Tarixi abidələrin sökülməsi xarici qurumları narahat edir

BAKIDA BUNUNLA BAĞLI BEYNƏLXALQ KAMPANİYALAR KEÇİRİLƏCƏK

Dünən D.Əliyeva adına Qadın Hüquqlarının Müdafiəsi Cəmiyyətində "İslam" Demokratiya və İnsan Haqları Mərkəzi "Tarix, mədəni və təbii irsi qoruma şəbəkəsi" ilə birgə "Avropa mədəni irs siyasəti və Azərbaycan gerçəkliyi" mövzusunda mətbuat konfransı keçirib. Cəmiyyətin sədri Novella Cəfəroğlu bildirib ki, adıçəkilən şəbəkə üç ildən çoxdur fəaliyyət göstərir və quruma 30-dan artıq təşkilat daxildir. Onun sözlərinə görə, şəbəkə 2006-cı ildə, yəni İçərişəhərdə söküntü işləri aparılmağa başlayanda yaradılıb və əsas məqsəd də bu problemlə mübarizə aparmaqdır. Amma bütün səylərə baxmayaraq Azərbaycanın tarix və mədəniyyət abidələrinin, yaşıllıqların məhvi davam edir. N.Cəfəroğlu bununla bağlı beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlığın zəruriliyini vurğulayıb.

"İslam" Demokratiya və İnsan Haqları Mərkəzinin rəhbəri Aytəkin İmranova isə deyib ki, baxmayaraq Azərbaycanın bütün qanunlarında, o cümlədən mədəniyyət, tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması haqqında qanunlarda, Konstitusiyada abidələrin sökülməsi bilavasitə qadağandır, amma ölkədə bu proses gedir. Şəbəkə indiyə kimi ölkə rəsmilərinə, millət vəkillərinə və digər müvafiq orqanlara bununla bağlı müraciətlər edib. Eyni zamanda məhkəməyə şikayət verilib. Hazırda iş Ali Məhkəmədədir və cavab alındıqdan sonra Avropa Məhkəməsinə şikayət ünvanlanacaq. İçərişəhərdə sökülmə işlərinin davam etdiyini deyən A.İmranova Respublika sarayının arxasında qış parkı tikintisi adı ilə binaların uçurulduğunu söyləyib. Bildirib ki, Şəmsi Bədəlbəyli küçəsində dövlət siyahısında qoruma altında olan binaların 5-6-sı artıq sökülüb. A.İmranova tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması ilə bağlı beynəlxalq sənədlərin olduğunu və Azərbaycanın onların hansısa qoşulduğu ilə bağlı da monitorinq aparacaqlarını deyib. Əlavə edib ki, hazırda Avropada əsas istiqamət tarix, mədəniyyət və müxtəlif növ işləri qorumaq üzrə fəaliyyət həyata keçirilir və bu məqsədlə bir sıra şəbəkələr yaradılıb. Skandanaviya ölkələrində, Belçika, Fransa və Avropanın digər dövlətlərində belə şəbəkələr mövcuddur. Orada daha sivil və rahat yolla problemlər həll edirlər. A.İmranova əlavə edib ki, bu yaxınlarda Belçikada beynəlxalq tədbirdə məruzəçi kimi iştirak edib. "Orada qədim şəhərlər necə var, elə də qorunub saxlanıb. Heç kim deyə bilməz ki, Avstriyanın, Belçikanın, yaxud da hansısa bir Avropa ölkəsinin göydələnlər tikməyə imkanı yoxdu. Amma heç bir yerdə bizdəki kimi kütləvi tikinti getmir və bunun üçün tarix, mədəniyyət abidələri dağıdılmır ,yaşıllıqlar məhv edilmir". A.İmranova deyib ki, tədbirdə Avropa Parlamenti mədəniyyət komissiyasının rəhbərləri, parlamentarilər, Belçikadan olan nazirlər iştirak edirdilər. Keçmiş SSRİ məkanından isə Estoniya və Azərbaycan tədbirdə təmsil olunurdu. "Konfransda qeyd etdim ki, artıq bu işi aparmaq üçün daxili, hüquqi, mədəni, elmi, ictimai və maliyyə mexanizmlərinin gücü yetərli deyil. Yəni qərar qəbul edənlərə bu vasitə ilə təsir etmək mümkün deyil. Xarici şəbəkə nümayəndələri isə bildirdilər ki, beynəlxalq təşkilatların razılığı əsasında bu il yaxud da gələn ildən Bakı ilə bağlı beynəlxalq kampaniyalar keçirəcəklər". Beynəlxalq şəbəkələrə inteqrasiya məsələsinin də gündəmdə olduğunu deyən A.İmranova bildirib ki, xarici mədəni qurumlarla əməkdaşlığı genişləndirmək niyyətindədilər. A.İmranova bu təşkilatların məsələyə müdaxiləsinin nəticəsi olacağını güman edir. "Çünki beynəlxalq təşkilatların çağrışları Azərbaycanda daha çox eşidilir. Avropa parlamenti, YUNESKO yanında həmin şəbəkələr məsləhətçi statusu olan təşkilatlardı və onların səsləri təbii ki, eşidiləcək".

P.SULTANOVA

525-ci qəzet.- 2009.- 3 aprel.- S.5.