"Zəngəzur mahnısı" Ermənistanda ajiotaj yaratdı

ERMƏNİ MEDİASI MAHNININ SÖZLƏRİNİ TƏHRİF ETDİ

Ötən ay mədəni sferada xüsusi rezonans doğuran hadisələrdən biri də "Zəngəzur mahnısı"nın təqdimatı oldu. "Bizi Birləşdirən Mədəniyyət" İctimai Birliyi tərəfindən Qərbi Azərbaycan mövzusunda hazırlanmış yeni musiqi əsərinin ideya müəllifi, tanınmış vokal ifaçısı, Əməkdar artist Ramil Qasımov təqdimat mərasimində qeyd etmişdi ki, "Zəngəzur mahnısı" sadəcə bir musiqi əsəri deyil, o, həm də mədəni və siyasi əhəmiyyət kəsb edir.

Sonrakı hadisələr R.Qasımovun sözlərində nə qədər həqiqət olduğunu təsdiqlədi. "Zəngəzur mahnısı" və klipi təqdim olunar-olunmaz Ermənistanda böyük səs-küy və ajiotajla qarşılandı. Erməni mətbuatı bu xəbəri "Azərbaycanda "Zəngəzur mahnısı" yaradılıb - Ararat və Sünik "qələbə yolu" kimi təqdim olunur" başlığı ilə tirajlamağa başladılar.

Xəbərlərdə, xüsusən, iranşünas Vardan Voskanyanın fikirləri ön plana çəkilir. O, iddia edir ki, sözügedən klipdə Ermənistan ərazisindən - o cümlədən Noravank yolundan görüntülərdən istifadə olunub: "Mahnı pan-turançı, ekspansionist ideyalarla yazılıb". Eyni zamanda V.Voskanyan öz iddialarını əsaslandırmaq üçün mahnının mətnini tərcümə edərkən bilərəkdən, ya da bilməyərəkdən "kiçik" dəyişikliklərə yol verib. O, şeirdə "Ağrı dağı" ifadəsinin işləndiyini və bunun da Ararat dağına iddia olduğunu deyib. Həmçinin, mahnıda Zəngəzurun "qələbə yolunun son nöqtəsi" kimi təqdim olunduğunu, türklərin Nuhun nəslindən gəldiyinin, Göy Tanrıdan güc aldığının, Oğuz soyu ilə bağlı olduğunun vurğulandığını əlavə edib.

Voskanyan xüsusilə qeyd edir ki, "Zəngəzur" adlı bu mahnı mədəni təbliğat vasitəsi kimi Azərbaycanın ərazi iddialarına xidmət edir və erməni tarixi-mədəni dəyərlərinə qarşı ideoloji hücumdur.

Məsələ ilə bağlı "525"ə açıqlama verən "Zəngəzur mahnısı"nın sözlərinin müəllifi, tanınmış şair və bəstəkar Şahin Musaoğlu isə qarşı tərəfdən səsləndirilən iddiaları absurd və həqiqətdən uzaq hesab edir:

"Bu, artıq ikinci şeirimdir ki, ermənilər həm erməni, həm də digər dillərə tərcümə edərək tirajlayırlar. İlk mahnım Birinci Qarabağ müharibəsində yazdığım, söz və musiqisi mənə aid olan "Cənab leytenant" mahnısı idi ki, təxminən 2-3 il bundan öncə onlar həmin mahnını tərcümə edərək "Hay ver mənə, cənab leytenant" cümləsindəki "hay" kəlməsini öz təbirlərincə "erməni" kəlməsi kimi qələmə verdilər. Təbii ki, bu, çox absurd iddia idi və bir müddət lətifə kimi dildən-dilə dolaşdı.

İndi isə "Zəngəzur mahnısı"nın mətnini tirajlayıblar və etiraf edim ki, mətnin rus dilinə tərcüməsi qüsursuzdur, mənim fikirlərim olduğu kimi çatdırılıb. "Zəngəzur mahnısı" "Bizi Birləşdirən Mədəniyyət" İctimai Birliyinin layihəsi idi. Təəssüf ki, qarşı tərəf yenə də məqsədli şəkildə absurd iddialarla çıxış edir.

Əvvəla, qeyd edim ki, mən şeirdə onların iddia etdikləri kimi "Ağrı dağı" yox, "Tanrı dağı" ifadəsini işlətmişəm ki, bu da Tengri dağının dilimizdəki tərcüməsidir. Tanrı dağı bir ucu Orta Asiyadan tutmuş Çinin ərazisini də əhatə edən, təxminən 3 min kilometrlik gözəl təbiəti ilə seçilən dağ silsiləsidir. O, YUNESKO-nun Dünya irs siyahısına daxil olmuş bir bölgədir. Mahnıya bircə dəfə qulaq asan hər kəs o adı aydın şəkildə duyacaq. Hörmətli Xalq artistimiz Mübariz Tağıyev öz ifasında həmin adı xüsusi və aydın vurğu ilə çatdırıb.

Mənim şeirimdə söhbət konkret olaraq türklərdən, türklərin tarix səhnəsinə çıxışına şahidlik edən müqəddəs ulu yurd Zəngəzurdan gedir. Biz tarixi torpaqlarımız haqqında mahnı qoşa bilmərik?! Canımız, qanımız hesabına azad etdiyimiz Zəngilan, Qubadlı, Cəbrayıl, Laçın Zəngəzur deyil? Biz məhz şanımızla, şöhrətimizlə, gücümüzlə azad etdiyimiz əzəli torpaqlarımıza şeir yazıb, mahnı qoşmuşuq. Bəli, bu yol Zəfər yoludur!

Təbii ki, bu iddialar qonşu xalqın rəsmi mövqeyi deyil, öz xalqına, dövlətinə qənim kəsilən bir qrup avaturistin mövqeyidir. Mən onları mahnını bir daha, amma bu dəfə diqqətlə, qərəzsiz dinləməyə dəvət edirəm!"

Qeyd edək ki, əsərin sözləri Şahin Musaoğluya, musiqisi tanınmış bəstəkar, Əməkdar artist Vüqar Camalzadəyə aiddir.

Mahnını Xalq artistləri Mübariz Tağıyev, Tünzalə Ağayeva, Əməkdar artistlər Ramil Qasımov, Aybəniz Haşımova, Samirə Əliyeva, Ehtiram Hüseynov və gənc ifaçı İlkin Dövlətov ifa ediblər. Balaban zurnanı Fəqan Rəhmanoğlu dilləndirib. Layihənin səs rejissoru Əməkdar incəsənət xadimi Faiq Babayev, prodüser Riad Quliyevdir. Layihənin koordinatoru Fərqanə Cabbarovadır.

Klipin çəkilişləri Şərqi Zəngəzurun füsunkar təbiətinə malik Laçın, Qubadlı və Zəngilan rayonlarında aparılıb.

P.S. Etirazlara səbəb olan mahnının mətninin orijinal variantını (necə ki mahnıda da məhz bu cür ifa olunub!) təqdim edirik:

Tanrı dağdan əsən yel

Min illərdir yol gəlir.

Gəlir, Turan elləri

Birləşdirən qol gəlir.

Həniri Göy Tanrıdan,

Səmiri Nuhdan gəlir.

Hopub nəfəsdən cana

Coşaraq ruhdan gəlir.

Bir sinədə bir vuran

Ürəkdən, qandan gəlir.

Canda ruh, ruhda candan

Əhdə-vəfadan gəlir.

Çıx yoluna qarşıla

Üfüqdə dan eşqinə,

Ay-ulduzu parlayan

Azərbaycan eşqinə.

Nəqarət:

Boyu oğuz boyudur,

Ər oğlu ər soyudur,

Yolu zəfər yoludur

Zəngəzur!

Şahanə MÜŞFİQ

525-ci qəzet .- 2025.- 9 oktyabr (№ 183).- S.9.