İllərin qanadında

Gecənin sükutunu iti addımlarla şütüyən ayaq səsləri pozurdu. Bu addımlar sanki ölümlə çarpışan kimisə həyata qaytarmağa, sönmüş bir ümidi yaşatmağa tələsirdi.

Əməliyyat otağında hər şey hazır idi. Bir anda cərrahi formasını geyinib, həmişə olduğu kimi köməkçi tibb işçilərinə lazımi məsləhətlərini verib diqqətli və cəld olmağı tapşırdı.

Əməliyyat gecə saat üçdə başa çatdı. Xəstənin vəziyyəti ağır idi. Arterial təziq düşür, nəbzi getdikcə zəifləyirdi. Sabahı xəstə ilə birlikdə açdı. Gənc cərrah kabinetə girərkən əsl Azərbaycan qadınına məxsus nurani, agsaçlı qadının intizar dolu baxışları gözündən yayınmadı.

Başına dönüm oğul, beş bacının bir qardaşıdır mənim balam. Qıyma evimin işığı sönsün. Bu söz həkimi bir anda fikrindən ayırıb, onu uzaqlara, lap uzaqlara apardı. O, dərin sükuta getmişdi. Ananın səsi isə qulaqlarında hey deyirdi:

- Beş bacının bir qardaşıdır, qıyma evimin işığı sönsün.

Tək qardaşın bacı ücün necə arxa, dayaq, əlcatmaz varlıq olduğunu sanki indi bildi, duydu, hiss etdi həkim. Axı, o da səkkiz bacının tək qardaşı idi.

Çalışdığı illər ərzində bu cür hallar çox olub İlham həkimin həyatında. Deyir kiçik yaşlarımda anam, bacılarım, qohumlar mümkün olmayan şeyləri də mənim üçün etməyə çalışırdılar. Laçın musiqi məktəbində tar sinifində oxuyan vaxtlar, tarı sinəmə götürüb çalanda anam sevincdən bilmirdi neyləsin. Bacılarım mənə tarzən deyirdilər. Atam isə deyirdi: - Mənim arzum bu balaca tarzəni həkim görməkdir.

El arasında belə bir deyim var. Ata alqışını, arzusunu, istəyini bəzən daha tez eşidir ulu tanrı. Elə bu ata arzusu da gənc İlhamı 1983-cü ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutuna gətirib çıxardı. Orta məktəbdə oxuduğu dərsliklərdə müəllif kimi yadında qalan alimlərin geniş auditoriyalarda tələbələr qarşısında mühazirə oxuduqlarını görəndə sevinci, fərəhi yerə-göyə sığmırdı.

Ömür mənalı keçəndə insan illərin necə sürətlə ötdüyünü hiss etmir. Mənalı ömür isə hamıya müyəssər olmur. Belə ömrü yaşayanlar el üçün, millət üçün, cəmiyyət üçün dəyərli insanlar olur, qəlblərdə əbədi heykələ dönürlər.

İlham həkimin özü kimi, onun da qəlbində, xəyalında canlı heykələ dönən, xalqın yolunda şair demişkən, şam kimi əriyən insanlar çoxdur. Onlar yaşatdıqları adamlara sanki ömürlərindən pay verirlər. Özləri isə yaşadıqca ətrafa gur işıq saçırlar. Bəli, həkimlərin insanlara bəxş etdiyi ömür bax belə işıqlı, nurlu, parlaqdır.

İnsan onu əhatə edən cəmiyyətdən də əvvəl ailədə yetişir, özünü tanıyır və qələcək həyat yolunu düzgün müəyyənləşdirə bilir. İlham Kazımov hələ tibb inistitutunun üçüncü kursunu bitirdikdən sonra, orta tibb işçisi kimi xəstəxanaların təcili yardım şöbələrində işləməyə başlayır. İnstitutu fərqlənmə ilə bitirib, 1989-90-cı illərdə Bakı şəhərindəki beş nömrəli xəstəxanada həkim-cərrah ixtisası üzrə internatura keçərək akademik Böyükkişi Ağayevin rəhbərlik etdiyi "Elmi Tədqiqat Qastroluterologiya" institutunda fəaliyyətə başlayır.

İnsan arzunun qanadlarında pərvazlanır deyiblər. Dünya şöhrətli bir alimin yanında işləməyin özü böyük xoşbəxtlikdir. Ulu tanrı bunu hər adamın taleyinə yazmır. İlham Kazımov da tanrının taleyinə yazdığı bu xoşbəxtliyin izi ilə getdi.

Tapşırılan isə məsuliyyətlə yanaşması, həkimlərlə ünsiyyəti, hər şeydən əvvəl yüksək mədəniyyəti, etikası, səmimiyyəti, peşəsinə olan marağı akademik Böyükkişi Ağayevin diqqətindən yayınmadı. Alimin böyüklüyü onun sadəliyində, səmimiliyində, insanlara diqqət və qayğı göstərməyində, alicənablığındadır.

Akademik, İlham Kazımova namizədlik dissertasiyası yazmağı məsləhət bilib, elmi rəhbərliyi öz üzərinə götürdü.

Gənc aspirant gecə-gündüz çalışır, oxuyur, öyrənir, elmin dərinliklərinə baş vuraraq, sanki qanad açıb uçmaq istəyirdi. Deyir ki, 1991-cı ilin sentyabr ayı ən yadda qalan gündür onun üçün. Sərbəst cərrahi əməliyyatı ilk dəfə onda edib. 1993-cü ildə isə böyük və çətin əməliyyatlar aparmaq etibar olunub ona. İndiyə kimi 1500-dək cərrahiyyə əməliyyatı aparıb İlham həkim.

İllər bir-birini əvəz etdikcə sevinc və həyəcan dolu günlər yaxınlaşırdı. Budur, həmin gün gəlib çatdı. 1996-cı ilin noyabr ayı. Vaxtı ilə təhsil aldığı Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun akt zalı. Elmi şuranın üzvləri, alimlər əyləşiblər. Hamının diqqəti tribunada təmkinlə danışan dissertanta dikilmişdi. Həmin gün onun həyatında yeni günəş doğdu. Elə bir günəş ki, onun şöləsi elmin gələcək yollarını daha da işıqlandıracaqdı.

Bulağın suyu dərindən çıxırsa, qurumaz, deyib babalar. Tibb elmləri namizədi, alimlik dərəcəsinə layiq görülən İlham Kazımovun içində sanki bir enerji, vulkan qaynayırdı. Bu enerjini Böyükkişi Ağayev kimi alimdən almışdı.

Moskvadakı Rusiya Xalqlar Dostluğu Universitetində "müxtəlif mənşəli qastroduodeual xoraların qanaxmalarının cərrahi müalicəsi" mövzusunda elmlər doktorluğu müdafiə etmək üçün mövzu götürüb işləməyə başladı. 2008-ci ildə bu elm ocağında müdafiə etdiyi doktorluq işi, həmin ilin ən yaxşı dissertasiyası diplomuna da layiq görüldü.

Bundan sonra ömrünün daha qaynar cağları başlayır. Moskvada, Kiyevdə, Türkiyədə, Alma-atada, İsfahanda və dünyanın bir sıra şəhərlərində beynəlxalq elmi konfranslarda, simpoziumlarda iştirak edib fəxri diplomlara layiq görüldü.

Söhbət əsnasında İlham Kazımov böyük razılıqla bildirdi ki, bu günədək əldə etdiyim bütün elmi nailiyyətlərə görə akademik Böyükkişi Ağayevə minnətdaram. Həkim deantologiyası, xəstələrə qulluq, onlarla davranış, hər xəstəyə psixoloji təsir etməklə, onları həkimin dediklərinə inandırmaq kimi hallar mənə bu böyük alimdən keçibdir. Peşəkar cərrah kimi formalaşmağında rəhmətlik akademik Vahid Əliyevin, professor Surxay Hadıyevin böyük əməyi olubdur.

Xalqını sevən həkim onu həmişə sağlam və xoşbəxt görməlidir. Sağlam adamların düşüncəsi saf, əməlləri təmiz olur. Adamların sağlam olması cəmiyyətimizin saflaşmasına, möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərir. Əhalinin sağlam olması dövlətimizin möhkəmlənməsi, qüdrətinin artması deməkdir.

Hazırda Elmi-Tədqiqat Qastroluterologiya İnstitutunun akademik M.A.Topçubaşov adına Elmi-Cərrahiyyə Mərkəzində "mədə, on iki barmaq bağırsaq cərrahlığı" şöbəsinin müdiri işləyən İlham Kazımov həm də Elmi-Cərrahiyyə Mərkəzinin nəzdində fəaliyyət göstərən dissertasiya şurasının elmi katibidir. İki nəfər dissertantı var. Üç övlad atasıdır. İki qızı, bir oğlu var. Qızları Firuzə və Günel atalarının yolunu seçərək Azərbaycan Tibb Universitetində, oğlu Tural isə gənc istedadlar litseyinin yeddinci sinifində oxuyur.

Ailə xoşbəxtliyi insan ömrünün bəzəyidir. Bu xoşbəxtlik işığını İlham Kazımovun evində yandıran özünün dediyi kimi, bacıları və ömür-gün yoldaşı Arzu xanım olub.

...Bacılarım mənə həm ana, həm də həmkar olublar. İndinin özündə də körpə uşaq kimi əzizləyirlər məni. Böyük bacım Fatma və Fəridə həm də müəllimim olublar. Həyat yoldaşım çətinlikləri mənimlə birgə yaşayıb. Arxa, dayaq olub, maddi çətinliklərə dözüb, mənəvi güc verib mənə, qoymayıb elmi işim yarımçıq qalsın. Bax, beləcə Laçından Bakıya gələn bir gənç illərin qanadında uçaraq bu ünvanı gəzdiyi ölkələrdə tanıtdı. Özü isə dünya şöhrətli alimlərlə çiyin-çiyinə dayandı.

Vaqif Şükürov

Ədalət.-2013.-24 oktyabr.-S.6.