RÜBAİLƏR

Ay Allah, insanı yaradan zaman,

Sən ona ağıl ver, bir də ki inam,

Ağılsız, imansız olan insanlar,

Min fitnə törədər, salar ölüm, qan!

***

Yarəbbim, rəhm elə yaratdıgına,

Ləyaqəti yoxsa var vermə ona.

Dövləti çox olsa şərəfsizlərin,

Əl açar, baş əyər aqil nadana.

***

Yaxşını yamandan seçməsə bəşər,

Dünyanın başına oyun açar şər.

Nadanlar, zalımlar törəyib artar,

Qananlar qanmazla dəyişik düşər.

***

Haqqın dərgahında haqq qazananlar,

Allahın yanında hörmətli olar.

Kim haqqı nahaqqa edirsə möhtac,

Onun haqq evində öz cəzası var!

***

Ey insan özünü dərk edəndə sən,

Aqilsən, qadirsən, həm də böyüksən

Alçalıb, kiçilib, xırdalanarsan.

Özündən, sözündən gözünü çəksən!

***

Bu qədər yalvarış, ibadət bəsdir,

Məscidin qapısın gedib az kəsdir.

Qəlbin Allahınla birgə deyilsə,

Orucun, namazın, billah, əbəsdir.

***

Vara çox güvənmə, əcəl çatanda,

Sənə kömək etməz o bircə anda.

Əməlin pak olsa dadına yetər,

Ruhun rahat olar nəfəssiz canda.

***

Zalımlıq yolunu tutarsa insan,

Heç vaxt uzaq olmaz qandan-qadadan.

Haqqı, ədaləti qorumaq üçün,

İnsana düşüncə verib yaradan!

***

Ağıllı kəslərin qulu olmaqdan,

Ey könül, heç zaman deyiləm peşman.

Yanıb odlanıram, şama dönürəm,

Nadan əməlini gördüyüm zaman!..

***

Səhər, axşam əzizləyər dərd məni,

Mərd böyüdüb dərdim yaman mərd məni.

Həyat səhnə, insan yolçu, zaman zər,

Mars eyləməz oynadığım nərd məni!..

***

Əlində ixtiyar olduğu zaman,

Gərək ədalətli olsun hər insan.

İmkanı olanda baş kəsən kəsin

Nə fayda dar gündə yalvarmağından.

***

Boş sözə aqillər eyləməz həvəs

Elə söz danış ki, dinləsin hər kəs.

Ağzından çıxan söz səninki deyil,

Bir söz gedər gəlməz, bir də ki, nəfəs.

***

Ağlının gücünə arxayın olan

Nə qəliz danışar, nə də ki, yalan.

Ağıllı adamlar düzgün seçiblər

Köhlənə məxmər çul, eşşəyə palan.

***

Yel kimi ömründən keçən hər günə,

Baxıb kövrəlirəm mən dönə-dönə.

Əlimdən sürüşüb uçan bir anı

Min yol səsləsəm də qayıtmaz yenə.

***

Allahım, rəhm elə yaratdığına,

İnsan susamasın ölümə, qana.

Qoyma yolun çaşıb bəşər övladı

Haqqı, ədaləti, insafı dana.

***

Olma adın, pulun, malın möhtacı,

O deyil həyatın, dərdin əlacı.

Var-dövlətdən əvvəl ağlını artır

Anla ki, başların ağıldır tacı.

***

Vəfalı dünyanı vəfasız edən,

Ey insan, anla ki, sənin özünsən.

Əlbəttə, dünya da vəfasızlaşar,

Andını, sözünü dəyişəndə sən.

***

Xoşbəxt o kəsdir ki, gözləri toxdur,

Ürəyi təmizdir, tamahı yoxdur.

Harama qurşanıb pul yığanların

Dərdi dövlətindən min dəfə çoxdur.

***

Süfrəni ağıllı kəslərə açsan,

Həmişə çörəkli, duzlu olarsan.

Dostların ağılsız, şərəfsiz olsa,

Bir tikə çörəyə möhtac qalarsan.

***

Ey fani dünyanı yaradan Allah!

İnsan hər an sənə gətirir pənah.

Dövlət yox, ağıl ver yaratdığına,

Səndən üz döndərib etməsin günah.

***

Bəxtinin gözünü ağılla açsan,

Tanınıb, ucalıb, ad qazanarsan.

Ağılsız kəslərin ardınca getsən,

Hörmətdən düşərsən bir anda inan.

***

Yananda elə yan, alovun, közün

Aləmə nur saçsın, sevinsin gözün.

Alim ol, şair ol, kim olursan ol,

Məsləkdə, sevgidə özün ol, özün.

***

Yetişməz Tanrıya bil ahın sənin,

Çünki var-dövlətdir allahın sənin.

Başına, döşünə döyüb ağlama,

Allaha bəllidir günahın sənin.

***

Bu qədər yalvarış, ibadət bəsdir,

Məscidin qapısın gedib az kəsdir.

Qəlbin Allahınla birgə deyilsə,

Orucun, namazın billah əbəsdir.

***

Hər ağac, gül-çiçək, daş-kəsək, yarpaq

Sirli bir aləmdir duysaq, anlasaq.

Torpaqdan yaranan dilsiz olsa da,

Ona duyanların gözləriylə bax.

***

Gənclikdə qazansan ucalığını,

Şərəflə yaşarsan qocalığını.

Sev-sevil, adını qəlblərdə ucalt,

Neylirsən şərəfsiz cansağlığını.

***

Çox uysan dünyanın var-dövlətinə,

Xələl gətirərsən ləyaqətinə.

Vicdanın satıb pul qazananlar,

Hər iki dünyada qalar pis günə.

***

Allah həm can verir, həm də can alır,

Ancaq nə yorulur, nə də qocalır.

Haqq ilə hər işi qoyur yoluna,

Hər vaxt öz andına o sadiq qalır.

***

Həqiqət nə qədər olsa da acı,

Odur bu dünyada ömrün əlacı.

Qızıl tac ağılsız başda təzəkdir,

Ağıldır insanın başının tacı.

***

Baş özü qızıla layiq olmasa,

Qızıl tac o başda batacaq yasa.

Ağılla, kamalla şərəflidir bil

Ömür uzun olsun, ya da ki qısa.

***

Ömrünü ucaltmaq istəsən əgər,

Yaman əməllərdən qurtar birtəhər.

Halal çörək qazan, olmasıq heç vaxt

Yediyin zəhrimar, içdiyin zəhər.

***

Dünyanın sirrindən baş açmayanlar

Yolunu tez çaşıb naəlac qalar.

Haqqın, ədalətin yolçusu olsaq,

Həm insan, həm də ki, dünya şad olar.

***

Boş baş həm ayağa, həm cana yükdür,

Torpağa, millətə, insana yükdür.

Eşqsiz ürəklər, ağılsız başlar

Dünyaya bəladır, cahana yükdür.

***

Var üçün dünyanı talayan insan,

Axırda əliboş gedir dünyadan.

Şah ol, ya nökər ol Fani dünyanın,

Əvvəlin, axırın düşün bircə an.

***

Bu dünya fanidir, yalandımı, de?

Fitnəmi, şeytanmı, ilandımı, de?

Ey insan, sultanı sənsən dünyanın,

O sənsiz bir kəsin olandırmı, de?

***

Başın ucalığı, min-min saraydan

Vardan qiymətlidir bil ki ey insan!

Saraylar, var-dövlət talanar, gedər

Ad-san unudulmaz, itməz heç zaman!

Tahir RZA

ədalət.-2014.-11 iyun.-S.7.