"Mən kiçik addımların gücünə inanıram"

POLŞADA YAŞAYIB FƏALİYYƏT GÖSTƏRƏN SOSİAL İŞ ÜZRƏ MÜTƏXƏSSİS SEVİNC ƏLİYEVA: "UŞAQLARLA İŞLƏMƏK MƏNİM ƏN GÜCLÜ TƏRƏFİMDİR"

Sevinc Əliyeva Türkiyənin Ondokuz Mayıs Universitetində sosial iş ixtisası üzrə tam təqaüdlə təhsil alıb. 10 ildən çoxdur sosial sahədə uşaqlar, gənclər və ailələrlə iş üzrə fərqli istiqamətlərdə fəaliyyət göstərir. Fəaliyyəti əsasən uşaq və gənclərin sosial rifahı, zorakılığa məruz qalmış ailələrin reabilitasiyası, gənclərin inkişaf proqramlarının təşkili üzərində qurulub. Türkiyədə Çocuk Dəstək Mərkəzləri (ÇODEM), Çocuk Hizmətləri Genel Müdürlüyü (ÇOKİM) kimi dövlət qurumlarında sosial işçi kimi çalışıb, "Pasha Holding"in "Əlaçı" layihəsində 18-24 yaş arası gənclərlə mentor kimi fəaliyyət göstərib, onların şəxsi inkişaf və peşə bacarıqlarının gücləndirilməsi istiqamətində təlimlər təşkil edib, Harvard Aspire Leadership Programının qaliblərindən olub. Bir neçə il əvvəl Polşaya gedən Sevinc Əliyeva Erasmus+ proqramının qalibi olaraq Vrotslav şəhərində 10 ay uşaq bağçasında ingilis dili müəllimi və müəllim köməkçisi kimi çalışıb.

Sevinc Əliyeva ilə söhbəti təqdim edirik.

- Sevinc xanım, Azərbaycandan uzaqda yaşamağa qərar vermək çətin olmadı ki?

- Əlbəttə, hər köçün öz çətinliyi var. Mənim heç vaxt Avropada yaşamaq arzum olmayıb. Amma həyat bəzən insanı gözləmədiyin seçimlər qarşısında qoyur. Bu qərarı həm öz inkişafım, həm də ailəmin gələcəyi üçün vermişdim. Düşünürəm ki, uzaqda olmaq bəzən insanı köklərinə daha da yaxınlaşdırır.

- İlk dəfə Polşaya gələndə yad mühit, yad dil, yad simalarla üzləşdiniz. Özünüzü necə hiss edirdiniz?

- İlk dövrlər çox çətin idi. Demək olar ki, bir il evdən çox az hallarda çıxırdım. Dil, mədəniyyət, iqlim - hər şey fərqli idi. Amma zaman-zaman adaptasiya oldum. Bu müddətdə ən yaxşı dostlarım uşaqlar oldu. Onların təmənnasız sevgisi və işimə olan inamım bütün qorxularımı yavaş-yavaş azaltdı.

- Uşaq bağçasında işləmək qərarını necə verdiniz? Polşaya gələndə bu sahədə işləməyi planlaşdırırdınızmı, yoxsa təsadüfən yaranan fürsət idi?

- Əslində, bu qərar bir qədər təsadüfi oldu. Amma sonra başa düşdüm ki, uşaqlarla işləmək mənim ən güclü tərəfimdir. Mən uşaqlarla sosial iş üzrə ixtisaslaşmışam, buna görə də bu sahə mənim üçün həm maraqlı, həm də inkişaf baxımdan önəmlidir.

- Polşada müəllim kimi işləmək üçün hansı proseslərdən keçməli oldunuz?

- Burada sistem fərqlidir. Əvvəlcə təcrübəçi kimi fəaliyyət göstərdim, daha sonra diplomumu təqdim etdim. Uşaqlarla işləmək üçün müəyyən sertifikatlar tələb olunur. Dövlət bağçalarında işləmək üçün polyak dilini mütləq bilmək lazımdır, özəl və beynəlxalq məktəblərdə isə ingilis dili ilə yanaşı, rus və ya Ukrayna dillərinə üstünlük verilir.

- Burada uşaq bağçasında tədris metodikası Azərbaycandakından nə ilə fərqlənir?

- Polşada uşaqlara daha çox azadlıq verilir. Uşağın fikri, qərarı və marağı öndə olur. Biz burada demək olar ki, hər bir detalı uşaqlarla birgə müzakirə edirik. Müəllimlər heç vaxt kobud və aqressiv davranmırlar. Azərbaycanda isə daha çox böyüklərin fikrinə önəm verilir. Məncə, ideal sistem bu iki yanaşmanın balansında gizlidir.

- Əcnəbi bir ölkədə uşaqlarla işləmək sizə hansı yeni bacarıqları qazandırdı?

- Belə deyə bilərəm: mən səbirli olmağı, fərqli ailə və mədəniyyətlərdən gələn uşaqlara qarşı daha empatik davranmağı inkişaf etdirdim. Hər uşaq yeni bir dünya, yeni bir baxış bucağıdır. Onlarla işləmək mənim üçün həm iş, həm də maraqlı həyat təcrübəsidir.

- Öyrəncilərinizlə Azərbaycan mədəniyyəti haqqında danışmaq imkanınız olurmu?

- Bəli, tez-tez olur. Məsələn, Novruz bayramı zamanı uşaqlarla birlikdə tədbirlər təşkil etmişik. Onlara Azərbaycan nağıllarını danışmaq, rəqslərimizi öyrətmək və milli yeməklərimizi tanıtmaq mənim üçün böyük zövq və qürurdur. Bir dəfə "Azərbaycan həftəsi" keçirmişdik, uşaqlar bayrağımızın rənglərini öyrənib boyamışdılar, mən onlar üçün paxlava bişirib aparmışdım.

- Uşaqlar, onların valideynləri fərqli millətdən olan müəllimlərlə işləməyə necə yanaşırlar?

- Öz təcrübəmə əsaslanıb deyirəm, əvvəlcə maraqla, bəzən tərəddüdlə qarşılayırlar, amma sonra inamlı, güvənli olurlar. Mənim üçün ən böyük sevinc odur ki, valideynlər uşaqlarının evdə məndən danışdıqlarını, adımı çəkib mənim kimi geyinmək istədiklərini söyləyirlər. Uşaqlar üçün millət, din, dil fərqi yoxdur - əgər sevgi görürlərsə, onlar həmin sevgini qaytarırlar.

- Mədəniyyətlər arasındakı fərqlər uşaqların tərbiyəsində hansı rol oynaya bilir?

- Öz təcrübəmdən deyəcəm. Bəzən uşaqlar Azərbaycan adətləri ilə maraqlanırlar. Məsələn, "Siz niyə bayramda tonqal qalayırsınız?" kimi suallar verirlər. Mən belə məqamlardan bir körpü kimi istifadə edirəm - həm öyrədirəm, həm öyrənirəm.

- Polşada müəllim kimi fəaliyyət göstərməyin hansı çətinlikləri var?

- Ən böyük çətinlik ilk illərdə dil baryeri idi. Həmçinin, sistem fərqli olduğu üçün uyğunlaşmaq vaxt alırdı. Amma hər çətinlik özü ilə həm də yeni fürsətlər də gətirir.

- Dil baryerini necə aşdınız?

- Səbir və gündəlik təcrübə ilə. Uşaqlar mənim ən böyük dil müəllimlərim oldular. Onların sevgisi və səmimiyyəti sayəsində polyak dilində ünsiyyət qurmağı öyrəndim.

- Hansı anlar sizə "bəli, bu işi sevirəm" dedirdib?

- Düzü, hansısa bir anı seçmək çətindir, çünki uşaqlarla işləmək hər gün o hissi yaşadır. Amma elə anlar olur ki... Məsələn, bağçada mətbəxdən çay götürməyə gedəndə uşaqlar uzaqdan məni görüb qaçaraq qucaqlayırlar. Ya da anaları ilə maşında yanımdan keçərkən pəncərədən mənə əl eləyirlər. Bəzən də kiçik bir oyuncağı ciblərinindən çıxarıb "bu hədiyyə sizin üçündür" deyirlər. Bax o anlarda anlayıram ki, necə məsuliyyətli bir öhdəliyim var.

- Gələcəkdə Azərbaycana qayıtmaq planınız varmı?

- Düşünürəm ki, Azərbaycana faydalı olmaq üçün mütləq orada yaşamaq şərt deyil. Mənim yaratdığım "Uşaqlarla sosial iş" kursunun artıq 100 nəfərdən çox məzunu var. Kursumuz ölkədə bu istiqamətdə ilk və yeganə praktiki proqramdır. Kursun əsas məqsədi uşaqlarla çalışan mütəxəssislərə praktik bacarıqlar qazandırmaq, real keyslərlə işləməyi öyrətmək və bilikli, təcrübəli sosial işçilər yetişdirməkdir. Məzunlarımızın əksəriyyəti bu gün müxtəlif təhsil müəssisələrində, QHT-lərdə və dövlət strukturlarında fəaliyyət göstərirlər. Bu təşəbbüs mənim üçün təkcə bir layihə deyil, sosial iş peşəsinin inkişafına doğru atılmış mühüm addımdır. Harada olmağımdan asılı olmayaraq, bu işi davam etdirmək və Azərbaycanın sosial iş gələcəyinə töhfə vermək mənim üçün böyük vəzifələrimdəndir.

- Xaricdə müəllimlik etmək istəyən azərbaycanlılara hansı tövsiyələr verərdiniz?

- Getmək istədikləri ölkənin dilini, mədəniyyətini və sistemini yaxşı öyrənsinlər. Fərqli ola bilər, amma əgər dəyər yaratmaq istəyirsənsə, sənə hər yerdə yer var. Qorxmasınlar, addım atsınlar və inansınlar.

- Günün sonunda sizi ən çox nə motivasiya edir?

- Uşaqların həqiqətən xoşbəxt olmağı və onların inkişafında az da olsa rolumun olduğunu bilmək, dəyişib necə inkişaf etdiklərini görmək, dəyişimin doğrudan da mümkün olduğuna inanmaq. Mən kiçik addımların gücünə inanıram.

- Əgər Polşada uşaqlara bir cümlə ilə Azərbaycanı anlatmalı olsanız, nə deyərdiniz?

- Deyərdim ki, mənim ölkəmi qlobus üzərində tapmaq istəsəniz, görərsiniz ki, o, su içən qartala bənzəyir.

Günel BALAKİŞİ

525-ci qəzet .- 2025.- 13 noyabr(№206).-S.10.