XURŞİDBANU NATƏVAN

Səhərgəh nagahan gördüm dili-zarım nihan ağlar

Sirişgi-alilə hərdəm çəgər ahü fəğan ağlar.

Sual etdim nə baisdir çıxıb əflakə əfqanın?

Tökər xuni-cigər ceşmin, axar hər yan rəvan ağlar?

Könül huşyar imiş məndən, dedi: Badi-səbadan sor!

Sərasimə qalıb heyran, çəkər ah, əlaman, ağlar.

Səbadan sordum əhvalı ki, ey hər haldan agah,

Nə vaqedir, səni tarı, olub dil natəvan ağlar?

Dəxi badi-səba, gördüm, bəsi dilkiru nalandır,

Təkəllüm yox bəyan etsin, qalıbdır bizəban, ağlar.

Tutulmuş nitq güftarı, dedi: Ey Natəvan xəstə,

Necə şərh eyləyim halı ki, cümlə insü can ağlar.

Gəzirdim bağu səhranı, pərişan halilə, gördüm

Dəyib badi-xəzan sərvə qurumuş, bağban ağlar.

Zəban sözdən qalıb xali, tərəhhüm etdim əhvalı,

Gözümə tar olub dünya, dəmadəm cismü can ağlar.

Bəli, gər gül budağına toxunsa tünd badi-dəhr,

Pərişan olsa gül bərki, edər bülbül fəğan, ağlar,

Pozuldu rövnəqi-gülşən, dağıldı zinəti bağın,

Düşüb tabu təravətdən, gül ağlar, gulsitan ağlar.

Düşəydi çərx gərdişdən, olaydı dəhri-dün viran,

Bəşər tab eyləməz hərgiz, zəminü asiman ağlar.

İlahi, görməsin gözlər, yaman gündür belə günlər,

Aman verməz qəmü möhnət, hamı pirü cavan ağlar.

Firavandır qəmim, şərhin bəyan etmək deyil mümkün,

Yaz, ey müstovfiyi-aləm, mudam əhli-cahan ağlar.

Midad olsa əgər dərya, qələm olsa əgər əşcar,

Başa yetməz qəmim şərhi, qələm hər ləhzə qan ağlar.

Tənim rəncur, dil xəstə, dəxi bir qəmkusarım yox,

Kimə şərh eyləyim dərdim, gedər tabü tavan ağlar.

Bəli, cün kövkəbi-tale vəbal etsə fələk içrə,

Nühusətlə qiran eylər, olur gün gər yaman ağlar.

Bu divani-qəzavətdir, müqəddər ruzi-əzzəldən !

Ki, hər dəm növbənöv qəmlər yetər, bu Natəvan ağlar.

Kəsilmiş taqətü-tabım, başımdan əql məhv olmuş,

Gözüm əşki rəvan zahir, könül daim nihan ağlar.

Dəvasız dərdi-bidərman, qalıb məhzunu sərgərdan,

Ərəstu ilə həm Loğman, Fəlatuni-zaman ağlar.

Təmamən dərdü qəmlərdən fəraqın dərdi əfzundur,

Onunçun Natəvan hər dəm olub nalan, qan ağlar.

***

Yıxıb bu könlüm evin, eyləyib viran, getmə

Yoxumdu tabü-təvan firqətə, cavan, getmə!

Fəda olum sənə mən, səndən ayrıla bilməm,

Yəqin fəraqın edər qəddimi kaman, getmə.

Səninlə roşən idi qəlbim, ey gözüm nuri, .

Güman ki, təng ola canimə bu cahan, getmə!

Boyun bəlasın alım, sərv tək yıxılma, oğul,

Doyunca görməmişəm, getmə, bir zaman, getmə!

Çıxaydı kaş gözüm, görməyəydi hicranın

Ölüncə bil edərəm naləvü fəğan, getmə!

Səbahə dək oturub çəkmişəm cəfalarını,

Boyum bərabərisən indi əlaman, getmə!

Yəqin əl çəkəcək dustu aşinalərdən,

Divanə tək düşəcək çöllərə anan, getmə!

Səninlə kim açılıb qəlbimin şükufələri

Mürüvvət eylə, əzizim, edüb xəzan, getmə!

Tərəhhüm eylə mənə, dərdü möhnətim çoxdur,

Qoyub bu hicr bəla içrə Natəvan, getmə!

Di yumma gözlərini, qoy görüm doyunca barı,

Gözümdə cari edib əşk həm rəvan, getmə.

* * *

Xöcəstə bülbüli-xoşnitq, xoşzəban, getmə!

Mənə tərəhhüm elə, qoyma Natəvan, getmə!

Bu gülşən içrə, gülüm novşüküftə bir gülsən,

Sənə hənuz deyil mövsimi-xəzan, getmə!

Məni - fələkzadəyə rəhm qıl, səni tari,

Qaşın kimi qəddimi eyləyib kaman, getmə!

Sənin bu gözlərinə gözlərim ola qurban,

Bir-iki dəm mənə ol bari həmzəban, getmə.

Yeni nümüvv eləyən, sərvvəş, dayan bari,

Sirişkimi qoy edim payinə rəvan, getmə!

Mənə ki, guşeyi-cəşm ilə bir nəhan baxdın,

Tez öldürər məni bu möhnəti-nəhan, getmə!

Düşə əyaqdən ol sərvi-qamətin, billah,

Qiyaməti gətirər başimə əyan, getmə!

Bu cismi-zarım üçün məhz ruhsən, axır,

Tutar qərar məgər, ruhsuz rəvan, getmə!

İki gözüm işığı, şahzadə simbərim,

Məni də yoldaş apar, qoyma Natəvan getmə!

* * *

Kəcrəvişdir bu asiman, əfsus!

Bivəfadır cahanü can, əfsus

Nə yaman dağ imiş oğul dağı,

Mənə üz verdi imtahan, əfsus!

Göz evin qoydu nagəhan xali,

Oldu ol mərdümün nəhan, əfsus!

Mehrini kəsdi mən bəlakeşdən,

Oldu xak ilə mehriban, əfsus!

Ey gözüm nuri, hasili-canim,

Çəkərəm sənsiz əlaman, əfsus!

Sərv qəddin düşübdü xak üzrə,

Sənə bid oldu sayəban, əfsus!

Səni ləbtəşnə yad edəndə olur

Göz yaşım cuy tək rəvan, əfsus!

İzzətü cahü dövlət icrə səni

Görmədim bircə kamran, əfsus!

Arizuvu həvəs xəcil səndən,

Olmadın hic şadman, əfsus!

Səni ağuşə çəkdi xaki-siyah,

Əşkdən bağrım oldu qan, əfsus!

İtirib bu şüküftə qönçəsini,

Qaldı sərkəştə Natəvan, əfsus!

***

Mənə bədtərdi düzəxdən, əzizim, gülsitan sənsiz!

Odur hər sünbülü susən gözümdə bir tikan sənsiz!

Vəfasız dəhri-dun içrə əgər şəkkər qəzam olsa,

Olur zəhri-həlahil, tutiyi-şirinzəban sənsiz!

Səbəb noldu ki, məndən mehr.kəsdin, mehriban bülbül!

Olub qumri kimi ku-ku yenə virdi-zəban sənsiz!

Xoş ol günlər ki, vəslindən edərdim kami-dil hasil,

Olunca mübtəla hicrə, çıxaydı kaş can sənsiz!

Əlif tək sərv qəddin, can içində getdi, qəmxarim,

Necə aram tutsun, bilməzəm, cism içrə can sənsiz?

Çıxar sübhü məsa əflakə dudi-şöleyi ahim,

Zəbani-halimə kiryan olur kərrubiyan, sənsiz.

Nəzər qıl, qönçeyi-lalə misalı bir-biri üstən

Çəkilmiş sinəmə, gör kim, necə daği-nəhan sənsiz!

Ədalət.-2012.-3 mart.-S.20.