Afaq Şıxlı: "...biz yaxşı olmağa borcluyuq, çünki bizim simamızda Rus ziyalısı Azərbaycan ziyalısını tanıyır"

Ölkəmizdən kənarda yaşamaq qismətinə yazılan, qürbət kədərini yaşayan elm və mədəniyyət adamlarımızla həmsöhbət olmaq, onların xaricdəki fəaliyyətini oxucuya çatdırmaq, uğurlarının sevincini bölüşmək qürbətdəkilər üçün böyük təskinlikdir. Vətəndən uzaqda vətənlə yaşayanlar, doğma el-oba nisgilini ürəyində gəzdirənlərlə həmsöhbət olmaq, onları tanıtmaq çox kədərli olsa da, onları oxucuya tanıtmaq bir o qədər maraqlıdır. Müsahibim uzun illərdir Azərbaycandan kənarda yaşayan, amma canıyla, qanıyla bu torpağa bağlı olan qələm adamı Afaq Şıxlıdır.

Dosye: Afaq Şıxlı 1969-cu ildə Bakı şəhərində doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 12 saylı orta məktəbdə alıb, 1984-cü ildə həmin məktəbi qızıl medalla başa vurduqdan sonra Azərbaycan Tibb İnstitutunun müalicə-proflaktika fakültəsinə daxil olub və 1990-cı ildə təhsilini tamamlayıb. Hal-hazırda Rusiya Federasiyasının Moskva şəhərində yaşayan Afaq xanım ailəlidir, iki övladı var. Həkimlikdən əlavə musiqi, rəssamlıq və psixologiya ilə məşğul olur. 4 kitab müəllifi olan Afaq Şıxlı, çoxsaylı şeirlərin, hekayələrin, nəğmələrin müəllifidir. Kitablarının adı da rəngarəng və maraqlıdır. "Qəlbimin dedikləri", "Sevərsənmi", "Məndən uzaqda" "Səni düşünürəm"adlı kitabların müəllifidir.

Afaq xanım, "Məhsəti" Şairələr Məclisinin, Rusiya "Şəhriyar" Ədəbi-Mədəni Cəmiyyətinin və Beynəlxalq Yazıçılar və Publisistlər Assosiasiyasının üzvüdür.

Xatırlatmaq yerinə düşər ki, dəyərli qələm dostumuz Afaq Şıxlı bu yaxınlarda "Türkiyə Şiir Akademisi"nin diplomuna layiq görülüb.

- Afaq xanım, salam! Necəsiniz?

- Salam, Cəlil bəy. Yaxşıyam, Allaha şükürlər olsun! Ümumiyyətlə, indiki çətin dövrümüzdə insan, yaxşı olmasa belə, həmin müddətdə lap xəstə olsa belə, "yaxşıyam" deməyi bacarmalı, özünü və ətrafdakıları pozitiv enerji ilə yükləməlidir. Bu bir növ autohipnoz təsiri bağışlayır.

- Sizə belə bir sual verim: Qürbətdə yazılan şeirlər də qəribdirmi?

- Çox maraqlı sualdır, və yadımdadır ki, ilk müsahibəni məndən siz götürmüsünüz. Elə o zaman da suallarınız orijinallığı ilə seçilirdi.

Bilirsinizmi, Cəlil bəy, qəlb nisgillidirsə, şeirdə də nisgil duyulur, qəlb sevinclidirsə, misralar da qanad açıb uçur. Qürbətdə yazılan şeirlər də, sözsüz ki, həsrət və intizarla yoğrulmuş olurlar. Amma, onlar öz sahibindən fərli olaraq daha xoşbəxtdirlər. Qələmin ucundan vərəğə daman hər bir misra azad quş kimidir... Məsafə tanımaz. Dildən-dilə, ağızdan-ağıza ötürülür, Vətənə gedib çıxır, sevilir, əzizlənir...

- Nədənsə mənə elə gəlir ki, qəribliyin acısını qadınlar daha çox hiss edir, üstəgəl də söz adamı olasan...

- Qəriblik acısını kişilərin necə şəkdiyini bilmək üçün, kişi olmaq, onlar kimi düşünmək gərək. Mən yalnız öz adımdan deyə bilərəm.

Qadınlar ümumiyyətlə kainatın ən həssas, ən qəribə məxluqlarıdır. Feminist deyiləm, amma tam əminliklə deyə bilərəm ki, qadınlar qədər maraqlı, zəngin daxili aləmə, tükənməyən enerjiyə malik ikinci yaranış yoxdur. Ananın övlad dünyaya gətirdiyi zaman keçirdiyi ağrıları eyni anda bir neçə sümüyün qırılmasına bərabər ağrılarla müqayisə edirlər. Buna dözə bilən insan, əlbəttə ki, hər şeyə dözməyə qadirdir. Lakin bu o demək deyil ki, dözərkən ürək sızlamır, könül incimir... Qəriblikdə yaşamaq, eyni zamanda Vətəni unutmayan, Vətəni sevən övlad böyütmək, onlara öz dilinə, dininə, millətinə məhəbbət aşılamaq və bununla birlikdə qeyd etdiyiniz kimi, həm də yazıb-yaratmaq - əlbəttə ki, asan deyil.

- Yaşadığınız ölkədə Azərbaycan ədəbiyyatı ilə tanışlıq hansı səviyyədədir?

- Rusiya çox böyük və qabaqcıl dövlətlərdən biridir. Buradan hər yer güzgü kimi aydın görünür. Azərbaycan ədəbiyyatının bizim dövrlərə qədər olan korifeyləri və eləcə də, indiki dövrün maraqlı yazarları, o cümlədən türk yazarları (təbii ki, rus dilinə tərcümə olunmuşlar) izlənir və oxunur.

- Afaq xanım, sizin üçün çətin deyilmi özgə mühitdə sözlə tanınmaq? Azərbaycanda söz adamları, demək olar ki, hamısı şəxsən də bir-birini tanıyır. Bəs vətəndən uzaqda necə?

- Cəlil bəy, əvvəla nə qədər tanındığımı mən bilə bilmərəm, bunu ətrafdakılar daha yaxşı bilər. Amma, şeirlərimin oxucularım tərəfimdən sevildiyinin fərqindəyəm. Söz adamları arasında dostlarım az deyil. Yəni, ünsiyyət kasıblığı duymuram.

- Moskvada yaşayan həmvətənlərimizlə necə, ünsiyyət qurmaq, şeirlərinizi təqdim etmək çətin deyil ki?

- Moskva ədəbi mühiti zəngin və maraqlı bir mühitdir. Şair dostumuz Əliş Əvəzin gözəl bir kəlməsi həmişə yadımdadır - "Biz bir-birimizə mənəvi ehtiyac duyuruq". Bu doğrudan da belədir. Üzvü olduğum "Şəhriyar" əbəbi-mədəni cəmiyyəti, eləcə də "Ocaq" cəmiyyəti tez-tez toplantılar və tədbirlər keçirirlər. Azərbaycandan. Türkiyədən, Rusiyanın başqa şəhərlərindən qonaqlarımız olur. Poeziya gecələri təşkil olunur. Biz bir-birimizin həm diqqətli dinləyicisi, həm də gözəl tənqidçisiyik.

Bir də ki, Biz Rusiyada öz Vətənimizi təmsil edirik, biz yaxşı olmağa borcluyuq, çünki bizim simamızda Rus ziyalısı Azərbaycan ziyalısını tanıyır.

- Bu günlərdə Türkiyənin Çanaqqala şəhərində 18 mart hadisələrilə bağlı "Dəniz Zəfər bayramı" günləri keçirilib və siz də orada iştirak etmisiniz. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?

- Bu ilin fevral ayında, daha dəqiq desəm, fevralın 16-sı və 17-si tarixlərində Moskvada, Türkiyənin Çanaqqala şəhərində yaşayan, sevimli şairimiz Məmməd İsmayılın "Vmesto pisma" şeirlər kitabının təqdimatı keçirilmişdi. Bu görüşlərin birində, mən bir neçə kitabımı Məmməd müəllimə hədiyyə etdim... Sonra isə, çox sevindirici bir hadisə oldu. Heç gözləmədiyim bir halda, şeirlərimin Türkiyədə bir çox şairlər tərəfindən bəyənildiyi üçün, bir türkdilli şairə olaraq, 18 mart "Dəniz zəfəri günü" ilə əlaqədar keçirilən tədbirlərdə iştirak etmək üçün "Türk şiir akademisi" və kültür dərnəyinin dəvətnaməsini aldım.

- Həmvətənlərimizdən daha kimlər vardı o görüşdə?

- Bu görüşlərə dünyanın müxtəlif yerlərindən türkdilli şairlər, yazıçılar və türk ədəbiyyatının başqa millətlərdən olan tərcümanları da qatılmışdılar. Görüşlər zamanı Bakıdan gələn yazarlardan Milli Kitab Mükafatı qaliblərindən olan Nəriman Əbdülrəhmanlı ilə tanış oldum və buna çox şadam. Türk dünyasının böyüklüyünü, Türk xalqının vətənpərvər ruhunu duymamaq, bu dalğaya qatılmamaq mümkün deyildi. Böyüklü-kiçikli hər kəsin qəlbində Vətən sevgisi, şəhid acısı duyulurdu. Vaxt çox az olsa da, bu günlər, qəlbimdə, unudulmaz günlər sırasında özünə yer aldı.

- Mən bildiyim qədər siz, "Türkiyə Şiir Akademisı"nin diplomuna layiq görülmüsünüz, təbrik edirik.

- Bəli, bu mənim Türk ədəbiyyatı ilə bağlı keçirilən təbirlərdə aldığım ikinci diplom idi. İlk diploma 2011-ci ilin sonlarında "Səni düşünürəm" adlı kitabıma görə layiq görülmüşdüm. Əlbəttə ki, çox sevindiricidir mənimçün. Lakin sevincimin səbəbi yalnız uğurlarım deyil, uğurlarımla Azərbaycan qadınının, Türk qadınının adını yüksək tutmaq istəyim, xalqımın adını qərib ellərdə yaşatmaq istəyimdir. Buna az da olsa nail oluramsa çox xoşbəxtəm.

Xalqım böyük və müqəddəs xalqdır, biz də harda oluruq olaq, onun adına layıq olmalıyıq!

Söhbətləşdi: Cəlil Cavanşir

Ədalət.- 2012.- 3 aprel.- S.6.