İNQİLAB
İSAQ
Zəng edib onunla görüşmək istədiyimi bildirdim.
-Səninlə görüşməyə hər zaman hazıram, - dedi.
-Mən Xan bağına tərəf gedirəm. Nə qədər vaxta gələrsən.
-Arxayın ol, mənim atım səninkindən yüyrəkdi -deyib, telefonun o başında gülümsədi. Piyada olduğuna işarə edirdi.
Təbii ki, mən ondan tez çatdım. Fotoaparatımıda götürmüşdüm. Gözəllikdə tayı-bərabəri olmayan Xan bağının payız qübarı sarı sarı-sarı göz yaşlarını daş döşənmiş uzun səkilərin, yaşıl qalmış kolluqların üstünə səpələyirdi. Xeyli tamaşa etdim, oxunub atılmış məktublara bənzəyən sarı-sarı yarpaqlara. Heç kimə, heç nəyə gərəkməyən bu yarpaqlara yazığım gəldi. Başımı qaldırıb uca çinarların çılpaqlaşan budaqlarına baxdım...
Təbiətin qanunları neçə mükəmməldi, ilahi...
İnqilab İsaqı çoxdan tanıyırdım. Çoxdan deyəndə ki, bir qəzet səhifəsində tanış olmuşduq. Səhv etmirəmsə "525-ci qəzet" idi. Şeirləri məni ovsunladı, dönüb bir də oxudum. Sonra seçmə misraların üstündə gəzişmələr etdim. Şəklinə baxdım. Tanış gəlmədi. "Nə gözəl şairdi"-içimdən keçən ilk fikir bu oldu. Elə o vaxtdan yaddaşıma, könlümə bir səhifə açdı İnqilab İsaq.
Tale, ruzigar bizi Gəncədə görüşdürdü. Sevimli şairimiz Nəriman Həsənzadənin Gəncədə təşkil olunmuş 75 illik yubleyində əyani olaraq tanış olduq.
Tədbirdən sonra, 3 nəfərin gülümsəyərək mənə yaxınlaşdıqlarını görüb ayaq saxladım.
-Bu da bizim Dəmirçioğlu!- deyərək ilk olaraq əlini mənə uzadan ortaboylu, dolu bədənli adamı dərhal tanıdım. Şəkildə gördüyüm İnqilab İsaq idi.
-Nə gözəl tanışlıq, - şeirlərimdən bir bənd deyərək boynumu qucaqlayan isə Sakit Təbib idi.
Qıvrım saçları ağarmış, iri gövdəli, yaraşıqlı və ciddi görkəmli Bahadur Fərman da məni qiyabi olaraq tanıyırmış...
İnqilab İsaqı təqdim etməyə ehtiyac yoxdu. Azərbaycan ədəbi ictimaiyyəti onu gözəl tanıyır. Tanımaq bir yana, İnqilab İsaq özünə məxsus obrazlı misraları, dilin dərin suxurlarından qızıl külçələri kimi çıxardığı poetik ləhcəsi, özünəməxsus metaforaları, heyrətamiz ifadə yenilikləriylə xiridar könülləri çoxdan fəth eləmiş bir şairdi.
"Ədəbiyyat qəzeti"nin baş redaktoru Azər Turana üz tutuban yazdığı bir örnəyə nəzər salaq:
Hardan gəlir
səs adama?
Azər
Turana
Hardan gəlir səs adama,
Yeriyir boy-buxun
kimi.
Dərdimizə çiyin verir,
Yorulmayan
yuxu kimi...
Qanad-qanad,
ləçək-ləçək,
Sərir sözə lələyini.
Ətəyini yerə çəkib,
Haraylayır mələyini...
Oyaqdı
şeytan nəzəri,
Qarıdıqca uşaqdı sirr.
Südü çirtən ətcə
bala,
Dimdiyində səs dənləyir.
Mürgü döyür... səs
ağlayır,
Qalxır, enir duman qatı.
Hıçqırığa, bu göy üzü,
Bağlanıbdı qapı-qapı.
İnqilab İsaq, poetik məkanda baxış bucağı, poetik məntiqi, dilə bələdçiliyi ilə
yanaşı, eyni zamanda psixoloji alletrasiyaları, yaxşı
mənada özünəməxsus
söz oynatmaları ilə özünün, sözünün zirvəsini
fəth etmiş qələm sahibi olduğunu sübuta yetirmiş bir şairdir. O, daim içiylə söhbət
edir, göylərə
baxır, dilsiz olanlarla dil tapıb
danışır, torpağı
qoxlayır, sükutu dinşəyir... Şair ömrü yaşayır
hər gün. Bu o qədər də
asan deyil və ona gələn
səsləri, fikirləri
hava kimi udub, öz nəfəsiylə
yenidən dünyaya gətirir.
SƏNİN AZADLIĞIN nümunəsinə
diqqət yetirsək onun içindəki oyaq qorxuları, hürkək sükutu həzin bir melodiya kimi dinləyirsən,
daxili emassiyanın bədii potensiyasına, poetik məcazların mənəvi zirvəsinə
ucalırsan.
Sənin
azadlığın təbəssümüntək,
Elə bakirədi,
elə dumduru.
Qoruyur yamyaşıl budaqlarını,
Qoruyur ehmalca sakit qüruru.
Kimsəyə atmağa kinli daşın yox,
Sözün, kəlmələrin ipəkdən ipək,
Düyünlü-acıqlı alın görəndə,
Susursan... sadəcə
gülümsəyərək.
Bu zərif sevdaya
gücüm çatarmı?
Oyaqdı
içimdə qorxular
oyaq...
Di gəl ki, baxışın
üfüq boyunca,
Çərpələng uçuran uşaqdı, uşaq...
Bilmirəm xoşbəxtlik elə budurmu?
Doğmayam mehriban həqiqətinə.
Ayrılıq yüz yerən
hücum çəksə
də,
Əl-ələ tutubdu sükutum yenə.
Onun ithaf şeirləri də təkrar olunmaz bir üsluba söykənir, bədii mənalandırmaları qəhramanın
siluetini məharətlə
ifadə edə bilir. Ümumiyyətlə poetik məkanda
dəst-xətti ilə
seçilən, bədii
təsvir üslubu, novator təfəkkürü
ilə fərqlənən
şairlər o qədər
də çox deyil.
İnqilab İsaq pomantik bir rəssam kimi sözlərdən elə maraqlı tablolar çızır ki, az qala hər misranın
üstündə fikrə
dalasan.
Tofiq Abdinin ruhuna bağışladığı SƏFƏR
ADAMI adlı poetik nümunəsinə diqqət
yetirək:
Səsinin ucunda diri bir adam,
İstəmir yadlaşa qərib adamlar.
Bir qariş torpağa son görüş üçün
Ağlıma gəlməzdi gəlib adamlar.
Buluddan,
yağışdan ötüb
keçərlər,
Özümü ha yana çatdırım indi.
Uçunur yaddaşda bir səs itiyi,
Bəlkə sən biləsən, bu səs kimindi?
Başına alıbdı hay-həşir
məni,
Həsrətim tamarzı bir pıçıltıya.
Dünyanın yaxşılıq yeri
boşalıb,
Görən kimi tapaq sirr
pıçıldaya.
Varlığın kimi də yoxluğun oyaq,
Qalmışam ürəyi hey tuta-tuta...
Bilmir hara çıxıb getsin dostlarım,
Soyuq pillələrlə
enib sükuta.
Sənsə dincdurmayan səfər
adamı,
Sözünü bir kərə qoymaz yarıda.
Yoxsa ürəyinin heyfini çıxıb,
Gedib ki, sözünü bir də yarıda.
Hiss edirəm ki, darıxanda mənə zəng edir. Öz şeirlərini əzbər
bilməsə də, çox gözəl diksiya ilə şeir oxumağı var.
Bu yaxınlarda yenə
zəng edib, yeni yazdığı şeirini telefonda səsləndirdi. Bu hisslər mənə tanışdı. Mən də
yeni yazdığım
şeirləri telefonla
Rəfail İnncəyurda
oxuyardım.
Şıxlı Dərya Məhəmmədin
bir beytini xatırladım: "Söz
dediyin gərək qana, deyəsən..." Hamıya da şeir oxumaq
olmur ki.
O KƏND
YUXUDADI...
O kənd yuxudadı, yuxusu dərin...
Üstündən yorğanı atır günorta.
Kefin istədiyi çayxanası
var,
Kərənti korşalıb bir
xortum ota...
Neyləsin dam altda Gülsənəm
qarı,
Qapının cəftəsi sancılı,
sınıq.
Şəhərdən əl boyda kağız yazan yox,
Yolları çarəsiz yola tapşırıb.
Dəhnənin suyunu qurudub bulud,
Quraq adamlara,
qıraq adama.
Qaranlıq elə bil ayı kahası,
Harda rast gələsən çıraq
adama?
Dərdin
çözəyinin ipi
upuzun,
Dolanıb lap çatar dar
ağacına.
Qürbətdən gələnlər məəttəl
qalıb,-
Söyüd kölgə çəkib
bar ağacına.
Hikkəsi kilidli köhnə
kişilər,
Dan atan, gün batan tərəfə düşüb.
Bu kəndin yaşmaqlı yetim evləri,
Ekranda boyalı
tərifə düşüb.
Bu yurdun satılan-atılan evi,
Çərləyən kəhəri, - atı içimdə.
Oyanıb
üstümə ayaq açacaq,
Havalı-havalı yatır içimdə.
O kənd yuxudadı, yuxusu dərin...
Üstündən yorğanı atır günorta.
Kefin istədiyi çayxnası
var,
Kərənti korşalıb bir
xortum ota...
Kövrək payızın, çiçəkli çağıdı. Daim sükut içində olan bir dünya var ki, ora yarpaq yağışı yağır, xəfif əsən mehin nəfəsiylə titrəşən solğun payız yarpaqları bir-birinə sığınaraq kol-kosların aralarına doluşurlar. Bürküdə təntimiş duyğular indi titrək nəfəsiylə çılpaq budaqlardan sallanacaq qırov salxımlarının ayazla titrəyişini gözləyir. Bu dünya şair dünyasıdı...
O yol şairidi. O daim gedir, gedir... O hara gedirsə yolu sükutun içindən keçir, sükutdan çıxan yollar isə ancaq üzü qürbətədir.
ELƏ PIÇILDADIN Kİ
Elə pıçıldadın ki,
Sirrimiz car olmasın.
Hansı
cığırdan keçək,
Yolumuz qar olmasın.
Həsrəti dil-dil ötən,
Mənəm dili lal olan.
Gerçəkdə oda düşüb,
Sevdası xəyal olan.
Tale yolu axtaran
Düşər kimin əlinə?
Görən kimi tapacaq,
Can ərinə-ərinə.
Təkliyə qayıtmışam,
Bu səs-küylü ömürdən,
Sükut
yormuş kölgəmi,
Tanıyırsan axı sən.
Amma sənin səsində,
Azmaz bircə sözüm də,
Tufan tapdım özümdə
Elə pıçıldadın ki...
Elə pıçıldadın ki...
Məmməd Dəmirçioğlu
525-ci qəzet.- 2014.- 29 noyabr.- S.10.