Tar səslərdən
ibarət film rolunu oynamalıdır
İndi Qarabağ Şikəstəsi
bizdə nisgil deyil, sevinc və
qürur hissi doğurur. Çünki bu gün
biz qalib bir Dövlətin vətəndaşıyıq.
Çünki bu gün Qarabağda Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan
əsgərinin faktiki
nəzarəti bərpa
edilib. Odur ki, indi Qarabağ Şikəstəsi
bizim üçün
tamam başqa bir anlam ifadə
edir. Ədalət
qəzetinin qonağı
görkəmli tarzən,
Sumqayıt Musiqi Kollecinin müəllimi Ayaz İmranovdur.
-Laçın...O illərə
geri dönək...Laçınlı günlərə...
-Laçınlı illərə
geri dönmək dünən nə qədər kədərli
idisə, bu gün bir o qədər sevinclidir. Buna səbəb 44 günlük Vətən Müharibəsi nəticəsində
Ordumuzun düşmənə
qalib gəlməsi, işğaldakı torpaqlarımızı
azad etməsidir.
Bildiyiniz kimi, hərb meydanında rüsvayçı məğlubiyyətə
uğrayan düşmən
kapitulyasiyaya bərabər
təslimçi bəyanat
imzalamağa məcbur
oldu və bu bəyanata görə, dekabrın 1-də
işğalçı Ermənistan
ordusu Laçını
tərk edəcək,
Laçın yenidən
Azərbaycan Ordusunun nəzarətinə keçəcək,
ərazi bütövlüyümüz
bərpa ediləcək.
Mən və yaş etibari ilə mənim kateqoriyamdam olan insanlar Laçını gənc yaşlarında tərk etməli olduq. Təbii ki, bu, son dərəcə ağrılı,
məşəqqətli, nisgilli
bir hadisə idi. Çünki bütün uşaqlığımız,
yeniyetməliyimiz Laçında
keçmişdi. Onun hər
bir daşı, hər bir ağacı,
hər qarış torpağı bizim üçün əziz idi. Və təsəvvür edin ki, erməni işğalı nəticəsində
elə bir situasiya yarandı ki, bizə əziz
olan yerləri ata-baba ev-eşiyimizi, uşaqlığımızın keçdiyi məkanı tərk etməli, bizim
üçün doğma
olan hər şeylə vidalaşmalı
olduq. Bu gün
Ordumuzun qələbəsi
bizə yenidən o yerlərə dönməyə,
o torpaqlara yenidən qovuşmağa imkan yaradır və biz buna görə şanlı Ordumuza, hörmətli Ali Baş Komandanmıza minnətdarıq.
Laçının müdafiəçiləri
cəsarətlə döyüşürdülər
-Laçının işğalı
tarixini necə xatırlayırsınız?
-Bildiyiniz kimi, Laçın 1992-ci ilin 18
may tarixində işğal
edildi. Hansı ki, ondan 10 gün
öncə - 1992-ci ilin 8 may tarixində Şuşa şəhəri
ermənilər tərəfindən
ələ keçirilmişdi.
Yadımdadır ki, Şuşanın
ermənilər tərəfindən
işğalı hər
bri azərbaycanlı kimi, bizim üçün
də həm mənəvi, həm də psixoloji baxımdan ciddi zərbə oldu. Qarabağın alınmaz qalası
hesab edilən Şuşanın süqutu
Laçının taleyini
də sual altına qoydu.
Laçının işğalının hərbi-siyasi
səbəbləri ilə
bağlı son 28 ildə
çoxsaylı müzakirələr
olub, mülahizələr
səsləndirilib. Mən bu
nüanslara toxunmaq istəmirəm. Ancaq
bu məsələdə
qeyd etmək istədiyim bir məqam var. Bu da ondan
ibarətdir ki, o dövrdə ölkəmizdə
vahid komandanlıq altında fəaliyyət göstərən güclü
nizami ordu mövcud olmasa da, Laçının müdafiəçiləri
düşmənə qarşı
cəsarətlə, mərdliklə
döyüşürdülər. Biz bu gün
də onların qəhrəmanlığını, igidliyini, doğma yurdun azadlığı uğrunda həyatından
keçən bu insanların fədakarlığını
minnətdarlıq hissi
ilə anırıq.
-Sevinc xanım Sarıyeva ilə müsahibə edəndə
bir cümlə dedi: Qaçqın ifadəsini sevmirdim, biz qaçmamışdıq, bizi
məcburi çıxarmışdılar.
Ona görə də məcburi köçkünük.
-Biz, həqiqətən də,
öz torpaqlarımızı
məcburi şəkildə
tərk etdik və bu baxımdan
bizi məcburi köçkün kimi xarakterizə etmək daha doğrudur. Bildiyiniz kimi, o zaman mülki insanlar arasında itkilərin qarşısını
almaq üçün
yerli icra hakimiyyəti orqanlarının
təşəbbüsü ilə dinc sakinlərin
düşmən bombardmanına
məruz qalan, risk altında olan bölgələrdən köçürülməsi
həyata keçirilirdi.
İnsanlar göz yaşları
ilə bu torpaqları tərk edir, daha təhlükəsiz
ərazilərə köç
edirdi. Lakin onların içində
yenidən bu torpaqlara qayıdacaqları
ilə bağlı dərin bir inam hissi mövcud
idi. Və tarix sübut
etdi ki, onlar öz hisslərində,
düşüncələrində yanılmayıblar. Biz 28 illik zaman fasiləsindən
sonra yenidən bu torpaqlara qayıdacaq,
öz həyatımıza
qaldığımız yerdən
davam edəcəyik.
Tarda Azərbaycan xalqının zəngin mədəniyyəti öz
əksini tapır
-Bu illər ərzində Qarabağ Şikəstəsini
ifa edəndə əminəm ki, kövrəlirdiniz. Artıq o nisgili
sevinc əvəz edər. Düzdürmü?
-Təbii ki, indi Qarabağ Şikəstəsi bizdə
nisgil deyil, sevinc və qürur hissi doğurur. Çünki bu gün
biz qalib bir Dövlətin vətəndaşıyıq.
Çünki bu gün Qarabağda Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan
əsgərinin faktiki
nəzarəti bərpa
edilib. Odur ki, indi Qarabağ Şikəstəsi
bizim üçün
tamam başqa bir anlam ifadə
edir.
Hesab edirəm
ki, Qarabağın azadlığı sadəcə
torpaqlarımızı bizə
qaytarmadı, Qarabağın
azadlığı özümüzə,
gücümüzə olan
inamı da bizə qaytardı. Biz Qarabağın
azadlığı ilə
yenidən bütövləşdik,
yenidən müqəddəsləşdik,
yenidən yenilməz və bölünməz olduq. Odur ki, bu gün sadəcə Qarabağ Şikəstəsi
deyil, Qarabağla bağlı ifa edilən hər bir mahnı, hər bir musiqi
bizim ovqatımıza
tam başqa cür təsir göstərir.
İndi Qarabağla bağlı hər bir mahnıda bir qalibiyyət ruhu, bir zəfər
çaları var və mən bir daha bizə
bu hissləri yaşatdığı üçün
Azərbaycan Ordusuna öz dərin minnətdarlığımı bildirirəm.
-Belə bir deyim
var, tarı elə ifa etmək
lazımdır ki, tar xanəndələr kimi dil açıb oxusun. Bu barədə
nə deyə bilərsiniz?
-Bilirsiniz, tar ifaçılığı
göründüyü qədər
də sadə bir məsələ deyil. Çünki tarda Azərbaycan xalqının zəngin mədəniyyəti, mənəviyyatı,
tarixi ruhu, keçmişə və gələcəyə baxışı,
mübarizə əzmi
və s. öz əksini tapır. Buna görə
də tar elə səviyyədə ifa edilməlidir ki, özündə bütün
bu keyfiyyətləri əks etdirə, bunu dinləyiciyə çatdıra bilsin. Başqa sözlə desək, tar səslərdən ibarət
film rolunu oynamalı, lazım gələrsə,
sadəcə bir anı, lazım gələrsə isə bütöv bir tarixi dövrü kino kimi dinləyicinin
xəyalında canlandırmalıdır.
Məsələn, Cahargah muğamı
döyüş, mübarizə
ruhlu bir muğamdır. Bu muğam elə ifa edilməlidir ki, bunu dinləyən
şəxs özünü
bu mübarizənin içində, ortasında
hiss etsin. Əgər ifaçı
bunu dinləyiciyə yaşada bilmirsə, burada peşəkar ifadan söhbət gedə bilməz. Hər halda, mənim düşüncəm bundan
ibarətdir.
Bir də, unutmaq olmaz ki,
hər hansı bir hissi, düşüncəni
qarşı tərəfə
çatdırmaq üçün
öncə ifaçının
özünün bunu duyması, qəlbən, ruhən yaşaması vacibdir. Çünki insanın
özünün hiss etmədiyi,
varlığına hopdurmadığı
bir hissi, düşüncəni kiməsə
çatdırması mümkün
deyil. Məşhur kəlamda deyildiyi
kimi, bir hiss ki, ürəkdən gəlir, o, ürəklərə
də çatır.
Ürəkdən gəlməyən bir hissi ürəklərə
çatdırmaq mümkün
deyil.
Azərbaycan Ordusu hərb tarixinə öz adını qızıl hərflərlə
həkk etdirdi
-Laçının həsrəti
ilə neçə ildir ki, yaşayırsınız.
Amma dekabrın 1-i Laçın
da tamamilə azad olunur. Necə hisslərdir?
Rövşən Tahir
Ədalət.- 2020.-
19 noyabr.- S.8.