Əbülfət MƏDƏTOĞLU

GÖRÜŞÜNƏ TƏLƏSDİKLƏRİM...

 Əvvəli var

 

Bəli, gecə yol getmək, özü də qaranlığın öz pərdəsini, öz yükünü adamın üstünə çökdürməsi mənə o qədər də xoş gəlmir. Adətən "burdavar ki, yatırsan, necə getməyindən xəbərin də olmur” deyənlər də var. Amma mən maşında, həm də xüsusi olaraq gecə səfərlərində yata bilmirəm. Bunun səfəri təkcə sürücüyən etibar etməmək deyil, bu həm də bir daxili sıxıntı ilə bağlıdır. O sıxıntının adı mənə görə ətrafı görməmək, ətrafdan nə isə almamaq, götürməməkdi. Çünki hərəkətdə olan maşının imkanı ancaq öz yolunu işıqlandırmağa çatır. Yəni ətrafı seyr etmək imkanı sıfıra enir. Bax, buna görə də gecə yol gedəndə nə iləsə məşğul olmağa üstünlük verirəm. Ya avtobusun əvvəldə də xatırlatdığım kimi, internetindən, ekranından istifadə edirəm, ya da özümlə götürdüyüm qəzet-jurnaldan...

Bax, beləcə qaranlığı yaran avtobus gecə saat 2-də daha bir məntəqədə dayanır. Yolçulara 15 dəqiqə tənəffüs elan edilir. Şəxsən mənim üçün siqaret istəyimi təmin etmək üçün göydən düşmə olur. Ona görə də çöldə havanın nisbətən soyuq olmasına baxmayaraq, dərhal avtobusa minirəm. Az qala ayaqlarım yerə çatanda siqaretimi yandırıram. Səhhətimizə, sağlamlığımıza zərbə sayılsa da, siqaret adama xüsusilə zövq verir. Ətrafıma göz yetirirəm. Az qala avtobusun sərnişinlərinin qadınlı-kişili 90 faizi siqaret yandırır. Tüstülər qarışıb bir-birinə. Heyrətlənirəm, azərbaycanlı qızların, xanımların bu "tüstülənməsi” ürəyimi ağrıdır. Görün, biz nəyə meyl edib, nəyi öyrənirik. Bəlkə də onları yola salan doğmaları qızlarının, qadınlarının bu siqaret "sevdalarından” xəbərsizdilər. Yeri gəlmişkən, mən Türkiyə səfərlərimdə bu məmləkətin xanımlarının böyük əksəriyyətinin siqaret çəkdiyini müşahidə etmişəm və bunu da bir irad kimi dostlarıma bildirmişəm. Təəssüf ki, orda da bunu Avropanın bəlası kimi qiymətləndiriblər. Nə isə...

Avtobusumuz hərəkətə başlayır. Necə deyərlər, yolçuluğa davam. Batumiyə yaxınlaşdığımıza görə, bu dəfə sərnişinlər deyəsən yatmaq fikrindən vaz keçiblər. Hamı bir-birilə nəsə danışır, kimsə telefonla əlaqə saxlayır. Bir sözlə, avtobusda həyat əlaməti duyulur. Bax, bu durumun içərisində mən də şeirimi yazıram.

 

Gəl, al bu lal gecədən

Qaranlıqdan sən məni...

Sığındığın köşədən –

Bir anlıqdan sən məni...

 

Al, bu ruhum susalan

Göz yaşıma bulanan...

Kipriklərim sulanan

Şoranlıqdan sən məni...

 

Ulduz saydımtək-tükdən

Asıldığım tək tükdən...

Yaşadığım təklikdən

Viranlqdan sən məni!

 

Elə bilmə getmisən

Muradına yetmisən...

Özününkü etmisən

Yarandıqan sən məni!

Qara dənizin Gürcüstan ərazisindəki sahilləri görünür. Demək, Batuma yaxınlaşırıq. Şəxsən mən Batuma çatanda Türkiyə, xüsusilə Trabzon üçün daha çox darıxıram. istəyirəm ki, keçiddə dayanmadan birbaşa ötüb gedəm. Nədənsə Gürcüstanla Türkiyə arasındakı Sarp deyilən yerdə, yəni bu keçid ərazisində özümü həmişə narahat hiss etmişəm. Burda yolçuların üstünə yüyürüb kömək təklif edəndən tutmuş müxtəlif alver malları təklif edənlərə qədər, eləcə Türkiyəyə işləməyə gedən Gürcüstan vətəndaşlarının onlar üçün siqaret, alkoqol keçirməkdə yardım göstərilməsini dilə gətirən adamların davranışı mənə ağrılıq gətirir. Bu adamlar demək olar ki, hər gün Türkiyə səmtinə keçir, orada çalışır, geri qayıdır təkrar yenə növbəti gün yenidən bu cür "tədarüklərləTürkiyə ərazisinə keçirlər...

Deməli, Batumi şəhəri öz tarixi bu günü ilə artıq gündəmdə yerini tutub. Ona görə mən həmin tarixə baş vurmadan bircə onu deyə bilərəm ki, deyəsən bu şəhər gecələr yatmır. Daha çox turistlərin üz tutduğu bu ərazidə avtobusun keçdiyi küçələri gözdən keçirdikcə qaynaşan adamlara maraqla baxıram. Xüsusilə dəniz sahilində özləri üçün balaca, xudmani bir çadırda yerləşən turistlər daha cəlbedicidi. Bax, bu mənzərənin içərisində Batumu kiçib Sarpa çatırıq. Yenə sürücünün yardımçısı öz elanını sərnişinlərə çatdırır. Elan edir ki, hər kəs əşyalarını, çantalarını götürüb öncə gürcü nəzarət buraxılış məntəqəsindən, sonra Türkiyə gömrükçülərinin nəzarətindən keçib sərhəddin o biri üzündə, yəni Türkiyə ərazisində düz qapının önündəki məscidin yanında dayanıb gözləsin. Bu elanlara artıq öyrəşdiyimdən, yəni onun məzmunundan kifayət qədər tanış olduğumdan avtobusdan düşən kimi üstümə yüyürüb kömək təklif edən adamlardan birtəhər qopub buraxılış məntəqəsinə daxil oluram. Artıq Qırmızı körpüdə gürcü tərəfi yoxlanış etdiyindən burda nisbətən az ləngiyirik. Gürcüstanla vidalaşıb Türkiyə ərazisinin qapısı sayılan ünvana, yəni buraxılış keçid məntəqəsinə gəlirəm. Artıq Türkiyə tərəfindən bu keçid məntəqəsində çox böyük işlər görülüb. Demək olar ki, möhtəşəm bir tikinti başa çatdırılıb. Adamların öz əl çantalarını, ağır yüklərini daşımaq üçün keçirilən ərazidə eskolatr quraşdırılıb. Hər kəs rahatlıqla qollarına ağırlıq vermədən beləcə, yükünü daşıyır. Gülərüz türk gömrükçüsünə salam verirəm. O da məmnunluqla bu doğma sözü qarşılayır. Pasortuma baxır, sonra özümə. Sonra da mehribancasına "Türkiyəyə xoş gəldin, buyura bilərsiniz, əfəndim!”deyir. Elə bil üstümdən ağır yük götürülür. Çünki dəfələrlə müşahidə etmişəm ki, Türkiyə sərhəddini keçib bu doğma yerlərə qədəm qoyanda içimdə vaxtsa bütöv Azərbaycanın hər yerinə gözüyumulu gedəcəyimə, yəni heç bir sıxıntının qalmayacağına inanıram. Elə həmin inamla da sərhəddəki caminin önündə dayanıram. Çox qəribədir ki, məhz bu an telefonuma zəhg gəlir:

- Salam abi, hardasan? Sarpı keçdinmi?

- Salam qardaş, artıq türk torpağındayam, avtobusu gözləyirik.

- Xoş gəldin, abi! – deyir Əhməd.

Və mən bu "xoş gəldinin! bir məmnunluğunu yaşayıram. Çünki o, ürəkdən gəlirdi. Bunun ardınca dostum Əhməd bəy vurğulayır ki, Trabzona daxil olanda telefonunla mənə bir cavabsız çağrı göndər. Səhər namazında olacam. Oradan gəlib səni terminaldan (avtovağzaldan – Ə.M) götürüm. Qalacağın yer hazırdı.

Burda bir məqamı vurğulamağı özümə borc bilirəm. Doğrudur, həmin məqamı əvvəlki səfər təəssüratlarında da vurğulamışam. Söhbət ondan gedir ki, dostum Əhməd bəy son dərəcə həssas və diqqətli adamdı. Heç nə nəzərindən yayınmır. Gələcəyim günü də biləndən sonra sanki bütün rahatlığını itirir, arxa plana keçirir. Bircə məqsədi, məramı olur: qonağını yüksək qayğı ilə qarşılamaq, ona bütün şəraiti olan bir yer tapıb yerləşdirmək və onun hər arzusunu, istəyini yerinə yetirmək! Yəni bu adamın nəzərindən heç nə qaçmır. Azacıq, necə deyərlər, iynə ucu boyda narahatçılığı da göydə oxuyur. Dərhal təlaşlanır, nə olduğunu öyrənməyə, onu həll etməyə çalışır. Artıq mənim söz adamı olmağımı, müəyyən məqamlara düşməyimi bildiyindən zarafatla "abi, yenə yazırsan!” – deyir. Və mən də "bəli qardaş” – deyirəm. Çünki həmin anı yaddaşıma yazmaq, yaddaşıma köçürmək mənim özümün daxili tələbatımdı. Onu görməyə, yazmaya bilmərəm.

Bu səfərim öncəsi də gələcəyim günü öncədən öyrənən, feyzbuq ünvanıma qalacağım yerin, otağın şəkillərini belə göndərən Əhməd bəy bütün bunlara baxmayaraq, yenə səhər saat 5-də məni terminalda qarşılayacağını bildirdi. Əslində həmin ünvana mən rahatlıqla gedə bilərəm. Çünki bu şəhəri az-çox tanımağa başlamışam. O isə bununla razılaşmır və vurğulayır ki, qonağı, xüsusilə qardaşı qarşılamaq boynumun borcu, ürəyimin istəyidi. Bu sözdən sonra mənim nəsə deməyim artıq yersiz və mənasız görünər. Ona görə də razılaşıram. Axı, bir azdan biz bir-birimizə sarılıb ən doğma adamlar kimi bir-birimizin evindən, ailəsindən, özəl həyatından xəbərdar olacağıq...

(Ardı var)

Ədalət.-2019.-3 oktyabr.-S.6.