"MƏNALI ÖMRÜN DASTANI"

Kitabın müəllifinə və qəhrəmanına məktub

Bütün hallarda bu kitabın maraqla qarşılanacağına və hətta artıq mən deyərdim ki, qarşılandığına oxucu kimi şübhəm yoxdur. Çünki söhbət elə bir şəxsiyyətdən gedir ki, o, həm ədəbi cameədə, həm də ictimaiyyət arasında, xüsusilə folklorla, ədəbiyyatşünaslıqla, sözlə məşğul olanlar içərisində öz möhürü, öz dəsti-xətti, özünün oturuşmuş yeri olan alimlərdən, şəxsiyyətlərdən biridir. Mən burda alim və şəxsiyyət sözlərini Qoşa yazdım. Gəlin etiraf edək ki, bu gün alimliyi və şəxsiyyəti bir-birindən dağla dərə qədər uzaq düşən kifayət qədər insanlar var. Və bu insanlar özləri də bilmədən ya şəxsiyyətlərinin, ya da alimliklərinin qurbanına çevriliblər. Ancaq mənim barəsində söz açmaq istədiyim filologiya elmləri doktoru, professor Qəzənfər Paşayev sözün bütün mənalarında hər kəs üçün nur topası olan bir insandı.

Təkcə onunla həmsöhbət olmaq, onun fikirlərini dinləmək kifayət edir ki, bu alimin iç dünyasını görəsən. Təbii ki, insanın iç dünyası görünəndə onu tanımaq da, onu sevmək də, onun yanında olmaq istəyi də özü-özlüyündə yaranır. Özünü buna məcbur etmirsən və üstəlik onun yanında olduğuna görə özünün də şərəfləndiyindən xəbərin olmur.

Bu günlərdə tələbə yoldaşım, dəyərli qələm adamı, xüsusilə Qarabağ savaşını görmüş, müharibənin barıt qoxusundan kifayət qədər xəbərdar olan Vaqif İsaqoğlu özünün növbəti kitabını mənə bağışladı.

Açığını deyim ki, yaradıcılıq enerjisinə həsəd apardığım, necə deyərlər, bulaq kimi qaynayan və həm də civə kimi bir yerdə dayanmayan Vaqif İsaqoğlunun yazı stolumun üzərinə qoyduğu kitabın üz qabığındakı şəkil dərhal diqqətimi çəkdi və mən onun kitaba avtoqraf yazmasını gözləmədən kitabı alıb elə ilk səhifəsini açdım. Həmin ilk səhifədə xalq şairi Zəlimxan Yaqubun bu kitabın redaktoru olduğunu görəndə başımı qaldırıb Vaqif İsaqoğlunu bir daha başdan-ayağa süzdüm, bir dost istiqanlığı ilə onu təbrik etdim.

Zarafat deyildi, səhhətinin belə bir çağında dəyərli bir insanın barəsində olan kitabı oxumaq, ona redaktorluq etmək həqiqətən də çox böyük bir işdir mənim üçün. Bax, bu məqamda bir daha anladım ki, Qəzənfər Paşayevin alimliyi və şəxsiyyəti ustad xalq şairimizi də onun barəsində olan "Mənalı ömrün dastanı" kitabını çox böyük hörmət, diqqət və həvəslə redaktorluq etməyə səsləyib. Mən də məhz ustadımın həvəsinə qoşulub kitabı oxumağa başladım.

Vaqif İsaqoğlu Qəzənfər Paşayevə həsr etdiyi poemasını xalq yaradıcılığımızın üslubunda, yəni folklorun şah damarlarından olan dastan üslubunda başlayıb. Onun elə böyük Nizamidən gətirdiyi iqtibas və sonra da məram və məqsəd üçün özünün özünə ünvanladığı misralar oxucunu poemanın qapısını açıb içəri keçməyə hazırlayır. Vaqif İsaqoğlu yazır:

Yenə də göylərdən bir səda gəldi:

"Halal qələminlə, Vaqif, haqqı yaz.

Dünya yaxşıların çiynində durur,

Yaxşı adamları unutmaq olmaz".

Bəli, doğrudan da dünya yaxşıların çiynindədi və biz onları unutduqca dünya sözün çılpaq mənasında cılızlaşır. Amma şükürlər olsun ki, yaxşı adamları unutmayan, onları təbliğ edib tanıdan insanlar da bu dünyanın sakinləridi. Elə onlardan biri də Vaqif İsaqoğludu.

O, bu xeyirxahlığını öz ilhamının qanadlarında hər kəsə bəyan edir və yazır:

Böyük bir alimin, gözəl insanın,

Ömür yollarına nur saçmalıyam.

Qəlbimin səsini qələmə alıb

Qəzənfər müəllimdən söz açmalıyam.

Çox rəvan bir şəkildə, sadə sözlərlə tutumlu fikirləri sərgiləyən Vaqif İsaqoğlu özünün bu təqdimatı ilə elə poemanıın girişində məqsəd və məramını oxucuya çatdırır, üstəlik də oxucuya xatırladır ki, o, çox məsuliyyətli bir işin altına çiyin verir. Bu məsuliyyət təkcə qələmin, ilhamın deyil, o həm də oxucunun tələbinin məsuliyyətidi. Ona görə ki, yazılanlar müəlliflə yanaşı qəhrəmanın da nüfuzunu qorumalı, əks etdirməlidi. Yoxsa, hər hansı bir qüsur, yol verilmiş nöqsan, ya da zəif fikirlər müəllifi də, onun qəhrəmanını da xoşagəlməz duruma sala bilər.

Vaqif İsaqoğlu bu poemasında Qəzənfər Paşayevin ömürlüyünü, yəni bütün həyatını şeirə çevirməyə çalışıb. Onun doğulduğu ocaqdan gəzib dolaşdığı bütün dünyaya qədər, olduğu hər bir ünvandakı yaşantılarına qədər demək olar ki, günbəgün, aybaay bir ömrü şeirləşdirib. Ən maraqlısı mənim üçün bir də odur ki, bu yaşananların içərisində söz olub, ədəbiyyat olub, şeir olub. Vaqif də məhz o sözdən, o ədəbiyyatdan məharətlə istifadə etməyi bacarıb. O, hətta mərhum şairimiz Hüseyn Kürdoğlunun Qəzənfər Paşayevə ünvanladığı şeirlərdən də öz poemasında yerində, məqamında elə istifadə edib ki, söz sözü, fikir fikiri tamamlayıbdır.

"Mənalı ömrün dastanı" poeması özünün hər bir bölümündə professor Qəzənfər Paşayevin təkcə xidmətlərini yox, həm də bir insan kimi həyat tərzini də, onun ətrafına münasibətini də ifadə edə bilib. Mən maraqla oxuduğum bu poemada Qəzənfər müəllimin həmsöhbət olduğu döyüşçülərin də fikirlərini görəndə Vaqifin (etiraf edim ki - Ə.M.) bu poemaya böyük bir məsuliyyətlə könül verdiyini anladım. Yəni Tovuz bölgəsində xidmət edən, əsgərlərə baş çəkən Qəzənfər müəllimin onlarla bir ata-oğul, bir ağsaqqal münasibəti sərgiləməsi son dərəcə inandırıcıdır. Burdakı detalları Qəzənfər müəllimi tanıyan hər kəs çox böyük ürəkaçıqlığı ilə oxuyur və qəbul edir.

Mən Vaqif İsaqoğlunun kitabının, yəni bu poemasının hər bir bölümü haqqında ayrıca danışmaq istəmirəm. Düşünürəm ki, bu oxucunu müəyyən qədər yükləmiş olar. Ancaq onu xatırlatmaq istəyirəm ki, bu poemanı oxuyan hər kəs bir alimin, bir ziyalının, bir el ağsaqqalının, bir ədəbiyyatşünasın və nəhayət, böyük hərflərlə yazılan bir insanın nələr etdiyini və nələrə qadir olduğunu Vaqifin qələmi ilə əxz edə bilər. Onu da vurğulamağı özümə borc bilirəm ki, bu poemanın ədəbi cameənin diqqətini çəkəcəyinə heç bir şübhəm yoxdur. Mən sadəcə olaraq, bu uğurlu əsərə görə Vaqif İsaqoğlunu təbrik edir, ona yeni-yeni uğurlar arzu edirəm.

Və sonda fikirlərimi Vaqifin poemanın sonunda etdiyi etirafla tamamlayıram:

Tanrıdan gəlirdi hər kəlmə, hər söz,

Bu əsər dünyaya səs salacaqdır.

Biz gəlib-gedərik, ancaq dünyada

Yaxşı nə yazılsa, o, qalacaqdır.

Əbülfət MƏDƏTOĞLU

Ədalət.-2014.-20 may.-S.5.