"BİR KƏHƏR KİŞNƏYİR YUXULARIMDA"

Ələsgər Talıboğlunun kitabı barəsində oxucu sözü

Barəsində oxucularla fikrimi bölüşmək istədiyim kitabın adı qəribə və diqqətçəkəndi. Bu hardasa bir az da nostalji duyğular oyadır. Bir oxucu kimi məni kəndə, əyalətə, dağlara çəkib aparır. Hətta oxuduğum məşhur romanlardan birini də yadıma salır. Həmin romanda da söhbət kişnərtisi əks-səda verən bir kəhərdən gedirdi. O roman barəsində düşünmək, onun müəllifini və əsərin adını xatırlamaq hüququnu oxuculara verirəm. Özüm isə əlimdəki kitaba qayıdıram.

- BİR KƏHƏR KİŞNƏYİR YUXULARIMDA!

Bu kitabı mənə onun müəllifi, redaksiyamıza qonaq gələn Ələsgər Talıboğlu bağışlayıb. Kitabla tanışlığa tituldakı mənə doğma imzaların adlarıyla başladım. Bir az da dəqiq desəm, kitabın redaktoru və ön sözünün müəllifi, dəyərli dostum, Naxçıvan Yazıçılar Birliyinin sədri, Naxçıvan Ali Məclisinin deputatı Asim Yadigarın ön sözü mənim üçün Ələsgər Talıboğlunun kitabına açılan qapı oldu. Elə ilk sözündən hiss etdim ki, Asim müəllim kitabdakı şeirləri, ümumiyyətlə, müəllifin yaradıcılığını əməlli-başlı "ələkdən" keçirib. Bu "ələk" sözün, yəni oxucuya təqdim edilmiş şeirin, bütövlükdə isə kitabın özünü işığa çıxarır. Onun qatlarını görməyə, onu həzm etməyə bir növü şərait yaradıb. Və mən də Ələsgər Talıboğlunun şeirləri ilə tanış olduqca bir daha hiss etdim ki, o, Asim müəllimin də dediyi kimi, "qaysaq bağlamış yaralarımızın ağrısı, göynərtisi" olan bütün sızıltıları sözə çevirib, poeziyaya gətirib. Həmin poetik fikrin də təbii ki, canındakı, qanındakı hərarət müəllifin həm sözə münasibətindən, həm də duyğularından cilalanır. Məsələn, müəllif yazır ki:

Köksümdəki çarpaz dağsa,

Həsrət yerim, od-ocaqsa.

Son ümidim Qarabağsa,

O paramı axtarıram.

Təbii ki, bu gün Azərbaycan yazarlarının, ümumiyyətlə, təkcə sözə könül verənlərin deyil, bütövlükdə məmləkətin ən böyük problemi işğal olunmuş torpaqlar, eləcə də Şuşadı, Qarabağdı. Bu fikri öz poetik mənində oxucuya çatdıran Ələsgər Talıboğlu Qarabağdan öncəki ağrını-acını da yaddan çıxarmır. O, Təbrizi də ən kövrək yerimiz kimi həzin bir pıçıltıyla oxucusuna çatdırır və yazır ki:

Dəvəni düzdə gördüm,

Bu yolda, izdə gördüm.

Həsrəti gözdə gördüm,

Ürəyim şan-şan oldu.

Və yaxud hər birimizin dağ sözünə fərqli baxışımızın altında bir sinə dağımız olmaqla bərabər, bir ucalıq rəmzi də güvən yerimizdi. Amma işğal altında olan dağların acısı şairin dilində tamam başqa bir aspektdə özünü büruzə verir. Çünki o yazır:

Mən dağları şahlıq taxtım bilmişdim...

İndi onu hansı adla anım mən.

Yağılara könül vermiş nankor tək,

Nankorluqda günahkarmı sanım mən?

Elə bu sualın ardınca da fikrini müəllif belə tamamlayır.

Demə o yurd artıq daha xəyaldı,

Səni duymaz - o bir kardı, o laldı.

Ay Ələsgər, köksüm necə xalxaldı,

Qoy eşqindən yanıb, yanıb sönüm mən.

Mən Ələsgər Talıboğlunun poeziya çələngi ilə tanış olduqca müəllifin həm söz ehtiyatının, həm də mövzu rəngarəngliyinin şahidinə çevrilirəm. Görürəm ki, o, könlünə yatan, istənilən mövzunun şeir kimi dünyaya gətirilməsində çətinlik çəkmir.

Məsələn, o yazır ki:

Dərdlərim önümdə salama durdu,

Daha çəkəmmirəm çiynim yağırdı.

Bəlkə də nə vaxtsa belimi qırdı,

Tək Tanrım arxadı, köməkdi mənə.

Bax, bu cür öz iç dünyasını ifadə edən müəllif Rüstəm Behrudiyə ünvanladığı şeirində də yazır ki:

Əlim Tanrı ətəyində,

Özüm günah içindəyəm.

Beşikdən məzara gedən,

Bir karvanın köçündəyəm.

Təbii ki, hər bir şair daha çox özünü yazır, özünü ifadə edir. Bax, Ələsgər Talıboğlu da özünü "Bir kəhər kişnəyir yuxularımda" kitabının hər bir fəslində öz duyğularının rəngarəngliyi içərisində bir şair obrazını da yaratmağa çalışıb. Özü də onun bu sözlə baş-başa qalması həm təbiətin, həm cəmiyyətin, həm də bütövlükdə dünyanın özünün ovqatına köklənməkdən qidalanıbdı. Müəllifin istənilən şeirində onun şair mənini-mövqeyini görmək mümkündü.

Ona görə də Ələsgər Talıboğlunun kitabı barəsində oxucu fikirlərimi elə onun "Məni" şeirilə tamamlayıram.

Sevdasına bənd olduğum,

Çaxır daşdan daşa məni.

Həsrətinin atəşində,

Yaxır başdan-başa məni.

Nə hə deyir, nə yox deyir,

Nakam sevgi nə çox deyir.

Nə də məndən uzaq deyil,

Süzür coşa-coşa məni.

Nə sevgisi, eşqi bəlli,

Nə yapdığı məşqi bəlli.

Nə də könül köşkü bəlli,

Üzür qoşa-qoşa məni.

Ədalət 2018.- 25 aprel.- S.8.