GƏL, GEDƏK GÖYLƏRƏ...

Sabir Abdinə əl boyda məktub

Özümdən asılı deyil. Qarşılaşdığım hər kitabı, hər sözü mütləq vərəqləməli, oxumalıyam. Elə ki, işin bu ilk addımını, yəni başlanğıcını etdimsə, onda o kitab, o söz yaddaşıma yazılır. Təbii ki, onu ürəyim, duyğularım qəbul edirsə yaddaşıma yazılandan sonra da işin ikinci addımı başlayır. Yəni yaddaşıma yazılan mənim rahatlığımı əlimdən alır, təkrar-təkrar o kitaba, o sözə dönürəm. Onu gah rəfə qaytarıram, gah da rəfdən yazı stolumun üstünə. O vaxta kimi ki, mənim rahatlığımı əlimdən alan kitab, söz məni dilləndirir. Başlayıram içimdə danışmağa... sonra həmin o danışdıqlarımın yazı forması canlanır gözümün önündə və bir də görürəm ki, bilgisayarın önündə dayanmışam, diqtə edirəm. Bax, elə indiki kimi...

Bəli, mən Sabir Abdini hələ tələbəlik dövründən tanıyıram. Dövlət Universitetində oxuduğum illərdən söz bizi birləşdirib, şeir bizi ruh qardaşı edib... sonra da kitabları. İllah da ki, bəstəkarların nəğməyə çevirdikləri bir-birindən yatımlı, bir-birindən düşündürücü, həm də insanın könlünü oxşayan musiqili şeirlər...

Bilmirəm, istədiyimi ifadə edə bildim, ya yox, amma Sabir Abdinin "Bir payız günü", "Mənə dəniz verin", "Dənizə baxıram"... və digər nəğmələri məni nostalji duyğular üzərində kökləyir, xatirələrin əsiri oluram. "Əsirlik" demişkən, Sabir Abdinin işğal altından olan torpaqlarımızla, xüsusilə Füzuli şəhəri ilə bağlı yazdığı "Füzuliyə qar yağır" şeiri... Dinləyirəm, oxuyuram, hər şey yerli-yerində... hər şey insanın qəlbinə, ruhuna, düşüncəsinə hakim. Bax, bu artıq poeziyadı, bu artıq şairlikdi!..

Sabir Abdinin yeni kitabı "Yazıçı" nəşriyyatında "aybKitab" layihəsi çərçivəsində işıq üzü görüb. Onun ön sözünün müəllifi, professor, çox dəyərli ziyalımız Nizaməddin Şəmsizadədir. Bu xatırlatmanı sadəcə oxucu diqqəti üçün edirəm. Amma kitabın özü mənim üçün poeziya çələngi kimi daha önəmlidir. Çünki "Mən də bir vətənəm" deyən Sabir Abdin həqiqətən ustalıqla fikri, duyğunu sözə çevirib. Və o söz həm də canlı, hərəkətdə olan, diri və yaşayan sözdü.

Şair yazır ki:

Mən də bir Vətənəm,-

Qana qan demirəm, qanım durudu,

Tökülən qanları torpaq qurudur.

Ürəyim gözümün sevgi yurdudu...

Zənnimcə, bu şeirin hər bir misrası həm müstəqil, konkret fikirdi, həm də dördü birlikdə həmin o konkret fikirlərin dayaq nöqtəsi olan Vətənin sözlə ifadəsidi. Ona görə də misraların hər birini ayrılıqda iqtibas gətirmək, nümunə də göstərmək mümkündür. Hətta mənim qənaətimə görə, onlar özü-özlüyündə bir şair aforizmidi.

Mən Sabir Abdinin şeirlərində ən çox müstəqil və səmimi fikrin şahidi oluram. O, müraciət etdiyi predmeti, obrazı o qədər səmimi şəkildə şərh edir ki, oxucu bir anlıq düşünür. Bəlkə də bu misraların müəllifi mən özüməm?! Məsələn:

Atamın əlləri

sərilib göy üzünə...

başımın üstündə

bir haraydı, bir haydı...

Atamın əlləri

qabar-qabar

Çat bağlamış daş kimidi.

atamın əlləri

saxlar göy üzündə

buludları

sıxar ovcuna.

O buludlar bir sığal idi,

indi də bir nağıldı

Atamın əlləri.

İndi də bir heykəldi,

bir dəlidi,

Tanrının bir cüt əlidi.

Tanrım

qoy, öpüb oxşasın

o əlləri

öz əlləri kimi...

Zənnimcə, bu şeirdəki fikir yükünü, onun rəsm cizgilərini, üstəlik də onun hərəkətinin trayektoriyasını şərh etməyə ehtiyac yoxdur. Çünki o, hər birimizin atasının əlləri kimi gözümüzün qarşısındadı. Biz o əllərin halallığından üzü Tanrıya tərəf gedirik. O halallıq bizi Tanrının əllərinə çevrilən ata əllərinin biləyindən yapışıb üzü yuxarı aparır.

Sabir Abdin bax elə mən oxucunu o ata əlinin işığıyla bir istiqamətə yönəldir və deyir ki: "Gəl, gedək göylərə". Bax, öncə dediyim o fikrin istənilən bir misradakı tamlığı, bütövlüyü burda da üzə çıxır. Yəni sübuta axtarış verməyə ehtiyac qalmır. Çünki şair yazır:

Əllərim üzünü örtə bilməsə,

Üzümü örtəcək sənin tellərin,

Qəfildən yıxılsam, köməyim olar,

Sənin uşaq kimi kövrək əllərin.

Bir anlıq uşaq əllərini gözünüzün önünə gətirin. Görün necə ipək kimidi, görün nə qədər adamın öpmək, gözlərinə, ürəyinə təpmək istədiyi bir səviyyədədi. Çünki o, namərdliyə, çirkə, haramlığa, heç nəyə toxunmayıb, heç nəyə bulaşmayıbdı. Göy üzü kimi tər-təmiz, ana südü kimi ruh oxşayan, qəlb sığallayandı. Bu misranın poetikləşməsi onu göstərir ki, şair qarşısına qoyduğu missiyanı, yəni sevdiyinin əllərinin təkcə hərarətini yox, onun necəliyini yox, həm də onun oxşamaq, xilas etmək, yaşatmaq, sevindirmək imkanını da oxucuya çatdırır. Və yenə həmin o əllərin başqa bir şeirdə, başqa təqdimatda imkanlarını açıb qoyur ortaya və yazır:

Əllərim üzünü örtə bilməsə,

Qoy örtsün üzümü bir ovuc duman.

Dağlar nağıl desin, bir əlçim bulud,

Ruhumu oxşasın mənim anbaan.

Bu, şairin əllərinin gücsüzlüyü deyil. Əksinə, bu onun əllərinin bir ovuc duman boyda olmasını xatırlatmaqdı... Bir ovuc dumanın gücündə olmasını pıçıldamaqdı... Və bir də o əllər o dumanla eyniləşib şairin yaşadığını oxucuya göy üzündən söyləməkdi!..

Görürsünüzmü, əllər ancaq Tanrı ətəyindədi.

Bəli, mən ruh qardaşım, şair dostum Sabir Abdini əl içi boyda olan kitabı haqqında ancaq əlləri düşünərək, onun təqdim etdiyi əllərdən tutaraq duyğularımı, düşüncələrimi sizə çatdırıram. Və özüm də çox yaxşı bilirəm ki, "Adını sən seç..." kitabı hələ məni çox özünə çəkəcək, öz əhatə dairəsində çox saxlayacaq. Özü də məhz həmin əllərin gücüylə. Mən də bu əllərin gücünə inamla kitabın uğuruna sevindiyimi bir sözlə ifadə etmək istəyirəm:

- Bəli qardaş, sən mənə və bütün oxuculara dedin ki, "Adını sən seç..."? Mən də seçdim və deyirəm:

- Gəl, gedək göylərə, açılıb yollar...

Ədalət.-2016.-7 oktyabr.-S.4.