"O qız səhərdən axşama qədər teatrda yatırdı"

"Ədalət" qəzeti bu həftədən etibarən "Hədəf" adlı yeni rubrikaya başlayır. Rubrikamızın ilk qonağı Akademik Milli Dram Teatrının aktrisası, əməkdar artist Mətanət Atakişiyevadır. Qeyd edək ki, son illər ölkə teatrları mətbuat səhifələrində. efirlərdə daha çox rəhbərlik və aktyorlar arasında yaranan qalmaqallarla müzakirə olunur. Kimi rəhbərliyin ona istədiyi rolları verməkdə xəsislik elədiyini, kimi hələ də layiq olduğu fəxri adı ala bilmədiyini deyir. Elə bütün bunları nəzərə alaraq, ilk müsahibimizin heç bir qalmaqalda adı hallanmayan, amma məsələlərdən kifayət qədər xəbərdar aktrisanın olmasını istədim. Həmsöhbətim əvvəlcə sənətindəki yeniliklərdən danışır.

"...təbii ki,

qane olmayacağam"

- Hazırda Abdulla Şaiqin "Qaraca qız" əsəri əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşada Pəricahan rolu üzərində işləyirəm. Martın əvvəllərinə kimi tamaşa hazır olmalıdır. Hələ ki, çəkildiyim iki serialın çəkilişləri dayandırılıb. Dövlət pul ayıran kimi çəkilişlərimiz bərpa olunacaq. Həmçinin İctimai Televiziyada dublyajla məşğulam.

- Nəyə görə bu qədər işlərə rəğmən əksər sənət adamları, xüsusən də aktyor və aktrisalar həmişə maddi çətinliklərdən gileylənirlər?

- Bu, tək sənət adamlarında belə deyil, indi bütün peşə sahiblərinin maddi problemi var. Aldığımız pul tələbatımızı ödəmir. Üzdə olan bir neçə sənət adamının gözəl villası, maşını, təmtəraqlı yaşayış tərzi varsa, bu o demək deyil ki, hamı elədir.

Mən aparıcı səhnə ustasıyam, əməkdar aktrisayam, 30 ildir həyatımı teatra sərf eləmişəm. Məni heç vaxt yüngül rollarda görə bilməzsiniz. Sənətimi çox sevirəm, institutu fərqlənmə diplomuyla bitirmişəm.

Amma bütün bunlara rəğmən 305 manat məvacib alıramsa, təbii ki, qane olmayacağam. İki oğul anasıyam, hər ikisinə təhsil verirəm. Bunlar hamısı tələbatdı.

- Bir müddət əvvəl aparıcı aktyor və aktrisalar belə bir məsələ qaldırmışdılar ki, 30 ildir teatrda dublyor olan, amma indiyə kimi bir dəfə də olsun səhnəyə çıxmayan adamlar ya teatrdan uzaqlaşdırılsınlar, ya da məvacibdə fərq olsun.

- Bu, inkarolunmazdır. Mən prezident təqaüdü alırdım...

- İndi almırsınız?

- Xeyr. Amma teatrın repertuarında olan bütün əsərlərdə varam. Məsələn, "Xanuma" da əsas rollardan birini oynayıram. Ötən il üç tamaşa təhvil vermişəm. Elçin Əfəndiyevin "Şekspir" əsərində əsas rol olan Sara Bernarı oynamışam. Mənim dublyorum da olmayıb.

"Sabah o, küçədə adama nalayiq söz deyə bilər"

- Belə başa düşdüm ki, illərlə səhnəyə çıxmayanlar da sizin qədər məvacib alırlar...

- Onlar hətta mükafat da alırlar.

- Kimlərdir onlar?

- Siz Azdramanın bir aylıq repertuarına baxın. Görəcəksiniz ki, kimlər oynamır. Biz aktyor və aktrisalar ailəyik. Qardaşın biri yaxşı olur, bacının biri pis. Ona görə də ad çəkmək istəmirəm.

- Səməndər Rzayevin oğlu Rəşid Səməndərin teatrdan uzaqlaşdırılmasıyla bağlı direktor İsrafil İsrafilov bildirib ki, iş yoldaşlarını təhqir edirdi. Şəxsən sizi təhqir edib?

- Burda İsrafil müəllimin zərrə qədər də günahı yoxdur. Rəşid çox yaxşı insandır, yaxşı oğlandır, istedadlı aktyordur. Ona "Şekspir" əsərində, "Napoleon"da ona baş rol verilmişdi. Sadəcə, mən onun haqqında çox danışmaq istəmirəm. Çünki sabah o, küçədə adama nalayiq söz deyə bilər. Hər iki tamaşanın məşqində məlum oldu ki, Rəşidin səhhətində problem var.

- Yəni İsrafil müəllimin dediyi kimi aktyorları təhqir edirdi?

- Əlbəttə.

- Kimi?

- Hamısını. "Napoleon"da məşq vaxtı hamını təhqir eləmişdi. Amma bu çox qorxuludur. Sabah tamaşa vaxtı da eyni hərəkətləri təkrar edə bilər. Bu insan hərəkətlərinə cavabdeh ola bilmir.

- Azərbaycanda çəkilən serialların yerli kütlə tərəfindən qəbul olunmadığı məlumdur. Əksəriyyət bunu aktyorların teatral, pafoslu oyun nümayiş etdirmələri ilə izah edir. Bu iradla razısınız?

- Onu deyirlər, amma göstərsinlər ki, hansısa rejissor sanballı serial çəkdi və aktyorlar düzgün oynamadılar.

- Deməli, seriallarımızın problemi rejissorla bağlıdır?

- Xeyr. Bu iş vəhdət təşkil eləməlidir. Ssenari, aktyor oyunu və rejissura bir-birini mükəmməl şəkildə tamamlamalıdır. Aktyor seçimi də çox vacib məsələdir. Əvvəla, seriaların ssenarisi çox bəsit yazılır. Əvvəllər gözəl dramaturqlarımız var idi. İndi hamı ssenari yazır. Bizdə bu sahə yeni olduğundan müəyyən təcrübə keçməyə ehtiyac var. Məsələn, aktyorlar, ssenaristlər, rejissorlar təcrübə keçmək üçün başqa ölkələrə göndərilməlidirlər.

"Bütün bunları Əkrəm Əylisli də görüb mənim kimi"

- Mütəmadi izlədiyiniz yerli serial var?

- Vaxtım olanda baxıram.

- Hansına?

- "Pərvanələrin rəqsi" , "Həkimlər", "Sirr" seriallarına baxıram.

- Adını çəkdiyiniz üç serialdan peşəkarlıq baxımından hansı daha üstündür?

- "Pərvanələrin rəqsi" aktyor oyunu, rejissor işi və ssenari baxımından yaxşıdır. Düzdür, serial bir az uzansa da, yenə yaxşıdır. Amma sevinirəm ki, bizdə seriallar çəkilir. Onu, iyirmisi pis olacaq. Amma axırda istədiyimizə nail olacağıq.

- Son vaxtlar ölkəni silkələyən Əkrəm Əylisli olayından xəbərdarsınız yəqin ki...

- Mən əsəri axıra kimi oxumamışam. Amma mətbuatda oxuduqlarımdan, efirlərdən, mülahizələrdən çox pis oldum. İnsan nə qədər daşürəkli olmalıdır ki, belə bir əsər yazsın. Hər dəfə Xocalı soyqırımıyla, 20 yanvarla bağlı lent yazılarına baxanda özümə gələ bilmirəm. İndi də o kadrlara baxanda gözümün yaşını saxlaya bilmirəm. Bütün bunları Əkrəm Əylisli də görüb mənim kimi.

- Deyilənə görə teatrlarda aktrisalar arasında elə qalmaqallar, saçyoldular olur ki, efirdə gördüklərimiz onun yanında toya getməlidir. Niyə yola getmirsiniz?

- Mən bütün teatrların mətbəxində deyiləm. Ola bilsin ki, hansısa teatrda olur, amma Azdramada belə şey yoxdur. Mən bütün həmkarlarımı çox sevirəm. İstənilən gənc aktyordan soruşun ki, Mətanət Atakişiyeva gənclərlə necə münasibətdədir. Deyəcəklər ki, çox yaxşı. Özümdən böyüklərdən belə görmüşəm. Teatr haqqında hansısa dedi-qodu olanda deyirəm ki, bu nə vaxt oldu ki, mən görmədim. Bizim teatrda belə şeylər yoxdur. İsrafil İsrafilov da gənclərə şərait yaradır ki, göstərin özünüzü. Mətbuatda oxuyuram ki, guya gənclərə yol verilmir. Amma belə şey yoxdur.

- Yeri gəlmişkən bir sual verim. Yəqin ki, aktyor Sərdar Rüstəmovun teatra buraxılmamasından xəbərdarsınız. Məsələyə daha yaxın insan kimi nə deyə bilərsiniz?

- Sərdarın xətrini çox istəyirəm. O da mənim xətrimi istəyir, yaxşı oğlandır.

"Sən səhər tezdən bufetdə oturursan, səhnəyə çıxmırsan"

- Bəs yaxşı aktyordurmu?

- Sərdar indi özünü göstərməyə başlayırdı. O illər uzunu teatrımızda çox kiçik, özünü göstərə bilməyən rollar oynamışdı. Heç vaxt sanballı baş rollar oynamayıb. İsrafil müəllim gələndən sonra bütün gəncləri yardımçı heyətə götürdü. Onlar epizodik rolar oynayıb özlərini göstərməli idilər. Məsələn, Şəlalə Quliyeva da yardımçı heyətdə idi. Kiçik rolları oynaya-oynaya özünü təsdiqlədi, böyük rollar oynadı. Zəhmətiylə əməkdar artist də oldu. O qız səhərdən axşama qədər teatrda yatırdı, bütün məşqlərdə özünü öldürürdü, sözsüz səhnələrə çıxırdı. Sərdara "Xanuma" əsərində çox gözəl epizodik rol verilmişdi. Sərdar dedi ki, bu mənim səviyyəm deyil. Mən özüm şəxsən dedim ki, bala, hələlik bu rolu oyna. Mən institutu yenicə bitirib teatra gələndə Mehdi Məmmədov "İblis"i səhnəyə qoymuşdu. O tamaşada bütün aktyorlar massovkaya çıxırdılar. Hətta sözünü demiş aktyor və aktrisalar da kütləvi, sözü olmayan səhnələrə çıxırdılar. Mikayıl Mirzə kimi adam massovkaya çıxırdı. Amma necə monumental əsər alınmışdı. Həmin tamaşada sözsüz rol almağa da razı idim. İndiki xalq artistlərimiz həmin tamaşada səhnədə sözsüz rollarda ora-bura qaçırdılar. İndikilər teatra gələn kimi baş rol oynamaq istəyir. Mən teatra gələndə Səidə Quliyeva Zemfira Nərimanova hələ "Atabəylər"də massovkalar oynayırdılar. Amma Sərdarın sözü epizodik olsa da, sözü var idi. Direktor da dedi ki, yardımçı heyət epizodik rollar oynayan aktyorlar üçündür. Sən səhər tezdən bufetdə oturursan, səhnəyə çıxmırsan. Sərdar özü-özünə elədi.

- Fəxri adı nə vaxt almısınız?

- Fəxri adı 2002-ci ildə Heydər Əliyevin imzasıyla almışam.

- Düşünmürsünüz ki, növbəti fəxri adın vaxtıdır?

- (gülür) General olmaq istəməyən əsgər əsgər deyil. Ötən il Hüseynbala Mirələmovun "Gəncə qapıları"nda Cavad xanın həyat yoldaşı Şükufə xanımı oynadım. O tamaşaya görə "Aramızda qalsın", "Qayınana" seriallarından imtina elədim. Çox nikbin insanam. Qarşıda Azərbaycan teatrının 140 illiyi gəlir. Bu çox böyük hadisədir. İnanıram ki, mədəniyyət sahəsində olan insan kimi qiymətimi alacağam.

İntiqam Valehoğlu

Ədalət.- 2013.- 14 fevral.- S.6.