əsas məqsədi müharibə deyil, sənaye kooperasiyası, texnoloji sinergiya və birgə istehsal layihələrinin həyata keçirilməsidir. Slovakiyanın qabaqcıl texnologiyaları ilə Azərbaycanın maliyyə və istehsal imkanlarının birləşdirilməsi müdafiə sənayesində yeni məhsulların yaradılması, dünya bazarlarına çıxış imkanı, innovativ yanaşmaların tətbiqi üçün əlverişli şərait yaradır.

Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsində qazandığı Qələbənin beşinci ildönümündə Slovakiyanın yüksək səviyyəli nümayəndə heyətinin Bakıda iştirakı isə iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin real təzahürü kimi qiymətləndirilməlidir. Azərbaycan bu gün Şərqlə Qərb arasında etibarlı körpü missiyasını uğurla həyata keçirir. Prezident cənab İlham Əliyevin bəyanatında vurğulandığı kimi, ölkəmizin nəqliyyat infrastrukturu – limanlar, dəmir yolları, avtomobil yolları, enerji şəbəkələri - Orta Dəhliz layihəsinin əsas dayaqlarından biridir. Orta Asiyanı Avropa ilə birləşdirən ən təhlükəsiz və etibarlı marşrut məhz Azərbaycanın üzərindən keçir. Bu marşrutun inkişafı Slovakiya üçün də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Gələcək illərdə Azərbaycan nəqliyyat-logistika infrastrukturuna daha çox sərmayə qoymaqla öz tranzit potensialını genişləndirməyi planlaşdırır və Slovakiya ilə çərçivədə bu sahənin əməkdaşlıq prioritetləri sırasına daxil edilməsi təklif olunur. Bu əməkdaşlıq həm də Avropanın ticarət təhlükəsizliyinə, enerji-daşıyıcılarının və yüklərin daha sürətli və davamlı şəkildə çatdırılmasına xidmət edir.

Azərbaycanın enerji potensialı yalnız ənənəvi sahələr üçün deyil, həm də yüksək texnoloji sektorlar üçün strateji üstünlük yaradır. Məhz buna görə də Prezident cənab İlham Əliyev məlumat texnologiyaları və beynəlxalq data mərkəzləri habı yaradılması məsələsinə xüsusi diqqət yönəldib. Hazırda Azərbaycanda istifadə olunmayan enerji potensialı təxminən 2 giqavatdır və növbəti beş ildə bu rəqəm 8 giqavata çatdırılacaq. Ölkənin iqlim müxtəlifliyi data mərkəzlərinin səmərəli fəaliyyətini təmin edən əlverişli şərait yaradır. Slovakiya ilə bu sahədə əməkdaşlıq Azərbaycanın rəqəmsal ekosisteminin inkişafı, regionda data və süni intellekt texnologiyalarının inteqrasiya olunması üçün yeni imkanlar açır.

Prezident cənab İlham Əliyevin bəyanatında Slovakiyanın sabit inkişafı, sənaye potensialı və müstəqil xarici siyasət xətti xüsusi qeyd olunub. Azərbaycan üçün dövlət suverenliyinə və müstəqil qərarvermə mədəniyyətinə malik tərəfdaşlarla əməkdaşlıq həmişə prioritet təşkil edib. Slovakiyanın geostrateji məsələlərdə prinsipial mövqeyi və xarici siyasətdə müstəqilliyi ona regionumuzda yüksək hörmət qazandırıb.

Ümumiyyətlə, Prezident cənab İlham Əliyevin 8 dekabr bəyanatı Azərbaycan-Slovakiya münasibətlərinin strateji mahiyyətini, qarşılıqlı etimad və dəstək əsasında inkişaf edən çoxşaxəli əməkdaşlıq perspektivlərini tam şəkildə ortaya qoyur. Bu münasibətlər siyasi dialoq, enerji təhlükəsizliyi, nəqliyyat və logistika, müdafiə sənayesi, yüksək texnologiyalar və rəqəmsal iqtisadiyyat kimi sahələrdə davamlı və yüksələn xətt üzrə inkişaf edir.

Azərbaycan və Slovakiya yalnız tərəfdaş deyil, eyni dəyərləri bölüşən, qarşılıqlı hörmətə əsaslanan münasibətlər quran iki dost dövlətdir. Siyasi iradə, iqtisadi potensial və praqmatik əməkdaşlıq çərçivələri bu münasibətlərin gələcək illərdə daha da möhkəmlənəcəyinə əminlik yaradır.

Şəfa Qurbanova

525-ci qəzet .- 2025.- 11 dekabr (№226).- S.7.