"AKADEMİK MİRZƏ İBRAHİMOV"

Professor Teymur Əhmədovun yeni kitabı barəsində...

Öncədən onu deyim ki, bir oxucu kimi həyatımın sovet dönəminə minnətdaram. Çünki həmin dönəmdə kitaba, mətbuata sevgi də tamam fərqli idi, söz adamına, qələm sahibinə münasibət də. Bu mənada həmin o illəri demək olar ki, bütün qələm sahiblərinin, özü də yaşlılarını deyil, həm də ağsaqqalarını da şəxsən tanımaq, onların görüşlərində iştirak etmək mənə nəsib olub. Bax, bu mənada həyatımın həmin illərini təkcə tarix, yaddaş kimi deyil, həm də xoş xatirə kimi özümlə bu gün də sabahlara götürüb aparıram. Çünki o xatirələrin hər biri əslində həm məna-mənəviyyat yükü baxımından, həm də yaratdığı ovqat baxımından ölçüsüzdü. Onu nə satın almaq, nə də qiymətləndirmək mümkün deyil.

Bəli, tələbəlik illərimdə bütün yaşıdlarım kimi demək olar ki, söz adamlarıyla harda bir görüş, tədbir keçirilirdisə, özümü həmin ünvana çatdırmaq istəyirdim. Demək olar ki, bunların əksərinə də çata bilirdim. Doğrudur, dövlət universitetinin özündə, yəni istər fakültələrdə, istərsə də universitetin böyük zalında həmişə yaradıcı insanlarla görüşlər təşkil olunurdu. Mən şəxsən ilk dəfə Nəbi Xəzrini, Zöhrab Tahiri, Hüseyn Arifi, İlyas Əfəndiyevi, Mirzə İbrahimovu həmin görüşlərdə bizim suallarımıza cavab verərkən görmüşəm. Təbii ki, bu sıra çox böyükdü. Mən sadəcə, bir neçəsinin adını çəkdim və adını çəkdiklərimin içərisində Mirzə İbrahimovla olan görüş bugünkü kimi gözümün önündədi. Həmin görüşdə xalq şairi Nəriman Həsənzadə Mirzə müəllimə yazdığı şeiri tribunadan oxuyanda bütün zal hər iki söz adamını ayaq üstə alqışladı. O şeirin misralarından yadımda qalan da var.

Gərək Vurğun sağ olaydı Mirzə müəllim,

Gərək Müşfiq söz qoşaydı şənimizə.

Bəli, beləcə yaxından gördüm. Tanıdım Mirzə İbrahimovu - mənim orta məktəbdə yastığımın altında saxladığım "Gələcək gün" romanının müəllifini. Sonra digər əsərlərini oxudum. Həyat fəaliyyəti ilə, tutduğu dövlət müəssisəsindəki xidmətləri ilə onu bir az da artıq sevdim, bir az da artıq çox istədim. Amma...g

Ötən ilin son günlərində çox dəyərli professorumuz, ağsaqqal elm və söz adamı Teymur Əhmədovun iş otağına qalxmışdım. Diqqətimi stolun üstündəki bir kitab çəkdi. Məndə kitaba qarşı özəl bir münasibət olduğundan icazəsiz əlimi uzadıb kitabı götürdüm. Düzdü, bunu mənə qəbahət sayanlarda olub, amma neyləyim başqa cür bacarmıram. Elə Teymur müəllimin otağında da kitabı götürəndən sonra içimdə bir balaca sıxıldım, lakin hörmətli professorumuz öz yanaşması ilə mənim bu pərtliyimi aradan qaldırdı. Kitabın üstündə Mirzə İbrahimovun şəkili var idi. Bütün həyatını baxışları ilə ifadə edən, sifət cizgilərindən yaşamı əks olunmuş bu şəkilin altında yazılışdı:

- Akademik Mirzə İbrahimov!

Kitabı vərəqləməyə başladım. Elə ilk səhifədə yazılmış "Mirzə İbrahimovun həyatı, ədəbi, elmi və ictimai-siyasi fəaliyyəti" sözləri mənə bir ipucu oldu. Ona görə də bir balaca üzlülük edib Teymur müəllimdən kitabı istədim və o da sözümü yerə salmayıb "Əzizim Əbülfət Mədətoğluna ən səmimi arzularımla dostluq yadigarı. Teymur Əhmədov" yazıb mənə bağışladı.

Bayram günlərində bu kitabı keçmişə səyahət kimi oxumağa başladım. Mirzə müəllimin həyatı barəsində bilmədiklərimi, elmi, ictimai fəaliyyəti haqqında yeni bilgiləri bu kitab mənə pıçıldadı. Və mən kitabı oxuyub bir kənara qoyanda öz-özümə fikirləşdim ki, biz öz tariximizi, öz xadimlərimizi, ziyalılarımızı, aydınlarımızı və fədailərimizi bütün çalarları ilə hələ də tanımırıq, onların barəsində gizlinləri, arxivlərdə, yaddaşlarda yatıb qalanları hələ də bütünlüklə üzə çıxarmamışıq. Bax, bu kitabda professor Teymur Əhmədov mənim yalnız fəaliyyətindən ümumi məlumatım olan Mirzə İbrahimovu bir dövlət xadimi kimi, bir elm adamı kimi mənə daha yaxından tanıtdı. Və mən bu tanışlığa, bu təqdimata görə bir oxucu olaraq çox hörmətli Teymur müəllimə öz təşəkkürümü bildirirəm və düşünürəm ki, bu kitabdakı fotoların hər biri ayrı-ayrılıqda təkcə Mirzə İbrahimovun deyil, bütövlükdə Azərbaycan tarixinin bir səhifəsi, bir xatırlanmalı anıdı. Çünki bu şəkillərdə "cənub" və "şimal" bölgüsü ilə paralanmış Azərbaycan bütövdü. Bu şəkillərdə həyat bir növü canlıdı - özü danışır! Və nəhayət, bu kitabda Mirzə müəllimlə bağlı elm və mədəniyyət xadimlərinin ürək sözləri də yer alıbıdı. Həmin sözlərin toplusu Mirzə müəllimin böyük şəxsiyyətini bir daha önə çəkib.

Mən bir oxucu kimi Mirzə İbrahimovu bütün parametrləri ilə araşdırıb təqdim edən professor Teymur Əhmədova öz bildirirəm.

Əbülfət MƏDƏTOĞLU

ədalət.-2016.-8 yanvar.-S.3.