"SEVGİM - MƏLƏKLƏR YUXUSU"

Yusif Nəğməkarın yeni kitabı

Azərbaycan oxucusu, eləcə də dinləyici və tamaşaçısı Yusif Nəğməkarı yaxşı tanıyır. Həmişə oxucu qəlbinə sözlə, nəğməylə yol tapan Yusif Nəğməkar demək olar ki, yaradıcılığının bütün dövrlərində daha çox folklora, xalq yaradıcılığına, yəni milli dəyərlərə söykəndiyindən onun şeirləri, dillər əzbəri olan nəğmə mətnləri müəllifinə rəğbət qazandırmışdı. Bu da təsadüfi deyil.

Mən Yusif Nəğməkarı şəxsən tanıdığım gündən onun bir ruh adamı olduğuna inandım. Gördüm ki, başdan-ayağa sözlə, nəğməylə dolu olan və elə bununla da yaşayan Yusif Nəğməkar öz yaradıcılığının hər bir anını, hər bir məqamını rahat bir şəkildə sərgiləyə bilir. Yəni onun təqdim etdiyi istənilən misra, istənilən şeir həm deyilişinə, həm yazılışına, həm məna yükünə görə, dinləyicini, oxucunu ayaq saxlamağa, düşünməyə vadar edir. Bu da istənilən söz adamının ən böyük istəyidi. Yəni şair həmişə arzu edib ki, kimsə onu oxusun, kimsə onu ürəyinə köçürsün və onun misraları ilə özünü ifadə etsin. Bax, bu mənada Yusif Nəğməkarın poeziya çələngi uğurlu bir ömür yaşayır.

Bu günlərdə qələm dostum özünün yenicə işıq üzü görmüş "Sevgim - mələklər yuxusu" kitabını avtoqrafla mənə bağışladı. Çox yığcam, əsl şeir görünüşlü bu kitab dərhal məni özünə çəkdi və "Şəms" nəşriyyatının Vaqif Bəhmənlinin redaktorluğu ilə nəşr etdiyi bu kitabı qısa zamanda oxuyub başa çıxdım. Gördüm ki, Yusif Nəğməkar yenə öz dəsti-xəttinə sadiq qalır... yenə onun poetik fikirləri doğma torpaqdan, el-obadan, Azərbaycandan, Azərbaycan təbitətindən, onun halal adamlarından bəhrələnib.

İki hissədən ibarət olan kitabın birinci hissəsi "Mən vətənə oxşayıram" adlanır. Bu bölümdə şair daha çox özünün iç dünyasını, yəni atasına, anasına, doğmalarına, eləcə də özəl hisslərinə aid düşüncələri poetikləşdiribdi. Şair yazır:

Gah sevincəm, gah kədərəm, naləyəm,

Özümdəndi özümə öz gileyim...

Yaşamaqdı, yaşatmaqdı taleyim;

Qismətimə ölüm çata - çatmaya...

Və yaxud:

Ev də əzizləyər pilləkənini

Kişi ayağına asmaqdan ötrü.

Ata qız köçürər,

Kürəkənini

Oğul tək bağrına basmaqdan ötrü.

Sizə təqdim etdiyim və fərqli ovqatların bəhrəsi olan bu şeir parçalarının hər birində şairin təkcə özünün özünə, özünün ətrafına yox, həm də özünün sözə münasibəti, sözə bağlılığı çox ustalıqla ortaya qoyulub. Yəni bu şeirin misraları əslində bir rəsm əsərinin görüntüsüdü və oxuduqca həmin mənzərə, həmin şəkil gözlərimin qarşısında canlanır. Bu da Yusif Nəğməkarın sözlə işləmək imkanının dərəcəsini göstərir. Şairin:

Könül qapısında dər yığın-yığın,

Talehin hökmüylə barışa gəldik.

Ata, çağırışına getdin torpağın,

Bizsə həsrətinlə görüşə gəldik...

Və yaxud:

O yun koftanı da tutun üzümə

Boynuma dolanan qolundan öpüm.

O qara çarşabı verin özümə,

Anamı ağlayan gözümə təpim.

Sonra da gizlədin qalmasın üzdə,

Üstümə bir süküt boyası yayın.

Gözümdən hər şeyi gizlətsəniz də,

Ana kədərimə siz toxunmayın.

Ata-ana itkisi nə qədər ağır olsa da, bu, pozulması, qarşısı alınacaq bir iş deyil. Yəni bir ucdan dolub boşalan dünyada analar da, atalar da bir gün bu dünyaya "əlvida" deyirlər. Biz övladlar bunu bilə-bilə yenə sızıldayırıq, yenə atasız-anasız qaldığımız üçün fərqlənirik, kövrəlirik. Ancaq söz, ruh adamları bunu bir az da ürəklərinə yaxın buraxır, bir az da o dərdin köynəyini ürəklərinə çox geyindirirlər. Ona görə də onların bu itkiyə ünvanlanan, bu itkidən bəhrələnən misraları oxucunu dərhal öz təsiri altına alır, oxucunun dünyasında öz hakimiyyətini qurur. Yuxarıdakı bəndlərdən də göründüyü kimi, torpağın çağırışına gedən ata və yaxud həsrəti övladın çöhrəsində yaşayan ana əslində torpağı da şərəfləndirir, torpağı da and yeri edir. Şair isə həmin məqamları poetik şəkildə gözəl bir şeir çevirib oxucu qarşısına çıxarır.

Kitabın bir-birindən maraqlı şeirləri arasında "Mən vətənə oxşayıram" şeiri xüsusilə diqqətimi çəkir. Bu şeirdə şair Azərbaycanın ən ağrılı məqamlarını, ən böyük nisgilini, ən böyük faciələrini poetikləşdirir və vətənin bir zərrəsi kimi özünü də həmin o ağırıları yaşayanlardan, daşıyanlardann biri olduğunu ifadə edibdi. Şair yazır:

Ağ günüm qara bağlanıb,

Gümanım hara bağlanıb?!

Vücudum Qarabağlanıb,

Mən vətənə oxşayıram.

Bənzərim yaz-qışı bir az

Otu bir az, daşı bir az...

Alnım qırışı - Araz,

Mən vətənə oxşayıram.

Kitabın ikinci bölümü "Unutmağı öyrət mənə" adlanır. Bu bölümdə şair daha çox sevgi şeirlərini toplayıb. Həmin şeirlərin demək olar ki, hər biri ayrı-ayrılıqda müzakirə mövzusu ola bilər. Çünki şeirlərin hamısının ovqatı səmimiyyətdi, hamısının damarından ilıq bir sevgi axıb gedir. Məsələn:

Həsrətin duman tək uçur zirvədən

Qəminlə güclüyəm, xoşbəxtəm, nə qəm!

Həyatı onunçün sevirmə ki, mən

Səndən özgəsini sevə bilmirəm.

Zənnimcə, sevgini bundan gözəl təqdim etmək, sevdiyini həyatın bilib onu həyatınla eyniləşdirmək əsl poetik tapıntıdı, əsl sevgi etirafıdı.

Mən Yusif Nəğməkarın "Sevgim - mələklər yuxusu" kitabı barəsində oxucu fikirlərimi sizinlə bölüşərkən onun bir şeirinə də üz tutdum:

Sevgi duyğularım - qəlb evində şam...

Mən heç bir mənzilə, səhər, ya axşam

Əliboş getməyi bacarmamışam -

Sevgi aparacam qəbir evinə.

Son olaraq Yusif Nəğməkarı bu gözəl söz çələngi, sevgi çələngi münasibəti ilə təbrik edir və oxucuları, xüsusilə sevməyi bacaranları bu kitabı əldə etməyə, oxumağa səsləyirəm.

Əbülfət MƏDƏTOĞLU

Ədalət.-2014.-29 aprel.-S.7.