Kökdən gələn ucalıq...

İllərin və nəsillərin izinə düşüb veteran paqondaşlarımız haqqında yazı hazırlayarkən bəzən mövzu genişliyi, fakt çoxluğu qarşısında aciz qalıb işimi başa çatdıra bilməyəcəyimi özümə dərd eləmişəm. Ancaq sözü-sözə calayıb ilk cümləni yazandan sonra yazıya nöqtə qoymaq barəsində düşünməmişəm. "Yazılan qalır" fikrinə söykənib bu gün bizlərə örnək olan bu tarix yaşıdlarını, onların keçdiyi xidməti və ömür yolunu yaşıdlarımın da bilməsi üçün qələmə alır, vərəqə köçürür, "yoruldum" kəlməsini özümə unutdurmağa çalışıram...

Onlar öz uğurlu xidmətləri, andlarına sadiqliyi, Vətənə sədaqətləri ilə təkcə DİO tarixində deyil, həm də Vətən tarixində əbədi iz qoymağı bacardılar. Bir az keçmişə qayıtmaq istəyirəm...

Onu başqa cür çağırmazdılar. Harada yada salsalar, "Müəllim" deyərdilər. Hamıya elə gələrdi ki, o, ancaq müəllimlik üçün doğulub. Bu adam Azərbaycan SSR-nin əməkdar müəllimi Böyükağa Mansurov idi. O, dünyanın hər üzünü görmüş, yetimliyin, işsizliyin, kasıblığın əzablarına dözmüş, yeniyetmə çağlarından müxtəlif işlərdə çalışmış və həmişə də kitaba, elmə, biliyə meyl etmiş, nəhayət, ömrünün yarım əsrdən çoxunu doğma xalqının maarifinə, balalarının tərbiyəsinə vermiş qocaman bir müəllim idi...

Xalqımızın dilində gözəl bir deyim var: ot kökü üstə bitər. Haqqında söhbət açacağım daxili işlər orqanları veteranı, milis polkovniki, Altay Böyükağa oğlu Mansurov 1938-ci ilin iyun ayının 6-da dünyaya göz açıb. Onu təkcə keçmiş Əzizbəyov, indiki Xəzər rayonunda deyil, həm də respublikamızda yaxşı tanıyırlar...

Novruzqabağı ata ocağında-Böyükağa müəllimin yurdunda görüşdük. Masanın üstündə xidmət illərindən yadigar qalmış, özü saralsa da xatirəsi təzə-tər olan şəkillər və onlarla fəxri fərmanlar, təşəkkürnamələr var idi. Heyranlıqla və maraqla hamısını gözdən keçirib beynimdə nədən başlayacağımı götür-qoy edirdim. Və özü köməyimə çatdı: "Hə, oğlum, bunlar məni yaşamağa həvəsləndirən, inamımı, gücümü artıran canlı tarixdirlər. O zaman xidmətdə fərqlənmək və uğura imza atmaq çox çətin idi və bizlər çalışırdıq ki, həmişə qeyri-millətlərdən fərqlənək".

Altay müəllim, sizə veriləsi çoxlu suallarım var. Ancaq ilk sualım adınızla bağlı olacaq. Adınızı kim qoyub və nə üçün Altay?

"Adımı atam qoyub. Ata-babalarımızın ilk yurdu, ilk beşiyi olan və bu gün də hər bir türk oğlunun adını qürurla çəkdiyi qədim Altay dağlarının şərəfinə. Ailədə beş uşaq olmuşuq. Zivər, Şərqiyyə, Oktay, mən və qardaşım Gəray. Daxili işlər orqanlarına gəlməyim isə belə olub...

Mən uşaq vaxtı hərbçi olmaq istəyirdim. Ancaq valideynlərim razılıq vermirdilər. İndiki Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin Tarix fakültəsini bitirdikdən sonra hərbi xidmətə getdim. Hələ ordudaykən zabitlər kursunu bitirdim. Təxris olunduqdan sonra Vətənə qayıtdım. O vaxt milisə girmək elə də asan deyildi. 1969-cu ildə qərar qəbul olunmuşdu ki, qabaqcıl fəhlələr, işçilər partiya təşkilatlarının göndərişi ilə milisdə işləməyə göndərilsinlər. Mən də Əzizbəyov Rayon Partiya Komitəsinin göndərişi ilə daxili işlər orqanlarına üz tutdum. Sözün düzü, qəbul məsələmi yubadırdılar. Bir az çək-çevirdən sonra 1971-ci ilin noyabrında məni Azərbaycan SSRİ-nin daxili işlər naziri Arif Heydərov qəbul etdi. O, mənə harada işləməyə həvəsin var deyəndə: hara göndərsəniz orada da etimadınızı doğruldacağam dedim. Nazir Siyasi İşlər üzrə Şöbəyə tapşırıq verdi ki, məni ora təlimatçı götürsünlər. İki il yarım orada işlədim. Təlimatçı vəzifəsinə irəli çəkildim və 1974-cü ilin iyun ayında Dəmir Yolu Milis Şöbəsinə siyasi tərbiyə işləri üzrə rəis müavini göndərildim. İşləyə-işləyə SSRİ Daxili İşlər Nazirliyi Akademiyasının Rostov fakültəsini bitirdim. Bilirdim ki, bu iş çox çətin və məsuliyyətlidir. Çünki kommunist partiyasının ideoloji tələblərinin təbliğatını aparmaqla, əsl "sovet vətəndaşı" yetişdirmək kimi məsuliyyətli bir vəzifə daşıyırdıq. 1975-ci ilin dekabrında isə Aeroportda Milis Şöbəsinə əməliyyat işləri üzrə rəis müavini təyin edildim və heç 9 ay keçməmiş həmin şöbənin rəisi vəzifəsini mənə həvalə etdilər. Aeroportda çalışmaq daha məsuliyyətli idi. Çünki gömrük, sərhəd xidmətləri fəaliyyət göstərmirdi. Aeroport milisi həm təhlükəsizliyi qoruyurdu, həm də cinayətkarlıqla mübarizə aparırdı. Yaxşı xatırlayıram. Ulu öndərimiz Heydər Əliyev Respublika Partiya Komitəsinin I katibi idi. O, təyyara ilə səfərlərə gedəndə onu biz yola salar, biz qarşılayardıq. Bəzən neqativ hallarla, hətta təyyarəqaçırma hadisələri ilə də üzləşmişik. Yeri gəlmişkən, bir hadisəni sizə danışım. Səhv etmirəmsə, 1980-1981-ci il idi. Novruz bayramına hazırlıq gedirdi. Birdən xəbər verdilər ki, bir nəfər İrəvana uçan təyyarəni qaçırıb. Təcili İrəvana zəng vurub əlaqə saxladım. Ordan bildirdilər ki, təyyarə İrəvandadır. Təyyarəni qaçıran oğlan erməni idi. Maraqlı məqam o idi ki, onu milislər gələnə qədər təyyarə heyəti zərərsizləşdirə bilmişdi. Biz onun ünvanını götürdük. Məlum oldu ki, o, ruhi xəstə kimi qeydiyyatda olub.

Hətta təyyarə qaçırmağa cəhdin qarşısını biz parapsixoloq Tofiq Dadaşovun köməkliyi ilə də almışıq...

1986-cı ilin yanvar ayında məni Əzizbəyov Rayon Daxili İşlər Şöbəsinə rəis göndərdilər. Düzü buna çox sevindim. Çünki atamın ocağı, evimiz bu rayonda idi. Demək olar ki, atama görə bizi hamı tanıyırdı. 1992-ci il iyun ayının 1-də 54 yaşında milis polkovniki kimi təqaüdə göndərilmişəm. Təqaüdə çıxmağımın 20 ili bu ilin iyun ayında tamam olacaq"...

Bu qocaman paqondaşım təkcə milisdə öz xidməti borcunu yerinə yetirməyib, həm də daxili işlər orqanlarının daha geniş fəaliyyəti, inkişafı üçün çalışıb. Keçmiş Əzizbəyov rayonunda 50 adamlıq yeməkxana tikdirmiş, kriminalistika kabineti və fotolaboratoriya yaratmışdır. O, Əzizbəyov Rayon Daxili İşlər Şöbəsində rəis işləyərkən ən böyük arzularından birini-milis əməkdaşlarından ibarət atlı patrul xidməti yaratmaq üçün ölkənin ən çətin vaxtında Ağstafa atçılıq sovxozundan 14 baş at almış, idarənin həyətində tövlə belə tikdirmişdir. Lakin ölkədə hərc-mərclik başladıqdan və onu işindən, sevdiyi peşəsindən uzaqlaşdırdıqdan sonra arzusu reallaşmamışdır.

Bu gün Azərbaycan Polisi sizi qane edirmi sualımı həmsöhbətim belə cavablandırdı:

"Hər kəs yaxşı bilir ki, Ermənistanın Azərbaycana qarşı elan etdiyi müharibədə və Qarabağ döyüşlərində hələ ordumuzun formalaşmadığı bir dönəmdə könüllülərdən ibarət dəstələri öz ətrafına toplayaraq onlara təlim keçən, silah-sürsatdan istifadə etməyi öyrədən polisimiz böyük qəhrəmanlıqlar göstərib. Bu gün onların sırasında yüzlərlə şəhid və əlil var. Etiraf edək ki, digər inzibati qurumlardan fərqli olaraq cinayətkarlıqla mübarizədə polis yenə də ön cərgədədir. O, xalqına və dövlətinə sadiqdir və hər an bunu nümayiş etdirir.

Ulu öndərimiz dövlətçiliyimizin dayaqlarının möhkəmlənməsində, cinayətkarlıqla mübarizədə və ictimai asayişin qorunmasında Azərbaycan Polisinə güvənirdi, ona arxalanırdı. Bu gün polisimiz inkişaf edir, sıralarını sağlam əqidəli, vətənpərvər gənclərlə möhkəmləndirir. Azərbaycan Polisinin inkişafı, onların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə yanaşı, veteranlara qayğı, onların övladlarının polisin sıralarına qəbul edilməsi ölkə prezidenti cənab İlham Əliyevin və hörmətli nazirimiz, general-polkovnik cənab Ramil Usubovun daim diqqət mərkəzindədir."...

Bu gün milis polkovniki Altay Mansurovun yolunu oğlu polis polkovnik-leytenantı Mansur Mansurov davam etdirir. O, Xəzər Rayon Mühafizə İdarəsində rəis müavinidir...

Əli hələ işdən-gücdən soyumayıb. Bir zamanlar təyyarələrinin təhlükəsizliyini qoruduğu, rəis kimi çalışdığı iş yerində, indiki AZALda mülki şəxs kimi müxtəlif vəzifələrdə işləyib. Hazırda mütəxəssis kimi çalışır. Deyir ki, milis də daxil olmaqla ömrümün 25 ili hava limanı ilə bağlıdır.

Hafiz Təmirov,

polis baş leytenantı

P.S. Qocaman paqondaşım Altay Mansurov haqqındakı bu yazını bitirib nöqtəsini qoyanda müdriklərdən birinin bu fikri canlandı beynimdə: "Ləyaqətlə yaşayan o insandır ki, ömründən ömürlərə nur düşür"...

Ədalət.-2012.-25 aprel.- S.4.