PƏNCƏRƏDƏN GÖRÜNƏN YOL

(Povestdən bir parça)

QARDAŞXAN FƏRZİ

O, yorğun, bir bir qədər də narahat görünürdü. Yorğunluğu məlum idi. İlk dəfəydi uzaq bir məsafəni- üç min kilometrdən çox yolu tək-tənha, şəxsi "Mersedes"i ilə qət etmişdi. Özünə qalsaydı, həmişəki kimi təyyarədən istifadə edəcəkdi. Atası Hacı Mirkəriımlə uzun-uzadı telefon danışığından sonra fikrini dəyişmişdi; əslində bu daha sərfəli idi. Axı, beş aya yaxın doğulub boya-başa çatdığı qəsəbədə olacaqdı. Onu narahat edən bir çox vacib məsələlərin həllinə -ilk öncə çay sahələrinin yenidən bərpa olunmasına çalışacaqdı. Yəqin ki, bu müddət ərzində qapıda şəxsi avtomobilin olması hər an, bəlkə də hər dəqiqə zəruri idi.

Yataq otağına keçdi. Adət etmədiyi vaxtda çarpayıya uzandı. Əllərini başının arxasında çarpazlayaraq gözlərini məchul bir nöqtəyə dikdi. Günorta saatlarında "28 may" metrosu yaxınlığında baş vermiş xoşagəlməz bir hadisə yenidən gözləri qarşısında kino lenti kimi keçdi. Çoxdan dostluq etdiyi Arif müəllimlə görüşməliydi. Vədələşdikləri vaxtdan yarım saat ötsə də dostu gəlib çıxmamışdı. Dəmiryol vağzalı istiqamətinə addımladı. Bura olduqca tünlük idi. Və bu tünlüyü yaradanların əksəriyyəti müxtəlif rayonlardan gəlmiş qadınlardı. Onlar bazarlarda uzun illər kök salmış möhtəkirlərin ucbatından yetişdirdikləri məhsullarını küçələrdə satmaq məcburiyyətində idilər. Hər an təzyiqlərə məruz qalan bu zavallı qadınların bir gözü adamlarda, digər gözü polislərdə idi.

- Ay limon alan, beşi bir məmmədə. Özü də Astara limonu,- deyə cavan bir qadın yalvarırmış kimi müştəri səsləyirdi.

Birdən qadından bir qışqırıq eşidildi. Hündürboy, qarabəniz, enlibığ polis işçisi dəyənəklə qadının qoluna elə güclü zərbə endirmişdi ki, ağrıdan o, göz yaşları içərisində qarğışlar yağdırırdı.

- Allah evini yıxsın! Uşaqlarımın çəkdiklərini balaların çəksin. Səni görüm...

Polis ürəyi soyumamış kimi limon dolu zənbilə bir neçə təpik vurdu. Yararsız hala düşmüş limonlar pilləkandan üzüaşağı yuvarlanırdılar...

O, polisin hərəkətlərinə dözməyib yeyin addımlarla qadına yaxınlaşdı. Titrək səslə:

- Eybi yoxdur bacı, son vaxtlar aramızda vicdansız və əclafların sayı o qədər artıb ki, yağışdan sonra baş qaldıran zəhərli göbələklər belə kölgədə qalar,-

deyə qadına təsəlli verməyə çalışdı.-Hansı rayondansan?- soruşdu.

Qadın başını qaldırıb, ürkək baxışlarla cavan oğlana diqqət yetirdi. Tanımadı onu. Haçandan-haçana cavab verdi:

- Astaradan. Ötən il həyat yoldaşım xərcəngdən vəfat edib. Üç yetimi evdə qoyub, çörək ardınca gəlmişəm. Bu da nəticəsi.

O, qadını yenidən suala tutdu:

- Limonlardan nə qədər qazanacaqdın ki?

- Satsaydım, beş-altı şirvan ola, olmaya.

Aldığı cavabdan ürəyi yerindən oynadı. Qərar vermədən tələsik əlini pencəyinin qoltuq cibinə apardı. Iki ədəd yüz dollar ayırıb qadına uzatdı:

-Mən də sənin qardaşın. Xahiş edirəm, götürün, uşaqlarına xərcləyərsən.

Gözlənilməz təklifdən qadının sifəti allandı. Son illər heç kim heç kimin kitabını oxumadığı bu nəhəng şəhərdə ilk dəfəydi belə xeyirxah adamla qarşılaşırdı. Yanaqları islandı. Haçandan-haçana:

-Minnətdaram sizə,- deyə yaylığının ucunu yanaqlarına sıxdı.- Nə yaxşı ki, dünya hələ yaxşılardan xali deyil.

-Dəyməz, insan hər an insan olmalıdır,-dedi. Və...

Qərib bir yerdəydi. Yarıoturmuş vəziyyətdə çənəsini ovcuna alıb, təəccüb və heyrət içərisində buralara necə gəlib düşdüyünü götür-qoy edirdi. Nə qədər çalışsa da, bunun səbəbini heç cür anlaya bilmirdi. Qəribəydi, qəsəbəyə gedən yolun səmtini də itirmişdi. Ən təəccüblüsü günəş çoxdan qüruba çəkilsə də hava eynilə işıqlıydı, qaralmaq istəmirdi. Ətraf olduqca cəlbedici idi. Çiçəklərin ətri bihuşedici təsir bağışlayırdı. Bir tərəfdən bülbüllərin cəhcəhəsi, digər tərəfdən isə sürətlə axan çayın aramsız şırıltısı sanki Xan əminin ifasında " Qarabağ şikəstəsi"ni xatırladırdı ona:

Əzizinəm, oyan, gül,

Oyan, bülbül, oyan gül.

Könlüm fəqan eyləyir,

Nə yatmısan, oyan, gül.

Əzizim, kimi gözlər,

Tarçalan kimi gözlər.

Qaşların kimi qaş olmaz,

Gözlərin kimi gözlər.

Əzizinəm, Qarabağ,

Şəki, Şirvan, Qarabağ.

Aləm cənnətə

Yaddan çıxmaz Qarabağ!

Başını qaldırıb bir addım aralıda ucu-bucağı görünməyən meyvə bağları diqqətini cəlb etdi. Sevindi. Əzəldən o, bağ-bağat sevəndi. Uşaqlıq illərində evlərindən çox da uzaqda olmayan meşədən o qədər cır meyvə ağacları gətirmişdi ki... Özü əkib, özü də yorulmaq nə olduğunu bilmədən həvəslə qulluq eləyərdi onlara. Dikəlib bağa tərəf addım atmaq istədi, amma bacarmadı.

Nədənsə bədəni üşüdü, ayaqları sözünə baxmadı. Özündə ilk dəfə olaraq gücsüzlük, acizlik duydu. Bu an nə yaxşı ki, at ayaqlarının səsi eşidildi. Səksəkəli halda ayağa durub səs gələn tərəfə çevrildi. Artıq at qənşərində durmuşdu. Heyvanın isti hənirtisi sifətini yaladı. Yetmiş, yetmiş beş yaşında saqqallı, arıq nurani kişi atın yüyənindən möhkəmcə yapışmışdı. Hiss olunurdu ki, yerli adamdı. Yerə düşmədən əvvəlcə qəribi salamladı, sonra sol böyrü üstə əyilərək əlini uzadıb:

- Xoş gördük, ay oğul,-dedi

- Təşəkkür edirəm, babacan.

Qoca sağ əlini bir anlıq gümüşü saqqalında gəzdirəndən sonra:

- Durduğumuz məkan xoşuna gəlirmi?- deyə maraq dolu nəzərlərlə soruşdu.

- Əlbəttə, gözəlliyinə tay ola bilməz.

- Bəs sifətindəki gərginlik hardandı, ay oğul?

- Yəqin qəriblikdəndi,- o, dərindən ah çəkib bir qədər sözünə ara verdi.

Və yenidən sözünə davam etdi.- Bilirsiniz, babacan, bu yerlərə necə gəlib çıxdığımı heç cür anlaya bilmirəm. Ən təəccüblüsü budur ki, yaşadığım qəsəbəyə gedən yolun səmtini də itirmişəm.

Qoca ərkyana başını bulaya-bulaya:

- Buralara necə gəlib çıxdığını öyrənmək və buna görə baş yarmaq o qədər də əhəmiyyət kəsb etmir, bala,- dedi.- Əhəmiyyətlisi budur ki, özün dərk etmədiyin halda xoşbəxtlərin xoşbəxtisən. Xoşbəxtlik isə sənin xeyirxah əməllərində və paklığındadır. Elə cənnətin bir addımlığında durduğumuz da dediklərimin təsdiqidir.- Qoca yenidən gümüşü saqqalına əl çəkib harasa tələsirmiş kimi üzünü yaşıl örpəyi xatırladan dağlara tərəf tutaraq:- Qaldı ki, itirdiyin səmtə, bax, düz bu istiqamətdədir,- dedi və bir göz qırpımında qeybə çəkildi.

- Baba, ay baba, baba...

- Mehdi, nə olub sənə, niyə qışqırırsan?-ömür-gün yoldaşı Vəfa xanım təlaş içərisində onu yuxudan oyatdı.

O, hövlnak gözlərini açdı. Sifəti pörtmüşdü. Tər içində idi. Vəfa xanım dəsmalı götürərək onun üz-gözünü, sinəsini sildi. Haçandan-haçana Mehdi özünə gəlib, idman şalvarını əyninə keçirdi. Həyətə düşdü. Aylı gecəydi. Hər tərəf sakitlikdi. Yalnız evlərindən iyirmi beş-otuz addım aralıda axan çayın şırıltısı eşidilirdi. Mehdi hələ də yuxunun təsiri altında idi. Çaydan qalxan sərin meh də onda xoş ovqat yarada bilməmişdi. Ayaq səsinə çevrildi. Vəfa xanım idi. O, haçandan-haçana:

- Yuxu görürdün, eləmi?- soruşdu.

-Hə, dəhşətli yuxuydu,- deyə Mehdi gördüklərini olduğu kimi xanımına nəql etdi.

O, sözlərini bitirər-bitirməz Vəfa xanım sevincək halda dedi:

- Gözəl yuxudur, Mehdi. Doğrudan da, xoşbəxtsən. Bu xoşbəxtlik isə hər kəsə qismət olmur. Səninlə görüşən nurani kişi qurbanı olduğumlardandır. Cənnətin qapısında durduğunu sənə açıq-aşkar anladıb.

Hardasa uzaqlarda xoruz banladı. Sonra bir neçəsi ara vermədən ona qoşuldu. Bu yaxın saatlarda səhərin açılmasından xəbər verirdi.

Vəfa xanım ərinin qolundan tutaraq dedi

-Az da olsa, yatmağın vacibdir. Bilirəm ki, bu gün işlərin çox olacaq. Sifətindən də yorğunluq yağır.

- Doğru deyirsən,- deyə Mehdi gülümsəyərək Vəfa xanımın sözlərini təsdiq etdi.

Onlar astaca qapını açıb içəri keçdilər.

***

Bir aydı payız girmişdi. Amma sərinlik düşməmişdi. Havalar olduqca isti, boğanaq keçirdi. Torpaq od tutub yanırdı. Sanki yay inadkarlıq edərək payıza asanlıqla təslim olmaq istəmirdi. Elə bil Talış mahalına xas olan çiskinli-yağışlı günləri imtahana çəkirdi. Həyət quyuları, hətta öz şəffaflığı, gurluğu ilə seçilən bulaqlar belə qurumaq üzrəydi. Ot-ələf bir qətrə suyun həsrətindəydi

Ağ rəngli "Mersedes" Xanbulançay su kanalı boyunca şütüdükcə sovet dönəmində mavi Xəzəri xatırladan, indinin özündə isə ürək yanğısına çevrilən yaşıl çay tarlaları arxada qalırdı. Mehdi əyləci basdı. Avtomobil yaşı az qala yüzü ötmüş nəhəng bir palıd ağacının kölgəsində "dərindən nəfəs alaraq" durdu. O, qapını açıb yerə düşdü. Bu vaxt radiodan süzülən xoş bir musiqi ətrafa yayıldı. Azərbaycanın Xalq artisti Şövkət xanım Ələkbərova oxuyurdu:

Kimin ağrayır canı,

Qoy çay içsin mərcanı.

Min bir dərdin dərmanı,

Çay, çay, çay...

Armudu stəkanda çay,

Ürəyimiz yananda çay...

Mehdi mahnını dinlədikcə özündən asılı olmayaraq kövrəldi. Öz-özünə: "Heyf,çox heyf"- pıçıldadı.- Şövkət xanım sağ olsaydı dillər əzbəri olan "Çay haqqında mahnı"nı bir daha oxumazdı. Əvəzində bu qiymətli bitkiyə xəyanət edənləri, kökünü kəsənləri dönə-dönə lənətləyərdi."

O, sahələri bir-bir nəzərdən keçirdikcə, kol-kosdan, adam boyu qalxan gəndəlaş və tikanlıqdan savayı heç nə gözünə dəymədi. Geriyə, qoca palıdın kölgəsinə döndü. Xəyal onu qeyri-ixtiyari olaraq keçmişə - uşaqlıq illərinə apardı. Atası Hacı Mirkərim Lənkəran Kənd Təsərrüfatı Texnikumunu bitirmişdi, elektrik peşəsinə yiyələnmişdi. Elə əmək fəaliyyətinə də ixtisası üzrə başlamışdı. Sonradan rayonun Kirov adına çay sovxozunda həmkarlar komitəsinin sədri və kadrlar üzrə şöbə rəisi vəzifələrində çalışmışdı. Anası Gülər xanım isə çay ustası idi. İşgüzarlığı ilə rayonda ad-san çıxarmışdı. Hər il altı-yeddi ton "yaşıl qızıl" toplayardı. Məhsulun doxsan-doxsan beş faizi əla və birinci növ kimi qəbul edilərdi. Əməyi dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdi. O, müxtəlif illərdə orden və medallara layiq görülmüş, dəfələrlə rayon və qəsəbə sovetlərinə deputat seçilmişdi.

Mehdi belə bir zəhmətkeş ailədə böyüyürdü. Hələ beşinci sinifdə

oxuyarkən çay tarlalarına çıxar, məhsul yığımında anasına köməklik edərdi.

Maraqlıdı, günlərin birində o, çay toplayarkən necə olursa anası Gülərdən xeyli aralı düşür. Bu ara sovxozun direktoru Bahadır Xəlilov işlərin gedişi ilə əlaqədar sahələrə çıxır. Bir oğlan uşağının həvəslə çay toplaması uzaqdan onun diqqətini cəlb edir. Mehdiyə yaxınlaşıb təzə qırxılmış başına nəvazişlə əl çəkə-çəkə soruşur:

- Əhsən, oğul bala, kimlərdənsən?

- Mirkərimin oğlu.

- Bizim montyor Mirkərimin ?

- Bəli.

- Deməli, Mirhüseyn kişinin nəvəsisən. Nahaq yerə deməyiblər ki, ot kökü üstə bitər.

Mirhüseyn kişi qəsəbənin ilk qurucularından biri olub.Yaşıl çay plantasiyaların salınmasında misilsiz xidmətlər göstərib. O, həm də deyib-gülən, zarafatcıl kişi idi. Doğrudur, qəsəbədə öz məzəli zarafatları ilə həmişə "öndə gedən" Bali kişi olsa da bir dəfə...

... Bir bazar günü həmyaşıdalar qəsəbə çayxanasında oturub pürrəngi çaydan içə-içə söhbət edirlər. Söhbət əsnasında necə olursa, söz var-dövlətdən düşür. Heç kimin gözləmədiyi məqamda Mirhüseyn kişi qayıdıb deyir ki, Allah o evi viranə qoysun, heç olmasa həmin evdə iyirmi-otuz kiloqram qızıl olmaya. Maraqlanıb dünən çəkdirmişəm, mənimki düz səksən iki kilo gəldi. Əlbəttə, ilk baxışdan hamı bunu zarafat kimi qəbul edib xeyli gülür. Amma Mirhüseyn kişinin and-amanından sonra bir neçə nəfər ona inanır. Elə həmin gün şam yeməyindən sonra Bali kişi dözmür, baş götürüb gəlir Mirhüseyn kişinin evinə. Bir xeyli oturub keçmişdən, gələcəkdən söz açırlar. Xudahafizləşəndə Bali kişi soruşur:

- Mirhüseyn, səni and verirəm kişiliyinə. Düzünü de, çayxanada söylədiklərin zarafat idi, yoxsa həqiqət?

İşin nə yerdə olduğunu o dəqiqə anlayan Mirhüseyn kişi ani olaraq özünü toparlayır, ciddi bir görkəm alıb cavab verir:

-Bu nə sözdür? And olsun kişiliyimə, söylədiyim həqiqətdir.

Bu ara qızının evindən qayıdan ev sahibəsi içəri girir. Mirhüseyn kişi əlini arvadına uzadaraq:

-Bax, xanım da gəlib çıxdı, dediyim qızıl budur,- deyə şəstlə xanımını təqdim edir.

Gözlənilməz təqdimatdan Bali kişinin rəngi bir neçə dəfə dəyişir. Handan-hana o, qəhqəhə çəkib, gözləri yaşaranacan başlayır gülməyə. Yadına düşür ki, Mirhüseyn kişinin arvadının adı sən demə Qızıl imiş.

Qəsəbənin yaranma və inkişaf tarixi haqqında məlumatları da Mehdi elə bu müdrik,zarafatlarından qalmayan babasından əldə edib. Öyrənib ki, doğulub, boya-başa çatdığı qəsəbə 1932-ci ildə Azərbaycanda ilk çayçılıq sovxozu kimi təşkil edilib və Sergey Mironoviç Kirovun adını daşıyıb. 1937-ci ildə burada 1-saylı çay fabriki fəaliyyətə başlayıb. Qəsəbə rayon mərkəzindən 12 km aralı,Lənkəran şəhərinin qərb tərəfində yerləşir. Girdəni, Vilvan, Veravul, Osakücə, Havzava kəndləri və Haftoni qəsəbəsi ilə həmsərhəddir. Ərazisi 676 hektardır. 430 hektar çay sahəsi olub. Əhalisi 3346 nəfərdir.

Qəsəbənin ilk sakini Canəli Quliyev və üç-dörd nəfərdən ibarət yaxın qohumu olub. Canəli kişinin ən böyük nailiyyəti burada yüksək müalicəvi təsirə malik olan İsti suyun "kəşfi"dir. O, ömrünün sonuna qədər bu ocaqda çalışıb. Adı həmişə hörmətlə yad edilir.

Qəsəbə əhalisinin əksəriyyətini Lerik və Yardımlı kimi dağ rayonlarından olan gəlmələr, cüzi hissəsini isə yerli sakinlər, həmçinin ruslar, gürcülər, ukraynalılar və belaruslar təşkil edib. Göründüyü kimi, onlar müxtəlif xalqlara mənsub olsalar da, amalları bir olub: çay plantasiyaları salmaq və onu inkişaf etdirmək. İllər bir-birini əvəz etdikcə, istəklər də sürətlə gerçəkləşib. Hər il yüz tonlarla yaşıl çay yarpağı yığılıb dövlətə təhvil verilib. Nəticədə neçə-neçə zəhmətkeş ad-san qazanıb. Azərbaycan Ali Sovetinin deputatları, Lenin ordenli Nadir Məmmədov, Tuğra Əliyeva, SSRİ Ali Sovetinin deputatı Xanımqız Qədirova, Qırmızı Əmək Bayrağı ordenli Gülümnaz Yaqubova, respublikanın Əməkdar çay ustası Sərmə Quliyeva...

Lənkəran hava limanından qalxan təyyarənin qulaqbatırıcı səsi Mehdinin uşaqlıq xatirələrini yarımçıq qoydu. Dodaqları qurumuşdu. Susuzluğunu indi hiss etdi. Ürəyindən təzə dəmlənmiş çay keçdi. Birnəfəsə beş-altı stəkan içərdi. Ayağa durdu. Kimsəsiz görünən sahələrə yenidən nəzər saldı. Öz-özünə: "Nəyin bahasına olursa-olsun, çay tarlaları yenidən bərpa olunmalı, qəsəbənin əvvəlki şöhrəti özünə qayıtmalıdır,-" dedi. Və yeyin addımlarla "Mersedes"ə tərəf getdi...

... Günəş yarım saat olardı dağların arxasına çəkilmişdi. Hava qaralırdı. Örüşdən qayıdan mal-qaranın səsi qəsəbəni başına götürmüşdü. Şam namazından sonra Hacı Mirkərim xanımı Gülərlə bircə qurtum çay içmişdilər ki, qapı döyüldü. Gələn böyük oğlanları Elgün müəllim idi. Mehdi çağırmışdı. Ata ocağında vacib məsələ müzakirə ediləcəkdi. Daha doğrusu, Mehdiyə qaranlıq qalmış bir suala aydınlıq gətiriləcəkdi. Axı o, Rusiya vətəndaşı olmaqla böyük iş adamı idi. Belə olan təqdirdə görəsən qəsəbədə yaradılacaq "Yaşıl qızıl" fermer təsərrüfatının sədrliyinə qardaşı Elgün müəllim öz razılığını verəcəkdimi?

Bu ara Mehdi də gəlib çıxdı. Ilk öncə gecikdiyinə görə üzr istədi. Əslində gecikmə səbəbsiz deyildi. Cümə axşamıydı. Qəsəbə qəbiristanlığındakı Qarabağ şəhidlərini ziyarət etmişdi. Rəsulun, Əkrəmin, Nizaminin, Həsrətin, Rövşənin... ruhlarına yasin və dualar oxutdurmuşdu. Bəlkə də elə bu səbəbdəndi gün ərzindəki gərginlik sifətindən çəkilmişdi. Çöhrəsindən açıq- aşkar rahatlıq, yüngüllük hiss olunurrdu. Keçib atası ilə üzbəüz oturdu. O, yenicə süzülmüş çayı soyutmadan birnəfəsə içdi. Uşaqlıq illərinin vərdişi idi, çayı isti-isti içməkdən ləzzət alardı.

Hacı Mirkərim stolun üstündəki yaşıl-ağ qutudan siqaretin birini çıxarıb alışdırdı. Siqaretin boz tüstüsü onun bəyaz saçlarını aramla darayaraq havaya qalxdı.

- Hə, işlər necə gedir?- deyə Hacı Mirkərim üzünü Mehdiyə tutaraq söhbətə körpü saldı.

Mehdi əlini təzə qırxılmış başına çəkərək:

- Konkret bir işlə məşğul olmamışam,- dedi. - Sadəcə olaraq tanışlıq məqsədilə sahələrə çıxmışdım. Qayıdandan sonra icra nümayəndəsi və bələdiyyə sədri ilə görüşdüm. Məqsəd, məramımı onlara bildirdim.

- Münasibətləri necə oldu, razılaşdılarmı səninlə?

- Əlbəttə, hər ikisi sevindi. Fikirlərimə hörmətlə yanaşdılar. Sabah torpaq sahibləri ilə geniş söhbət edəcəklərinə söz verdilər.

Hacı Mirkərim siqaretin kötüyünü külqabıya sıxıb ümid dolu nəzərlərlə böyük oğlundan soruşdu:

- Nə deyirsən?

Nədənsə Elgün müəllimdən birbaşa cavab gəlmədi. Görünür, bu anlarda susmağı daha üstün tutmuşdu. Qəti qərara gəlmək üçün vaxta ehtiyac duyurdu. Araya ağır süküt çökmüşdü. Heç kim dinib danışmırdı. Nəhayət, bu sükutu elə Elgün müəllim özü pozdu:

- Razıyam. Ancaq indiki durumda fermer təsərrüfatına rəhbərlik olduqca ağır və məsuliyyətlidir. Çay sahələrindən əsər-əlamət qalmayıb. Digər tərəfdən düşünürəm ki, təkcə əl əməyi işlərin həm keyfiyyətinə, həm də sürətinə kifayət eləməyəcək.

- Hər bir işin başlanğıcı ağır olur, bala,- deyə Gülər xanım söhbətə qoşuldu. - Elə ki, qollarını çırmaladın, bu o deməkdir ki, artıq məqsədinə əlli faiz çatmısan.

Hacı Mirkərim yenidən bir siqaret alışdırdı, dərindən ona qullab vurub arvadının sözlərinə qüvvət verdi:

- Qəti çəkinmək lazım deyil. Geriyə addım atmaq, sadəcə olaraq qəsəbədə acizlik kimi səslənəcək. Digər tərəfdən torpağı boş saxlamaq, ondan istifadə etməmək ən azı günah sayılır, oğul. Başlıcası...

Qapının qəfil açılması söhbəti yarımçıq qoydu. Vəfa xanım idi, əlində sini içəri daxil oldu. Stəkanlara süzülmüş pürrəngi çayın, böyründə də nazik doğranmış limonun xoş ətirli iyi otağın havasını birdən-birə dəyişdi...

Lənkəran

Ədalət.-2012.-13 iyun.-S.6.