Klassik bəstəkarlara improvizə edən cazmen

Azərbaycanın görkəmli caz pianoçusu və bəstəkarı Vaqif Mustafazadənin martın 16-sı doğum günüdür. Vaqif Mustafazadə Azərbaycan musiqisinin, muğamının klassik Amerikan caz musiqisi ilə sintezini yaradıb, bununla da XX əsr milli musiqimizə tamamilə yeni ruh və abu-hava gətirib. Onu Azərbaycan Muğam Caz Hərəkatının memarı, Azərbaycan cazının banisi adlandırırlar. Elə onun həyat yoldaşı Eliza Mustafazadə Azərbaycanın peşəkar caz-muğam tərzində oxuyan ilk qadın ifaçısıdır.

Vaqifin lap erkən yaşından musiqiyə bağlanmasında qeyri-təbii bir şey yox idi. Özünün etiraf etdiyi kimi: "Anam, dəniz və İçərişəhər" onun taleyini birdəfəlik musiqiyə bağladı. Anası Zivər xanım Əliyeva Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını pianoçu kimi bitirmişdi. Əslində o, Azərbaycanın ilk pianoçu qadınlarından biri idi. Muğamları gözəl bilən və onları fortepianoda səsləndirməyi bacaran Zivər xanım bu sevgini, bütün bilgilərini oğluna da aşılaya bilmişdi. Uzun müddət 1 nömrəli musiqi məktəbində çalışmış, sonralar Vaqif Mustafazadənin ev-muzeyinin direktoru olmuş Zivər xanımın ən böyük yaradıcılıq uğuru da elə oğlu Vaqif oldu. Təsadüfi deyil ki, artıq 3 yaşından pianoya bağlanan Vaqifin məhəllədəki ləqəbi "muzıkant" idi.

V. Mustafazadə 1940-cı il mart 16-da Bakıda İçəri şəhərdə anadan olub. 1963-cü ildə Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Kollecini bitirib, Bakı Musiqi Akademiyasına daxil olub. Burada kiçik konsertlər verib və klublarda çıxış edib. Dəyərli sənətkar əsasən, klassik caz, bluz ifa edib. Hətta klassik bəstəkarların - Bax, Motsart, Bethoven, Şopen, Şuman, Raxmaninovun əsərlərini çalarkən caz improvizələri edərdi. Deyilənə görə o vaxt məktəbdə heç kim onun kimi çala bilmirdi. Vaqif həmin dövrün ilk əsl virtuoz caz pianoçusu idi.

1964-cü ildən "Orero" ansamblına, "Qafqaz" caz üçlüyünə, "Leyli" və "Sevil" qadın vokal instrumental və "Muğam" instrumental ansambllarına rəhbərlik edib. Beynəlxalq caz müsabiqələri və festivallarının ("Tallin-66", "Tbilisi-78", Monte-Karlo) laureatı olub. Fortepiano və simfonik orkestr üçün konsertin, "Muğam" simfoniyasının (tamamlanmamış), bir sıra caz kompozisiyalarının və pyeslərin müəllifidir.

Xalq musiqisi, muğamdakı improvizasiyalarda caz elementləri görmüş və orijinal bir janr ortaya çıxarmış "Muğam” simfoniyasının müəllifi Vaqif Mustafazadə 1979-cu ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti fəxri adına layiq görülür. 1982-ci ildə artıq ölümündən sonra Azərbaycan Dövlət Mükafatına layiq görülüb.

V.Mustafazadə 1979-cu il dekabrın 16-da Daşkənddə qastrol zamanı ürək tutmasından vəfat edib və Bakıda dəfn olunub.

Ədalət.-2015.-17 mart.-S.8.