"Varlı qadın" Qırğızıstan səhnəsini də fəth edib

ƏLİ ƏMİRLİNİN BU MƏŞHUR ƏSƏRİNİN NÖVBƏTİ TAMAŞASI QUSAR TEATRINDA - LƏZGİ DİLİNDƏ OYNANILACAQ

Görkəmli yazıçı-dramaturq Əli Əmirlinin "Varlı qadın" komediyası Qırğızıstanın A.Umuraliyev adına Bişkek Şəhər Dram Teatrında səhnələşdirilib. İyunun 15-də tamaşanın ilk premyerası baş tutub. Əsəri rus dilinə həmyerlimiz Amalya Hacıyeva, qırğız dilinə isə Alımkan Deqenbayeva çevirib. Səhnə tərtibatının müəllifi Zöhrə Mukambetova, rəqslərə quruluş verən Sergey Strelsovdur. Tamaşada əsas rolları Altınbek Maksutov, Talaykan Abazova, Arnis Kıdırmışev və Əziz Muradillayev ifa ediblər.

Qeyd edək ki, əsər bundan əvvəl Tacikistanın iki teatrında rus və tacik dillərində tamaşaya qoyulandan, Yaxın Şərq ölkələrinin Alma-Atada keçirilən II beynəlxalq festivalında iki nominasiya üzrə qızıl medala layiq görüləndən sonra digər ölkələrin də teatrlarının diqqətini cəlb edib.

Qırğızıstanın eksperimentlərə meylli olan bu teatrının kollektivi tacik həmkarlarının təcrübəsindən istifadə edərək, əsəri rus və qırğız dilində, iki heyətdə səhnələşdirmək üçün Tacikistandan xalq artisti, tanınmış rejissor Sulton Usmonovu Bişkekə dəvət edib. "Varlı qadın"a üçüncü dəfə səhnə həyatı verən quruluşçu rejissor S.Usmonov bu dəfə absurd komediya janrında hazırladığı səhnə əsərini qırğız tamaşaçısına "Navajdeniye" ("Qarabasma") adıyla təqdim edib.

Tamaşanın rəğbətlə qarşılandığını məmnunluqla qeyd edən teatrın direktoru və bədii rəhbəri, Qırğızıstanın əməkdar incəsənət xadimi Ayqul Umuraliyeva mətbuat nümayəndələrinə açıqlamasında bunun gözlənilməz olmadığını deyib: "Biz Alma-Ata festivalında "Varlı qadın"a tacik sənətçilərin ifasında baxanda dərhal onu səhnələşdirməyə qərar verdik. Bu, əslində komediya deyil, insan faciəsidir, tragikomediyadır, əbədi mövzuya çox maraqlı, gözlənilməz yanaşmadır, sırf teatral bir əsərdir. Aktual mövzunun dramaturji həlli o qədər maraqlıdır ki, biz əsəri təkcə rus dilində deyil, həm də qırğız dilində hazırlamağı qərara aldıq".

"Varlı qadın"ın Qırğızıstan premyerası ilə bağlı əsərin müəllifinin də fikirlərini öyrəndik. Ə.Əmirli bildirdi ki, əsərin adının və ya janrının dəyişdirilməsi rejissorun yozumundan, düşüncəsindən asılıdır: "Düzdür, müəllif yaxındadırsa, adətən onun rəyini soruşur, razılığını alırlar, amma uzaqda olanda, xüsusilə də müəlliflə tanışlıq olmayanda bütün ixtiyar rejissorun əlinə keçir. Əslində, bu belə də olmalıdır".

"Varlı qadın" xarici ölkə səhnələrini bəzən Sizdən xəbərsiz fəth etdikcə müəllif kimi hansı hissləri yaşayırsınız?" sualımızı Ə.Əmirli belə cavablandırdı: "Doğrusunu deyim ki, "Varlı qadın" çoxdandır, mənə tabe olmur, öz müstəqil həyatını yaşayır. 10 yaşını bu il tamam eləmiş bu pyes artıq 12 teatrın səhnəsində öz yerini tutub, təbiidir ki, o tamaşaların hamısına baxmaq mənə nəsib olmayıb. Elə haqqında danışdığımız qırğız variantının premyerasında da ola bilməmişəm. Yaxşı ki, internet var, tamaşa haqqında yazılan materialların əksəriyyətilə tanışam, hətta Bişkek teatrının internetə yerləşdirdiyi görüntülərə də baxmışam". Müəllif bildirdi ki, bu əsər ləzgi dilində də səhnələşdiriləcək:

İndiyədək Azərbaycan, rus, tacik, qırğız dillərində danışmağı bacaran "Varlı qadın" yaxın zamanlarda Qusar Dövlət Dram Teatrında ləzgi dilində də səslənəcək".   

Sevinc MÜRVƏTQIZI

525-ci qəzet.- 2009.- 8 iyul.- S.7.