"Piano ifaçılığının zirvəsinə çatmaq üçün bir ömür bəs etməz" - Ayan Məmmədli

Adalet.az Avstriyada keçirilən "Salzburq star" beynəlxalq musiqi müsabiqə-festivalının Qran-pri laureatı Ayan Məmmədli ilə müsahibəni təqdim edir.

- Ayan, Sizi yüksək nailiyyət münasibətilə təbrik edirik. Müsabiqə ilə bağlı təəssüratlarını öyrənmək

istərdik...

– Təbrikinizə görə təşəkkür edirəm, sağ olun. Bəli, həqiqətən də bu ilin noyabr ayının 1-də Avstriyanın Salzburq şəhərində keçirilən və iştirakçısı olduğum musiqi müsabiqəsiylə bağlı təəssüratım çox böyükdür. Qeyd edim ki, bu dünya şöhrətli bəstəkar A.Mosartın doğulduğu şəhərdə keçirilən ikinci beynəlxalq musiqi festival-müsabiqəsi idi. Dünyanın müxtəlif ölkələrindən 150-yə yaxın iştirakçı müxtəlif nominasiyalar üzrə bu yarışmaya qatılmışdı. Mənim qatıldığım piano üzrə müsabiqədə isə 20 nəfər pianoçu mübarizə aparırdı. Proqramımda ifa etdiyim əsərlər həm çətin, eyni zamanda hər kəsin marağına səbəb ola biləcək əsərlər idi. Belə ki, proqrama Azərbaycan bəstəkarı Q.Qarayevin prelyudiyası ilə yanaşı, məşhur Avstriya bəstəkarları K.Çerni – F.Şubertin variasiyasını, həmçinin hazırda dünyaca məşhur müasir bəstəkar N.Kapustinin prelyudiyasını daxil etmişdik. Onu da qeyd edim ki, müsabiqədə hər kəs tərəfindən böyük maraqla qarşılanan və dünyanın bir çox tanınmış pianoçularının ifa etdiyi N.Kapustinin bu əsərinə respublikamızda ilk dəfə olaraq mən müraciət etmişdim və sevinirəm ki, ilk dəfə olsa da ifam böyük uğur qazandı. Hazırda sevincimin həddi-hüdudu yoxdur. Əvvəla, ona görə ki, mən bu müsaqbiqədə ölkəmizi yeganə iştirakçı kimi təmsil etdiyim üçün üzərimə düşən məsuliyyəti yaxşı dərk etdiyimdən, arzusunda olduğum qələbəni qazana bildim. İkincisi isə bu qələbə sıradan bir yer tutmaq yox, dünyanın tanınmış müsiqiçilərindən ibarət olan münsiflər heyəti tərəfindən yarışmanın ən ali mükafatı olan Qran-Pri mükafatına layiq görülməyim oldu ki, bununla mən müstəqil respublikamız üçün tarixi olan, 01 noyabr 2015-ci il, V çağırış Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilərin keşirildiyi bir gündə uzaq avropa məkanının səhnəsində ü,rəngli bayrağımızı zirvədə dalğalandıra bildim. Mənim üçün bundan böyük xoşbəxtlik ola bilməz. Çünki, mən bunu tək öz qələbəm yox, vətənimin dünya musiqi ictimaiyyətinin qarşısında qazandığı qələbə hesab edirəm.

- İndiyədək bir neçə müsabiqənin qalib və laureatı adını qazanmısınız. Bu uğurun digərlərindən fərqi nədən ibarətdir?

- İlk qələbəmi hələ 9 yaşında ikən, 2013-cü ilin fevral ayında Estoniyanın Narva şəhərində keçirilən İ.S.Bax adına Beynəlxalq piano müsabiqəsində qazandım. Hətta həmin müsabiqədə mən iki nominasiyada iştirak etməklə I və III yerlərin qalibi oldum. İlk dəfə həmin müsabiqədə onlarla dövlətin arasında məmləkətimin üçrəngli bayrağının qaldırılması və himnimizin səsləndirilməsi mənim ən böyük ilk uğurum oldu. Ondan sonra isə mən 2013-cü ilin avqust ayında İtaliyanın Rimini şəhərində keçirilən beynəlxalq piano müsabiqəsində yenidən I yerin qalibi olarq, "Rimini star” adını qazandım. Müsabiqənin sonunda təşkil olunan "Qala konsertdə” xüsusi nömrə ilə çıxışım da böyük rəğbətlə qarşılanmışdı. Sonralar bu qələbələr davamlı oldu. Belə ki, 2014-cü ilin fevral ayında Malta respublikasının paytaxtı Valetta şəhərində keçirilən beynəlxalq piano müsabiqəsinə qatılaraq, yekunda Amerika ( I yer), Çin ( II yer) dövlətlərindən gəlmiş pianoçulardan sonra, III yerin qalibi oldum. Hətta həmin müsabiqədə Karl Koelinqin "Macar rapsudiyası” əsərinin uğurla ifasına görə müsabiqənin xüsusi diplomuna layiq görüldüm və bu əsəri də müsabiqənin yekununda keçirilən "Qala konsert” də ifa etdim. 2015-ci ilin fevral ayında biz Maltanın Valetta şəhərində keşirilən növbəti beynəlxalq piano müsabiqəsində iştirak etmək üçün dəvət aldıq. Həmin müsabiqədə isə Yaponiya, Çin, Amerika, Almaniya, Rumınya, Rusiya, Türkiyə, Hollandiya, Macarıstan, Şimali Koreya, Fransa, İngiltərə, Polşa, Malta kimi ölkələrdən gələn pianoçularla eyni səhnəni bölüşərək, ötən yarışmada II yeri tutmuş Çini qabaqlayaraq, Polşa ( I yer), Azərbaycan ( II yer ), Çin ( III yer) qələbəni əldə etdim. Təbii ki, bütün bu qələbələr həm mənim üçün böyük nailiyyət, həmçinin bir təcrübə, sınaq meydanı idi. Vacib bir məsələni də qeyd edim ki, bu müsabiqələdə iştirak etməklə yanaşı, mən orada dünyaca məhşur musiqiçilər olan İsveçrə Konservatoriyasının professoru Mixail Kozinnikdən, Paris Konservatoriyasının professoru Pier Riçdən, Moskva Konservatoriyasının professoru Mixail Petuxovdan, Serbiya konservatoriyasının professoru Milos Pavloviçdən aldığım ustad dərsləri musiqi sahəsində biliklərimin zənginləşməsinə çox böyük təsir edib.

- Cəmi 13 yaşınız olmağına baxmayaraq bu günədək qazandığınız uğurlarla bütün ölkə ictimaiyyətini təəccübləndirmisiniz. Uğurlarınızın təməlində nə dayanır?

- Bilirsiniz, mən heç vaxt kimdənsə fərqlənmək haqqında düşünməmişəm. Amma təbii ki, hər kəsin öz fərdi xarakteri, dünyaya baxışı var. Mənim lap körpəlikdən musiqiyə, incəsənətə çox böyük marağım olub. 3-4 yaşından anam Aidə xanım məni və böyük bacım Arzunu daim musiqi və digər yaradıcılıq dərnəklərinə aparardı. Yaxşı yadımdadır ki, mən bacımla ilk dəfə T. İsmayılov adına uşaq-gənclər yaradıcılıq sarayına, 3-4 yaşında rəqs dərnəyinə, 5 yaşında piano sinfinə və "Cücələrim” vokal qrupuna gedirdik. Günlərlə məşqlər edirdik. Bayramlarda daima səhnələrdə və televiziya ekranlarında çıxışlar edirdik. Sonralar təhsil aldığım Bakı Atatük Liseyində demək olar ki, bütün tədbirlərdə mən musiqi nömrələri ifa etmişəm və bu bu gün də davam edir. Hətta onu da qeyd edim ki, təhsil aldığım Bakı Atatürk Liseyinin göndərişi ilə mən 2014-cü ilin avqust ayında Türkiyə respublikasının İstanbul şəhərində keçirilən Türk Dünyası Araşdırmaları Vaqfının təşkilatçılığı ilə keçirilən "20-ci Cocuk Şöleni”nə qatılmış, İstanbulun böyük səhnələrindən birində və "Bengül” televiziya proqramında respublikamızı tərənnüm edən mahnılar ifa edib, xüsusi mükafata və diploma layiq görülmüşəm. Bütün bunlar mənim musiqiyə və incəsənətə olan dərin marağımdan irəli gəlir. Amma onu deyim ki, piano ifaçılığı mənim üçün ayrıca bir dünyadır. O elə bir zirvədə olan sənətdir ki, onun zirvəsinə çatmaq üçün bəlkə də bir ömür bəs eləməz. Bu sənət zəhməti, əməyi və qayğını sevir. Sən ona necə sevgi göstərərsənsə o sənə onu ikiqat qaytarır. Bu gün bu çətin yolda qazandığım ən kiçik uğurum üçün mən ilk növbədə müəllimlərimə, xüsusilə, artıq 6 ildir təhsil aldığım Bakı şəhəri T.Quliyev adına 12 saylı onbirillik uşaq musiqi məktəbinin müəllimləri Nazilə xanıma, Nərmin xanıma, Vəfa xanıma və xüsusilə mənə və məktəbimizin bütün şağirdlərinə hər məsələdə yaxından kömək göstərən və hər zaman dayaq olan məktəbimizin direktoru Gülnarə xanım Səfərovaya sonsuz minnətdaram. Onu qeyd edim ki, bu günlərdə 60 illik yubileyi tamam olacaq bu məktəbimiz indiyə qədər respublikamız üçün onlarla musiqi kadrları yetişdirmişdir. Təsadüfi deyil ki, öz nümunəvi fəaliyyətilə onlarla uğura imza atan məktəbimiz Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən 2015-ci ildə ilin ən yaxşı məktəbi seçilmiş, məktəbin direktoru Gülnarə Səfərova isə cənab Prezidentin sərəncamı ilə "Əməkdar müəllim” adına layiq görülüb. Amma onu mütləq qeyd etməliyəm ki, sizin təbirinizlə, mənim bu cür uğurlar qazanmağımın sirri, gözəl ixtisas müəllimim olan, Q.Qarayev adına Dövlət Kamera orkestrinin direktoru Nazilə Yaqubova kimi təcrübəli bir sənətkardan dərs almağımdadır. Çünki Nazilə xanım çox təcrübəli, tələbkar və öz şagirdləriylə yorulmaq bilmədən çalışan bir pedaqoqdur. O bütün keçirilən ciddi müsabiqələrdə hər zaman mənim yanımda olub. Biz bir əsəri öyrənib ərsəyə gətirmək üçün aylarla çalışırıq, günlərlə məşqlər edirik. Nazilə xanım daim yeniliklər axtarışında olur, onları biz şagirdlərə dərindən aşılayır. Mən evdə olduğum zamanlarda gün ərzində 7-8 saat vaxtı piano arxasında keçirirəm və çox nadir hallarda müəlliməmi razı sala bilirəm. O, hər zaman məndən daha yaxşı ifalar gözləyir. Bəzən çox yorulsam da, nəticə etibarı ilə əldə etdiyim nailiyyətlər bu çətinlikləri mənə unutdurur. İndiyə qədər musiqi sahəsində əldə etdiyim bütün nailiyyətlər üçün Nazilə xanıma borcluyam. İctimaiyyəti təəccübləndirmək məsələsinə gəldikdə isə, tamaşaçıların rəğbətini qazanmaq və onların rəğbətini qazanmaq üçün konsertlərə səylə hazırlaşmağımız olub. Burada da müəlliməm Nazilə xanımın mənim potensialıma uyğun düzgün proqram seçimini etməsidir. Düşünürəm ki, dinləyicinin rəğbətini qazanmaq üçün ifanla onların ürəyinə yol tapmağı bacarmalısan. Buna isə o zaman nail olmaq olur ki, etdiyin ifa ürəkdən gəlsin. Sənə hər kəsin göstərdiyi etimadı doğrultmaq üçün məsuliyyət hissindən yan qaçmamalısan. İkinci bir səbə isə səhnədə həyəcan keçirməməkdir. Buna isə təcrübə toplamaqla nail olmaq olur. Bu barədə mən özümü çox şanslı biri hesab edirəm. Çünki, mənə, Q.Qarayev adına mədəniyyət mərkəzinin nəzdində, Prof. Zəhra xanım Quliyevanın rəhbərlik etdiyi Respublika Gənc İstedadlar Mərkəzinin üzvü kimi şəhərimizin müxtəlif elit məkanlarında, musiqi məktəblərində, Muğam Mərkəzində, ən önəmlisi isə, həm Respublika Gənc Simfonik orkestrinin solisti kimi, həm də Respublika Dövlət Kamera Orkestrinin müşayiəti və respublikanın Xalq Artisti Teymur Göyçayevin dirijorluğu ilə Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının səhnəsində dəfələrlə çıxış etmək şansı nəsib olub ki, bunu mən yaşda olan yeniyetmələr yalnız arzu edə bilərlər. Teymur müəllim, Zəhra xanım kimi sənətkarlardan məsləhətlər almaq, tövsiyələr eşitmək özü bir məktəbdir.

- Müsabiqə üçün kifayət qədər mürəkkəb - Azərbaycanda indiyədək ifa edilməyən əsəri - N.Kapustinin prelyudiyasını seçmişdiniz. Bu əsərə müraciət etməyinizin səbəbi nə idi?

- Mənim indiyə qədər ifa etdiyim əsərlər klassik Azərbaycan bəstəkarları ilə yanaşı, müxtəlif xarici ölkə bəstəkarlarının əsərlərindən ibarət olmuşdur. Bunlardan Q.Qarayevin, V.Mustafazadənin, Mosartın, Şopenin, Koelingin, Şubertin, Çerninin və başqalarının əsərlərini daha çox sevirəm. Bunların içərisində dünyaca məşhur olan N.Kapustinin prelyudiyası maraqlı və çox çətin bir əsərdir. Müəlliməm Nazilə xanım bu əsəri mənə verəndə sanki, onu öyrənə bilib-bilməyəcəyimi yoxlamaq istəyirdi. Mən qısa müddətdə bu əsəri öyrənib, ona təqdim edəndə müəlliməm məni bu imtahandan uğurla çıxmağımı bildirdi. Mən bundan daha da ruhlanaraq, bu əsərin üzərində daha ciddi işləməyə başladım və sevinirəm ki, onu uğurlu şəkildə ifa edə bildim. Salzburqda bu əsəri hətta ikinci dəfə Qala konsertdə də ifa etdim. Və bu əsərin ifasının hər kəs tərəfindən çox böyük rəğbətlə qarşılanması mənim ən böyük uğuruma təkan verdi.

- Xarici ölkələrdən təkliflər gəlməmiş olmaz...

Bəli, bu cür təkliflər ötən müsabiqələrdə də olmuşdu. Yəni, istər İtaliyada, istərsə də Maltada ifalardan sonra şəxsən Paris Konservatoriyasının professoru cənab Pier Riç, Moskva Konservatoriyasının professoru Mixail Petuxov tərəfindən öz ölkələrində keçiriləcək növbəti müsabiqələrə dəvətlər almışdıq. 2014-cü ildə Maltada keçirilən müsabiqənin təşkilat komitəsi tərəfindən dəvət üçün hətta Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm nazirliyinə yazılı müraciət də ünvanlanmışdır ki, orada Azərbaycan mədənyyət günlərini keçirsinlər. Ən maraqlı təklif isə Avstriyada bu müsabiqədə oldu. Belə ki, müsabiqədə münsiflər heyətinin sədri olan Vyana Konservatoriyasının professoru məni gələcəkdə orada təhsil almağa dəvət etdi. Həmçinin müsabiqənin sonunda, Qran- Pri mükafatçısı kimi Sankt-Peterburq şəhərində 2016-cı ilin fevral ayında keçiriləcək "Rus nağılı” festivalına fəxri qonaq kimi tədbirin Təşkilat komitəsi tərəfindən dəvət aldım.

Son olaraq, sizin qəzetiniz vasitəsilə bir məktəbli və bir azərbaycanlı kimi, öz potensialımı hər yerdə nümayiş etdirməyimə şərait yaradan və bizə hər zaman dəstək olan dövlət başçısı cənab İlham Əliyevə və Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə öz sonsuz minnətdarliğımı bildirirəm.

Sahib ƏSƏDBƏYLİ

Ədalət.-2015.-7 noyabr.-S.7.