Məyusluq ardınca məyusluq

Dünyanın müxtəlif bölgələrin səpələnən ermənilərin "soyqırım"a məruz qalmalarını əldə bayraq etmələri türklərdən çox onların öz əlehlərinə çevrilə bilər. Çünki tarixdə olmayan bir hadisəni olmuş kimi təbliğ etmə son nəticədə bəd niyyətləri faş edə bilər. Doğrudur, "siyasət mümkün olandan istifadə bacarığıdır" deyiminə söykənənlər maraqlar tələb edəndə uydurma bir olaya boyun əyə bilərlər. Amma həqiqəti heç nə əyə, sındıra bilməz. Fərqli-fərqli ölkələrdə ermənilərin təsirinə düşüb parlamentlərində erməni uydurmasının müzakirələrə çıxarılması bütövlükdə digər parlamentarilərin də ədalətliliyinə xələl gətirir. Bu üzdən də onlar maraqlarının əsirinə çevrilən həmkarlarının xəcalətini çəkməli olurlar. Necə ki, biz bunun dəfələrlə şahidi oluruq. Qeyd edək ki, artıq neçənci dəfədir ermənilər türklərə dost münasibəti ilə seçilən İsrail Knessetində (parlamentində) də "soyqırım" məsələsinin müzakirəyə çıxarılmasına nail olublar. Knessetdə erməni "soyqırım"ının müzakirəyə çıxarılması ilə bağlı xəbər yayılar-yayılmaz dünyanın əksər ölkələrində yaşayan ermənilərlə yanaşı, İrəvanda da şadyananlıq etməyə başlayıblar. Kimi Təl-Əvivə təşəkkür məktubları yazdı, kimi yoldan keçənlərə gözaydınlığı verdi, kimi də "soyqrım"ın bütün dünya tərəfindən mütləq tanınacağına dair dəqiq proqnozlar verməyə başladı. Ən əsası isə erməniləri ümidləndirən əsas amil Ankara-Təl-Əviv münasibətlərinin pisləşməsidir.

"Mavi Mərmərə" olayı ilə sərinləşən münasibətlərə söykənən ermənilər əmindirlər ki, Ankara Təl-Əvivdə "soyqırım" sənədinin qəbul olunması prosesinin qarşısını almaq üçün bütün imkanlarını itirib. Onu da xatırladaq ki, əslində Ankara müzakirəyə çıxarılacaq məsələ ilə bağlı hər hansı şərh verməyi belə lazım bilməmişdi. Görünən o idi ki, onlar da İsrailin ermənilərin lehinə qərar qəbul edəcəklərinə inanırdılar. Qətnamənin əleyhinə heç bir deputatın səs verməməsi də bu ehtimalı artırırdı. Yalnız ərəb mənşəli millət vəkilləri bunun İsrail üçün yaxşı heç nə vəd etmədiyini deyirdilər.

Rəsmi Ermənistanın hədsiz dərəcədə sevindirən daha bir məqam Təl-Əvivin Vaşinqtonla müttəfiq olması idi. Çünki İsrailin bu qərarı qəbul edəcəyi təqdirdə ABŞ-la bağlı şübhələr ortadan qalxacaq və konqresmenlərin də "soyqırımı" tanıyacağı daha real görünəcəkdi. Bir məqama xüsusilə diqqət yetirmək zəruridir ki, yəhudi parlamenti müzakirələrin açıq şəkildə keçiriləcəyini bəyan etmişdi. Bu isə o demək idi ki, qətnamənin qəbul olunmasında iştirak edəcək şəxslərin kimliyi bütün dünyada bəlli olacaq və bu proses açıq-açığına dünyanın gözü qarşısında baş verə bilərdi. Amma sonradan cərəyan edən proseslər ermənilərin arzusunun ürəklərində qalmalı olacağını göstərdi. Dostluq münasibətlərinin dərin köklərə söykəndiyini nəzərə alsaq Knessetin bu jestini anlamaq çətin deyil. Görünür, digər türk, dost ölkə olan Azərbaycanın mövcudluğu bu məsələdə həlledici rol oynamış oldu. Bunu etirafdan da anlamaq mümkündür.

Qeyd edək ki, İsrailin Xarici İşlər Nazirliyinin yaydığı bəyanat Azərbaycanın onlar üçün heç də sıradan bir dövlət olmadığını bir daha təsdiqlədi. Bəyanat olduqca maraqlı fikirlə başlayır": Parlamentin erməni "soyqırım"ını tanıması üçün heç bir şansı yoxdur. Bu qeyri-mümkündür. Çünki İsrail üçün müsəlman dünyasında ən yaxın mütəffiq olan Azərbaycan amili var. Bakının qətiyyətlə rədd etdiyi bir məsələni, biz heç bir halda qəbul edə bilmərik. Bir əsr bundan qabaq gerçək olub-olmadığı məlum olmayan məsələyə görə Azərbaycanla münasibətləri korlamaq niyyətimiz yoxdur. Unutmaq olmaz ki, Bakı heç vaxt Təl-Əviv əleyhinə addımlar atmayıb".

Heç şübhəsiz, yeri düşdükcə türklərə zərbə vurmaq yanğısından çabalayan ermənilər bundan öz paylarına düşəni götürüblər. Onlar Ermənistandan fərqli olaraq Azərbaycanın ən güclü ölkələr tərəfindən belə müstəqil dövlət kimi qəbul olunduğunun fərqindədirlər. Açıqlamanın növbəti hissəsində qərarın müzakirəyə çıxarılmasına səbəb olan amillərə toxunulub. Bu, sadəcə tarixə baxmaq məqsədi daşıyır. Hər hansı siyasi qərarın qəbul olunması müzakirə mövzusu deyil. Çünki İsrail parlamenti tarix mərkəzi hesab olunmur. Hər hansı millət vəkillərinin mövqeyi isə həlledici qərarın qəbul edilməsinə maneçilik törədə bilməz.

Bundan sonra xarici işlər naziri Avidqor Liberman yenidən diqqəti Azərbaycanın üzərinə gətirib": Azərbaycan nəinki müsəlman aləmində, ümumiyyətlə, dünyada İsrailin ən yaxın tərəfdaşı hesab olunur. Türkiyə-İsrail əlaqələrinin korlanması, o demək deyil ki, Azərbayacanın maraqlarına cavab verməyən məsələləri qəbul etməliyik. Təəssüf ki, bəzi millət vəkilləri öz hisslərinə əsaslanıb mənasız qərarları gündəliyə çıxarmağa meyl edirlər. Hazırda İsrail Azərbaycanla ilk müsəlman ölkəsi kimi viza rejimini ləğv etməyi nəzərdən keçirir. Digər tərəfdən bir qrup millət vəkili heç bir hüquqi əsası olmayan məsələni müzakirəyə çıxarmaq istəyirlər. Biz bütün resurslarımızdan istifadə edib, dost Azərbaycanın maraqlarını qoruyacağıq".

İsrail XİN, Türkiyəyə qalsa, bu günə qədər "erməni məsələsinin" qəbul oluna biləcəyini xüsusi olaraq vurğulayıb. Bununla belə müzakirələr hələ ki, baş tutmayıb. İsrailin Azərbaycana qarşı nə dərəcədə səmimi olduğunu məhz müzakirələr zamanı biləcəyik. İsrail parlamentindəki "Evimiz-İsrail" fraksiyası uydurma erməni soyqırımının tanınmasını əngəlləmək üçün bütün gücündən istifadə edəcək. Bu məsələdə prezident Şimon Peresin də dəstəyini alan xarici işlər naziri Aviqdor Liberman və onun partiya yoldaşları əmindirlər ki, bu tanınma Azərbaycanla strateji əməkdaşlığı təhlükə altında qoya bilər.

Xatırladaq ki, hər il parlamentdə saxta erməni soyqırımının tanınmasına dair məsələ qaldıran MERETS Partiyası bu il mayın 18-də eyni məsələni bir daha gündəmə gətirib. Parlament bu təklif əsasında məsələni Təhsil, mədəniyyət və idman komissiyasına həvalə edib. Komissiyaya "Evimiz-İsrail" fraksiyasının üzvü Aleks Miller sədrlik edir. A.Millerin məsələyə münasibəti belə olub: "Biz soyqırımın olub-olmadığına qərar vermək niyyətində deyilik. Təhsil, mədəniyyət və idman komissiyasının yüz il əvvəlki məsələlərin, hələ üstəlik İsrailin müsəlman dünyasındakı əsas müttəfiqi ilə strateji münasibətlərinin həll ediləcəyi bir instansiya olacağını düşünmək sadəlövhlükdür".

"Evimiz-İsrail" parlament fraksiyasının lideri Robert İlatov eyni zamanda İsrail-Azərbaycan parlamentlərarası assambleyasının rəhbəridir. Keçmiş bakılı İosif Şaqal da bu partiyanın önəmli simalarından biridir. Onun Belarusiyaya səfir göndəriləcəyi gözlənilir.

Nilufer

Ədalət.- 2011.- 26 may.- S. 2.