"SUNAMİ"DƏN... SUNAMİYƏ...

Kitabdan yazılan kitab haqqında söz

İlin sonuna barmaqsayı günlər qalıb. Və demək olar ki, hər kəs bu barmaqsayı günlərdə daha çox ilə yekun vurmaqla, yeni ilin ilk gününü qarşılamaq niyyəti, xəyalı ilə yaşayır. Hər kəs öz imkanına, öz zövqünə və nəhayət öz xəyalına görə nələrsə qurur və o nələrinsə işığında 2017 ilə vidalaşır.

Təbii ki, mən də özümə görə belə xəyalların qurucularından biri kimi yazı stolumun üstündəki qalaqlanmış kitablara, müəllif məktublarına, məqalələrə, şeirlərə daha çox diqqət ayırıram. Çalışıram ki, bu il redaksiyamıza təqdim olunmuş oxucu üçün faydalı ola biləcək materiallar qəzet səhifəsində öz yerini tutsun, növbəti ilə arxivdə adlamasın. Bax, həmin o kitab qalaqlarını gözdən keçirdiyim məqamdan imzası oxuculara məlum olan Vaqif İsaqoğlu, yəni yazıçı-publisist, şair və son vaxtlar da daha çox ədəbi tənqidə meyl edən tələbə yoldaşım qapını döymədən içəri keçdi, əlindəki kitabı da qoydu masamın üstünə. Anladım ki, bu onun ilə yekunun, mənim də yeni ilimə hədiyyəsidir. Adətən mən Vaqifdən ancaq kitab, yazı hədiyyələri və bir də şirin vədlər almışam. Bu da onlardan biri! - deyib kitabı götürürəm... müəllimi Vaqifin olduğu kitabı... Vərəqləyirəm... Vaqif də atüstü söhbət edib sağollaşıb gedir...

Bu yazını yazmağa başlayanda artıq Vaqifin yeni kitabını gözdən keçirmişdim. İşin belə sürətlə gerçəkləşməsinin iki səbəbi var. Birinci Vaqifin yazı üslubuna, onun dilinə bələd olmağım, ikincisi də Vaqifin barəsində yazdığı, yəni təhqiqat apardığı Müzahim İsmayılzadənin də yaradıcılığına bələdçiliyim idi. Neçə illərdi ki, tanıdığım, demək olar ki, kitablarının əksəriyyətini oxuduğum, şeir, hekayə, roman müəllifləri olan Müzahim İsmayılzadənin indiki ədəbi mühitimizdə özünəməxsus yeri də mənə məlum olduğundan Vaqif İsaqoğlunun bu araşdırma kitabı, yəni daha çox elmi monoqrafiya sayıla biləcək əsəri mənim üçün oxunaqlı oldu. Oxudum və gördüm ki, Vaqif İsaqoğlu bu monoqrafiyasında bir söz adamı kimi, bir ədəbiyyatçı kimi dizini yerə qoyub əməlli-başlı təhqiqat işi aparır. Lap obrazlı desəm, Müzahim İsmayılzadənin söz dünyasını söz-söz vərəqləyib. Onun nəsri ilə yanaşı, poeziyasını da öz baxış bucağı altına salıbdı.

8 bölümdən, ön söz və son sözdən olan bu monoqrafiya Müzahim İsmayılzadənin qələm məhsullarının hər biri barəsində öz səhifəsində yer ayırıb. Yəni Vaqif İsaqoğlu fikrini konkret şeirlərlə, nəsr əsərlərindən gətirdiyi nümunələrlə təsdiqləyib, möhürləyibdi. Elə ona görə də Müzahim İsmayılzadənin 60 yaşına hədiyyə edilən bu monoqrafiyanın ön sözündə Vaqif İsaqoğul yazır ki, "dünyadan öncə də söz vardı, dünyadan sonra da söz olacaq" və bu fikrinin ardınca Vaqif İsaqoğlu vurğulayıb ki, sözün olduğu hər yerdə Müzahim İsmayılzadənin və digər dəyərli söz adamlarının özü görünəcəkdir, imzası boy göstərəcəkdir. Elə mən də Vaqifin bu fikirləri ilə yüzdə yüz razıyam. Onu da xatırladım ki, Vaqif İsaqoğlu Müzahim İsmayılzadənin yaradıcılığını araşdırarkən sözə qənaət etməyib, xəsislik göstərməyib. Bu da ona imkan verir ki, boynu götürdüyü yükü sanballı bir şəkildə araşdırsın, mənzilbaşına gətirib çatdırsın. Doğrudur, müəyyən məqamlarda şəxsən mənə bir oxucu kimi Vaqif İsaqoğlunun yanaşması qəribə gəlsə də, amma onun fikirlərinin sonuna gedib çıxandan bu qəribəlik pafosdan uzaqlaşır, gerçəyə çevrilir. Bax, bütün bu halları ilə yanaşı, bir həqiqət var ki, o da Azərbaycan ədəbi tənqidinin mətbəxinə Vaqif İsaqoğlunun təqdim etdiyi kitabdır. Yəni Müzahim İsmayılzadənin söz dünyası haqqında "Sunamidən... Sunamiyə"dir.

Yəni gələcəkdə Müzahim İsmayılzadə yaradıcılığı ilə maraqlanan hər kəs Vaqif İsaqoğlunun atdığı ilk addımdan kifayət qədər yararlana biləcək. Təbii ki, bunun özü də böyük bir işin elə böyük bir hissəsidir. İlin sonunda görülən bu işin əhəmiyyəti də hər halda, hər iki yazarımız üçün önəmli olmaqla yanaşı, həm də yaddaqalandı. Axı, onlar ili kitabla başa vurublar. Xeyirli, uğurlu olsun!

Əbülfət MƏDƏTOĞLU

Ədalət.-2017.-27 dekabr.-S.6.