"KARVAN"

Bu gün Azərbaycanda ictimai-siyasi vəziyyət öz sabitliyi ilə diqqəti çəkir. Təbii ki, bu sabitliyin də qarantı, şəxsən ölkə rəhbəri, ümummilli liderimizin layiqli varisi cənab İlham Əliyevdir. Ölkə prezidenti özünün bütün fəaliyyəti ilə ölkədə elə bir işgüzar mühit yaradıb ki, həmin mühit də bacarığı, istedadı, qabiliyyəti olan hər kəsə real vəziyyətdən yararlanmaq və öz potensialını göstərmək imkanı veribdi. Yəni Azərbaycan vətəndaşı indiki sabitlik şəraitində qanunların imkan verdiyi və prezidentin qarant olduğu bir dövrdə yaradıcılıq meydanı genişlənir, insanlar kifayət qədər quruculuq, abadlıq işlərinin həyata keçirilməsi imkanını qazanıblar.

Bu gün Azərbaycanda öz xeyirxahlığı, ictimai fəallığı, xüsusilə torpağa, doğulduğu kəndə, yaşadığı şəhərə, bütövlükdə aid olduğu məmləkətə bağlığı ilə seçilən insanlardan biri də Hacı Ağamirzə Əhmədovdu. Yəqin ki, bu ad artıq sizə nələrisə xatırlatdı. İlk öncə yolu Sumqayıta düşənlərə, Kür qırağına üz tutanlara bu ad daha doğma, daha tanışdı. Təsadüfi deyil ki, Ucarın Çiyni kəndində dünyaya gələn Hacı Ağamirzə öz həyatının bir-birindən rəngarəng, maraqlı və fədakarlıq tələb edən illərini Sumqayıta bağlamış, Sumqayıtda özünü təsdiq etmişdi. Adi bir peşə sahibi olan və sovet dönəminin aparıcı müəssisələrindən birində çalışan Hacı Ağamirzə həyatının bütün dönəmlərində iki məqamla həmişə göz önündə olubdu. Onlardan birincisi sadəliyi, təvazökarlığı, ikincisi isə insanlara qayğısı və diqqəti olubdu. Yəni bu adam gücü, imkanı çatan hər şeyi ətrafındakılara könül xoşluğu ilə bağışlayıb, əl tutub, müqabilində isə heç nə ummayıb. İstər zavoda işlədiyi illərdə, yəni "Boru-prokat" zavodunda elektrik-mexanik olanda, istər mütəqillik əldə etdikdən sonra sahibkar kimi fəaliyyətə başladığı illərdə onun bir məramı olub: torpaq üçün, xalq üçün, bütövlükdə insanlar üçün yaxşı nə varsa onların hamısını etmək lazımdır. Elə bu məramı da özünün həyat devizinə çevirib.

Bu günlərdə əlimə bir kitab düşdü. Müəllifi Qalib Əhmədov olan "Karvan" adlı bu kitab Hacı Ağamirzə Əhmədovun mənalı ömür yoluna həsr edilib. Kitabı vərəqlədikcə sadə bir insanın, amma ürəyi qurub-yaratmaq eşqi ilə dolu bir insanın necə böyük şövqlə, istəklə yaşadığı şəhəri, doğulduğu kəndi abadlaşdırdığını, onu öz həyatının mənasına çevirdiyini görməmək mümkün deyil.

Kitab Ulu öndərin 90 illik yubileyi ilə bağlı olaraq onun əziz xatirəsinə ithaf olunub. Kitabda Azərbaycan prezidentinin, eləcə də Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın sahibkarlıqla, quruculuqla, mədəni həyatımızla bağlı fikirləri ilə zəngindir.

Kitabın ən maraqlı məqamlarından biri Hacı Ağamirzənin özünü məmnuniyyətlə həsr etdiyi quruculuq işləri ilə bağlıdır. Bu insan dünyaya sanki qurub-yaratmaq, abadlaşdırmaq üçün gəlib. Onun doğulduğu Ucar rayonundakı Çiyin kəndi indi az qala böyük şəhərlərlə müqayisə olunacaq bir görkəmdədi. Kəndin abad yolları, suyu, qazı, işığı, məktəbi, şəhidlər kompleksi, eləcə də bayraq meydanı və digər bir-birindən mənzərəli obyektləri Hacı Ağamirzənin zəhmətinin və maliyyə dəstəyinin nümunələridir. Bu kənddə hər kəs üzünü hansı səmtə tutursa, orda Hacı Ağamirzənin əməyinin nişanələrini görür. Maraqlıdır ki, Hacı Ağamirzə həm də yaşadığı Sumqayıt şəhərində, eləcə də Corat qəsəbəsində öz xeyirxah əməllərini heç kimdən məsləhət və tapşırıq almadan ürək açıqlığı ilə yerinə yetirir. Onun stolüstü yaddaş kitabçasında həmişə təzələnən və davamlı olaraq yerinə yetirilən bir təqvim xarakterli cədvəl var. Orada göstərilir ki, Ramazan bayramında, Novruz bayramında, 20 Yanvar, Xocalı faciəsi günlərində, eləcə də digər möhtəbər təqvimlərdə mütləq şəhid və imkansız ailələrə baş çəkilməli, qapıları döyülüb bayram sovqatları verilməlidir.

Kitabdan onu da öyrənirik ki, Hacı Ağamirzə Sumqayıtda bir neçə məktəb və uşaq bağçasının təmiri, digər sosial tələbləri üçün də böyük səxavətlə maliyyə ayırır. O, həmçinin hərbi hissələrə, Dövlət Müdafiə Fonduna da diqqət göstərməyi unutmur.

Qalib Əhmədovun yazdığı bu kitabda maraqlı paralellər də aparılıb. Müəllif göstərib ki, Azərbaycanda böyük ənənəsi olan xeyriyyəçiliyin Hacı Ağamirzə tərəfindən davam etdirilməsi heç də təsadüf deyil. Çünki bu xalqın böyük potensialı var ki, o da milli-mənəvi dəyərlər üzərində bərqərar olubdu. Məhz bu kitabda istər XIX, istər XX əsrdə öz xeyriyyəçilik fəaliyyətləri ilə xalqın sevgisini və qəlblərdə yaşamaq hüququnu qazanmış insanların barəsində də maraqlı fikirlər öz əksini tapıb. Kitabı oxuduqca birmənalı şəkildə aydın olur ki, Hacı Ağamirzə kin-küdurətdən, qeybətdən uzaq bir insandı. O, yalnız bir şeyi ətrafındakılara xüsusi olaraq çatdırır ki, sağ əlin verdiyini sol əl bilməməlidir. İnsan etdiyi xeyirxahlıqla qürrələnməməlidir. Bar gətirmiş ağac kimi o, başını aşağı salıb bu gün dünənkindən daha çox iş görməli, daha çox savab qazanmalıdır.

Bəli, 700 səhifəyə yaxın olan bu kitabda Hacı Ağamirzə Əhmədovun təkcə Azərbaycanda deyil, dünyanın bütün guşələrində görüb şahidi olduğu, bir-birindən maraqlı detalları öz yaddaşına köçürüb onun fəaliyyətinə tətbiq etməsinin, həmçinin işgüzar görüşlərinin, müsahibələrinin də diqqəti çəkən anları ilə qarşılaşırıq. Birmənalı olaraq aydın olur ki, 15 fəsildən ibarət olan bu kitab bir xeyriyyəçinin həyat yolunun bir növ xronologiyasıdır. Burada Hacı Ağamirzənin valideynləri də, övladları da, nəvələri də, bütövlükdə bir nəsil oxucu ilə həmsöhbət olub. Söhbətlərin də məğzi halallıq, quruculuq, bir də dövlətə, torpağa bağlılıqdır. Obrazlı desək, bu nəsil karvanı təkcə Sumqayıtda, Ucarın Çiyinli kəndində deyil, bütün Azərbaycanda uğurlu bir yol getməkdədir.

O karvanın sarvanı isə təbii ki, Hacı Ağamirzə Əhmədovdur.

Ceyhun RÜSTƏMOV

Ədalət.-2013.-13 mart.-S.5.