Faciəyə düşən işıq

Xocalı dəhşətlərindən zaman baxımından uzaqlaşdıqca faciənin vurduğu yaralar sağalmaq əvəzinə, daha da dərinləşir, qövr edir, düşmənin amansızlığı üzə çıxır, xüsusən də o müdhiş gecə bədii əsərlərdə təcəssüm etdirildikcə. O qanlı-qadalı günlərdən söz açan kitabların sayı zaman keçdikcə artır, rəssam və heykəltəraşların əsərləri də faciənin görünməyən tərəflərinə işıq salır. Bu günlərdə "Azərkitab" kitab təbliğatı mərkəzində təqdimat mərasimi keçirilən "Xocalı şikəstəsi" romanı da faciənin bədii ifadəsi hesab edildi.

Azərbaycan və Anadolu türkcəsində çapdan yenicə buraxılan "Xocalı şikəstəsi" romanının ədəbi və elmi ictimaiyyətin nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən təqdimatında yeni nəşrin redaktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi, şair Vaqif Bəhmənli bildirdi ki, Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsini bitirən, ötən əsrin 80-90-cı illərində mətbuatda publisistik yazıları, kiçik həcmli hekayələri ilə çıxışları ilə yadda qalan Ulduz Qasım taleyin hökmü ilə Moskvaya köçüb: "Aradan ötən 30 il müddətində o, nə Azərbaycanı, nə gəncliyin və tələbəliyin doğma yuvası Bakını, nə də dünyaya göz açdığı Cəbrayıl rayonunu bir an belə unutmayıb. "Mən aşiqəm Qarabağda", "Tələbə gündəliyi", "Açılmayan sirlər"in müəllifi olan Ulduz xanımın "Qürbət Zöhrəsi" kitabı isə İstanbulda türk dilində çapdan çıxıb. Müəllif qürbət ellərdə yaşamasına baxmayaraq, əsərlərində ilk növbədə göstərir ki, o, təbiətindəki yenilməz milli qürur hissini, yurda, ana dilinə, valideynlərinə, adət-ənənələrə, İslam inancına bağlılığını qoruyub saxlayıb. Elə bu səbəbdən də "Xocalı şikəstəsi" kimi romanı da yaza bilib".

Tənqidçi-ədəbiyyatşünas Elnarə Akimova romanın ideya-məzmun xüsusiyyətlərindən söz açaraq bildirdi ki, "Xocalı şikəstəsi" faciəni və hadisələrin sonrakı inkişafını ümumiləşmiş şəkildə, bədii obrazlar vasitəsilə bir ailənin timsalında dolğunluqla əks etdirən əsər kimi maraqlıdır...

Milli Məclisin deputatı Tahir Rzayev çıxışında vurğuladı ki, Xocalı haqqında bədii keyfiyyətindən asılı olmayaraq, bütün yazılanlar tarixdir.

Əsəri Türk dilinə çevirən İmdad Avşar isə tarixi hadisələrin gələcək nəslə, eləcə də dünyaya çatdırılmasında ədəbiyyatın və sənətin rolundan danışdı. O, bu baxımdan "Xocalı şikəstəsi"nin müxtəlif dillərə tərcümə olunmasını lazım bildi.

Yaxın tarixi keçmişimizə işıq salan əsərə görə müəllifə minnətdarlığını bildirən Milli Məclisin deputatı, filologiya elmləri doktoru, professor Jalə Əliyeva, "1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə xocalılar dərdlərinə yalnız özləri ağlayırdı, bu gün isə Azərbaycanın hər yerində Xocalı faciəsi anılır" fikirlərinin müəllifi, əslən Xocalıdan olan şair Ələmdar Quluzadə isə "...bütün azərbaycanlılar Xocalı dərdinin başına toplaşıb, çünki "Xocalı şikəstəsi" yurd həsrətli insanların romanıdır",-dedi və əlavə etdi ki xocalılar onların dərdinə yananları çox sevirlər: "Xocalıdan 3 min kilometr uzaqda yerləşən Moskvada yuxusuz gecələr hesabına yazdığı bu əsərə görə Ulduz xanıma bütün xocalılar adından təşəkkür edirəm". "Kredo" qəzetinin baş redaktoru, tanınmış şair-publisist Əli Rza Xələfli, şair Əjdər Ol, yazıçı-publisist Zemfira Məhərrəmli, "Ədalət" qəzetinin baş redaktor müavini, şair-publisist Əbülfət Mədətoğlu, "Ədəbiyyat" qəzetinin baş redaktoru Azər Turan, "Qarabağa aparan yol" qəzetinin baş redaktoru, Əli Mahmud, "Azərkitab" Kitab Təbliğatı Mərkəzinin rəhbəri Sabir Hüseynov və digərləri əsər haqqında fikirlərini bölüşdü, gənclərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi, tariximizin təbliği üçün belə əsərlərin əhəmiyyətli olduğu vurğuladılar. Sonda romana verdikləri dəyərə görə tədbir iştirakçılarına minnətdarlığını bildirən, Xocalı hadisələrinin hər bir azərbaycanlının yaralı yeri olduğunu söyləyən yazıçı Ulduz Qasım romanın real hadisələr əsasında yazıldığını da xatırlatdı.

Ədalət.-2019.-26 fevral.-S.5.