ÖMÜR ZİRVƏSİNİN QAŞI - TƏQAÜD YAŞI

Şair-pedoqoq İbrahim Yusifoğlunun təqaüd yaşına çatmasında doğan sevinc hisləri

İbrahim YUSİFOĞLU

Şərur rayon Təhsil Şöbəsinin kadrlar üzrə məsləhətçisi, AYB və AJB-nin üzvü, Prezident mükafatçısı

...Qəlbimi ovsunlayan kövrək bir mahnının sədaları altında baxışlarım təqvimin mənə doğma olan rəqəminin üzərində düyünlənir. Payızın üzü küləyə, sısqa yağışları başladığı sentyabr ayının son günündə Ulu Tanrının şirin payı kimi dağların qoynunda yerləşən, hər qarışında bulaqlar çağlayan Axura kəndində dünyaya gəlmişəm Bu gün ömrümün zirvəsinin qaşı olan təqaüd yaşına xoş bir payız günündə qovuşuram.Mənim dünyaya gəldiyim günü kimsə bayram etməyib, qurbanlar kəsilmiyib, aş paylanmayıb.Küləyin pəncərə şüşələrini döyməsi, yağış damcılıarının sevincdən ələnən göz yaşları kimi yanaqlara qonması, məndən əvvəl dünyaya gəlmiş bacılarımın sevinci bəs eləyib dünyaya gəlməyimə.

Ömrün baharını, yayını başa vurub, payızına qovuşmuşam.Payızı mən bolluq-bərəkət fəsli bilmişəm. Bu payızdan başlanan təqaüd çağında "Payız mənə çox əzizidir", "Payız şeirləri yazacam daha" şeirlərini yazıram.

...Fikirlər, düşüncələr mənə yaşadığım illəri bir daha xatırladır.Görəsən ömrün bu çağını yaşamağa haqqım varmı?

"Həyatı barmaqları bənövşəyi mürəkkəbli şagirdlərin və müəllimlərin arasında keçən İbrahim Yusifoğlunun yaradıcılığı həm rəng çalarına, həm də poetik mənasına görə bənövşə çiçəyinə bənzəyir...".-yazan Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü akademik İsa Həbibbəylinin, qələm dostlarımın, şagirdlərimin ümidlərini doğrutmuşammı?

"...Boyumuz partaya çatmayanda boylarından boy veriblər boyumuza, əlimiz qələm tutmaq istəyəndə ürəklərindən güc, hərarət veriblər əllərimizə. Dünyanın ən zəngin lüğət fondunu köçürüblər dilimizə, hafizəmizə.Bəlkə ona görə də həyatda ən çox həsəd apardığım peşə sahibləri müəllimlər olublar.Bəlkə ona görədir ki, ömrümün 17-ci ilindən başlayaraq əlimə sinif curnalı alıb müəllimlik edirəm, bu şərəfli adı daşıyıram və onunla fəxr edirəm. Ömürlər içində bir ömür yaşıyıram: Müəllim ömrü! Bu ömrü şam etdim-yandım, yandıqca işıq saçdım.Bu işığın ətrafında yığışmış pərvanələrimə boy atmağı, bərkiməyi, dünyanın şirinliyini öyrənməyi öyrətdim.İşığa toplaşmış gülüzlü balalar böyüyüb pərvazlandılar, həyatda öz yerlərini tapdılar.Onlar ucaldıqca, şan-şöhrətə çatdıqca qəlbimin dərinliklərində müqəddəs müəllim peşəsinə məhəbbətim daha da artdı.

Bir arzumun gerçəkiyi, 45 il pedoqoci fəaliyyətlə məşğul olmağım, bunu 40 il yaxınını Şərur Rayon Təhsil Şöbəsində məsul vəzifə daşımağımdı.Adlarını eşidib, üzlərini görmək həvəsində olduğum təhsil işçiləri ilə fikir mübadilələri aparmağım, onların qabaqcıl işlərini pedaqoci fəaliyyətimdə tətbiq etməyim, zəhmətlərindən bəhs edən oçerklər, zarisovkalar yazmağımdır.

Fateh İsgəndərdən soruşurlar: "Atanı çox istəyirsən, ya müəllimini?", İsgəndər deyir ki, müəllimimi! Çünki atam məni fani dünyaya gətirmişdir, müəllimim isə mənə əbədiyyət bəxş etmişdir".

Mən də bu sözlərin müəllifi kimi bizə və uşaqlarımıza əbədiyyət bəxş edən, damarlarında vətənpərvərlik qanı axan bir təhsil işçisinin yaşadığı sadə və müqəddəs müəllim ömrü haqqında söz açmağı mənəvi borc bildim.

g1968-ci ilin bir payız günü idi. Məktəbimizin yararsız və darısqal sinif otağında ədəbiyyat müəllimimiz bizə "Mənim arzum" adlı sərbəst inşa yazdırırdı.Bayırda yağan yağışlardan olması sinif otağımızın tavanından daman damcılar boş qabların içərisinə düşdükcə şit bir səs salır, sanki bizi fikirlərimizdən ayırmaq istəyirdi.Mən müəllimin ağ saçlarına baxaraq inşada müəllim olacağımı yazırdım. Bu arzum mənə baha başa gəldi:Bir çox narahat və ərköyün şagird yoldaşlarım mənim bu müqəddəs arzuma güldülər. Bu boyla, bu geyimlə necə müəllim olacağıma şübhə etdilər.Mən isə öz-özümə arzumun həqiqət olmasına çalışdım.1969-cu ildə Axura kənd məktəbinin səkkizinci sinifini tərifnamə ilə bitirib, Naxçıvan şəhərində fəaliyyət göstərən pedaqoci məktəbə qəbul oldum.Hələ pedaqoci məktəbdə oxuduğum illərdə yaxşı müəllim, yaxşı pedaqoq olacağım haqqında qəlbimdə bir inam yaratmışdım. O illərdə tanınmış pedaqoqlardan Məmməd Bəktaşi, Musa Axundov, Mənsur Seyidov, Abbasqulu Quliyev, Yaqub Məmmədov və başqaları ilə keçirilən görüşləri, təzə nəşr olunan pedaqoci mövzulu kitabların müzakirəsi zamanı edilən çıxışları, söylənilən fikirləri maraqla qarşılayaraq müzakirə mövzusuna çevirirdik.

Yada düşəndə ürəyimizin tellərini sızladan 4 illik pedaqoci məktəb illəri arxada qaldı, hərəmiz respublikamızın bir guşəsinə pərvazlandıq. 1973-cü ilin sentyabr ayının 1-də Axura kəndindən Arpaçay dəryaçasındakı tikintiyə fəhlə daşıyan İsa kişinin "partovoy zil " markalı maşınında təyinat yeri olan Aşağı Yaycı kənd məktəbinə gəldim. İlk dəfə əlimə sinif curnalı alıb, ürəyimin çırpıntılarının səsini dinləyə-dinləyə gülüzlü balalara dərs deməyə başladım.Şagirdlərə yazdırdığım ilk "A" hərfinin çətinliyi bütün ruhuma hopmuşdu. Müəllimlər otağındakı müəllim yoldaşlarım mənə baxdıqlarını hiss edirdim. Bir neçə gündən sonra məktəbin tanınmış sinif müəllimi Zəkiyyə Əhmədova böyük tənəffüsdə mənə təbbəsümlə baxaraq dedi: "Narahat olma, direktorla və müəllim yoldaşlarla belə qənaətə gəlmişik ki, 1-ci sinifdə mən dərs deyim, mənim dərs dediyim 4-cü sinifdə isə sən dərs deyəcəksən". Zəkiyyə müəllimənin dedikləri razılıqla qarşılandı.Və mən ağır bir yükü çiynimdən yerə qoydum.Məktəbin gözü saylan 4-cü sinifi məktəbin gözü kimi qoruyub saxladım.

Aşağı Yaycı məktəbində vəzifəmizi dərs deməklə bitmiş hesab etmirdik.Bu günün tanınmış pedaqoqu Mirhəsən Eminovla məktəbin ictimai işlərini canlandırdıq, bədii cəhətdən yüksək səviyyəli divar qəzetləri, stendlər tərtib etdik, vaxtlı-vaxtında iclasları keçirdik, uşaqların tarixi yerlərə ekskursiyalarını təşkil etdik, şagirdlər arasında şeir, inşa yazı və rəsm müsabiqələri keçirdik.Beləcə, başım pedaqoci işə elə qarışmışdı ki, əsgərlik yaşının tamam olduğunu çağrış vəsiqəsi mənə təqdim ediləndə bildim.

1974-1976-cı illərdə Rusiya Federasiyasının Saxalin adasında hərbi xidməti başa vurduqdan sonra doğulduğum Axura kəndində müəllimlik peşəsini davam etdirdim.Ali təhsil almağımı da unutmadım.Naxçıvan DPİ-nin (indiki Naxçıvan DU-nun) filologiya fakultəsində qiyabi yolla Azərbaycan dili və ədəbiyyatı ixtisasına yiyələndim.Müəllim işlədiyim illərdə öz bilik və bacarığımı şagirdlərimə mənimsətməklə yanaşı, təcrübəli və yenilikçi müəllimlərin qabaqcıl iş təcrübələrini öyrəndim və tədris zamanı onların tədbiqinə çalışdım. Məktəbin müəllim komsomol təşkilatının katibi kimi işimiz həmişə qabaqcıllar cərgəsində çəkilirdi.

1981-ci ilin oktyabr ayının 1-də Şərur Rayon Maarif Şöbəsinin (indiki Təhsil Şöbəsinin) metodist, az bir müddətdən sonra isə daha məsul işə-metodkabinetin müdiri vəzifəsinə təyin olundum. 12 il müddətində Maarif Şöbəsinin 72 məktəbi, 22 mindən artıq şagirdi, 2.500-dən çox müəllimi əhatə edən məktəb, məktəbdənkənar və məktəbəqədər müəssisələrə, bütün sahələr üzrə pedaqoci işçilərə hər cür metodik köməklik göstərir, konfaranslar, kurslar, seminarlar təşkil edirdik. Təhsil Şöbəsinin əhatə etdiyi Sədərək kəndindən Yeni Kərkiyədək olan məktəblərin hamısna proqram materialları çatdırırdıq.

Təhsildə olan hər bir yeniliyin tərəfdarı olmuşam və bu yeniliklərin tədbiqində fəal iştirak etmişəm.1986-cı ildə 6 yaşdan birinci sinifə qəbul məsələsi ictimaiyyət arasında birmənalı qarşılanmadı.Bir çox valideynlər və hətta müəllimlər də bu yaşdan təhsili qəbul etmək istəmirdilər.Bunun uşaqların qavramasına və sağlamlığına mənfi təsir göstərəcəyini söyləyirdilər.1986-1987-ci dərs ilində ilk dəfə rayonun 6 məktəbinin 12 sinifində ekisperiment yolu ilə 6 yaşından təlim başlanıldı.Bu siniflərə rəhbərlik və nəzarət üçün məni Azərbaycan dili fənni üzrə, Danyeri kənd orta məktəbinin müəllimi Musa Həbibbəylini isə riyaziyyat fənni üzrə Azərbaycan Pedaqoci Kadrların İxtisasının artırılması və Yenidən Hazırlanması İnstitutunda təlim kurslarına göndərdilər.6 yaşlılara dərs deyəcək müəllimlərin seçilməsində, proqram və dərsliklərdən istifadə olunmasında, dərs cədvəlinin tərtibində, sinif, yataq və yemək otaqlarının təşkilində metodik tövsiyyələrə əməl edərək bu çətin və şərəfli işi layiqincə başa vurduq.

2008-2009-cu tədris ilində "Milli kurikulum"la tədrisə başlayan ibtidai siniflərə də nəzarət mənə tapşırıldı.Yeni dərslik, yeni proqram materialları, köməkçi dərs vəsaitləri hər bir müəllimdən yenilik ruhu tələb edirdi.Azərbaycan Təhsil Problemləri İnstitutunun nəzdində yaradılmış Kurikulum Mərkəzi ilə daimi əlaqə saxlayıb, bütün yenilikləri sinif müəllimlərinə çatdırır, ayrı-ayrı fənləri ilə əlaqədar seminarlar təşkil etdik.1-4-cü siniflərdə kurikulum başa çatdırıldı və rayonumuzun məktəblərində sevindirici nəticələr əldə edildi.

1968-ci ildən bədii yazılarımla mətbuatda çıxış edirəm.Müxtəlif rubrikalı yazılarım içərisində pedoqoci mövzuda yazdığım yazılar özlərinə daha çox oxucu cəlb edibdi. 50 illik bir müddətdə "Şərurun səsi", "Şərq qapısı", "Azərbaycan müəllimi", "Təhsil poblemləri" qəzetlərində, "Azərbaycan məktəbi", "Azərbaycan dili və ədəbiyyatının tədris", "İbtidai məktəb" kimi curnalarında oçerk və zarisovkalarda müəllim ömrünün portretlərini yaratmışam.

1998-ci ildə təcrübəli pedaqoqların həyat və müəllimlik faliyyətlərini əks etdirən iki cilddən ibarət "Safdır, müqəddəsdir müəllim ömrü" kitablarımda yüzdən artıq tanınmış şmüəllimlərin haqqında oçerk və zarisovkalar çap elətdirdim. "Günəş ömrü yaşayanlar", "Mənalı ömür yolu", "Bir ömrün sədası", "Şərəflə yaşanan ömür", "Mənalı ömrün yolçusu" adlı kitablarımda respublika səviyyəsində tanınmış, onlarla pedaqoqun keçdiyi şərəfli ömür yolundan söz açmışam. 2017-ci ildə nəşr elətdirdiyim "Bir ömrün sorağında..." kitabı isə Şərur rayon Muğanlı kənd tam orta məktəbində 40 il direktorluq etmiş İsa Hüseynovun keçdiyi şərəfli yoldan, yaşadığı mənalı ömürdən bəhs edir, fotalar ötən çağlardan söz açır.

1981-ci ildən 1992-ci ilədək Azərbaycan Respublikası Pedaqoci Uəmiyyəti Şərur Rayon Təşkilatının sədri olmuşam.Buradakı fəaliyyətim Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən qiymətləndirilərək kollegiyanın qərarı ilə "Azərbaycan Respublikasının Qabaqcıl Maarif xadimi" döş nişanına layiq görülmüşəm.Uəmiyyətin xətti ilə keçmiş Sovetlər ittifaqının bir neçə şəhərində ixtisasartırma kurslarında sertifikatlar almışam.1998-ci ildə Azərbaycan Müəllimlərinin 12-ci qurultayının nümayəndəsi olmuşam.

Ömrümün 12 ilini Təhsil Şöbəsinin metodkabinet müdiri, 26 ilini isə kadrlar üzrə məsləhətçi vəzifəsinə həsr etmişəm və 1993-gü ildən "Şərurun səsi" qəzeti nəzdində fəaliyyət göstərən "Şərur" əbədi birliyinin rəhbəriyəm. Bu illər ərzində neçə-neçə gənc müəllimin bu çətin və şərəfli peşənin sirlərinə yiyələnməsində, ömürlərini müəllimliyə həsr etmiş şəxslərin yubileylərinin keçirilməsində, bədii yaradıcılıqla məşğul olanların kitablarının redaktəsində və nəşrində öz köməkliyimi əsirgəməmişəm.

Azərbaycan Yazıçılar və Curnalistlər birliyinin üzvü, "İlin ən yaxşı publisisti", "Əsrin ziyalısı", "Qızıl Qələm" mediya mükafatçısıyam. 2016-cı ildə Prezident mükafatçısı olmuşam.Azərbaycan Respublikası və Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin Fəxri fərmanları ilə təltif olunmuşam.

"Pedaqoji iş şairliyinə, yaxud əksinə, şairlik pedaqoci fəaliyyətinə mane olmur ki...?"sualını verənlərə xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin aşağıdakı misraları ilə cavab verirəm: "Müəllimlik mənim günüm, həyatım, şairlik-ən uca duyğularımdır".

...Bu da ömür zirvəsinin qaşı-bu da təqaüd yaşı! İnanıram ki, ömrün təqaüd yaşında da səmamız aydın olacaq, qəlbimin hərarəti ilə yazdığım "Müəllim ömrü" şeiri saf və müqəddəs bir ömür yaşadığından xəbər verəcəkdir:

Ən parlaq ulduzdu, nur saçan aydı,

Dalğalı dənizdi, ləpəli çaydı,

Ömrü-ömürlərə paylanan paydı,

Safdı, müqəddəsdi, müəllim ömrü.

Ədalət.-2018.-27 sentyabr.-S.12.