«QAYIT» və «QAYTAR GÖZLƏRİNƏ»

Bunu Əli Kərim dedi, mən də ona qoşuldum

Hər kəsin sevə-sevə dinlədiyi bir şeir var. O nəğmə ( yəni şeir -Ə,M) təkcə ruhu oxşamır, həm də adamı düşündürür, xəyallar aləminə çəkib aparır. Elə bir aləmə ki, orada ancaq arzuladığın yuxundan, ürəyindən çıxmayan, bir an da olsun gözünün önündən getməyən sevgin ilə özün olursan. Bax, bu məqamda mənim qulaqlarımda həmən nəğmə bir də səslənir. Yəqin ki, duyğusallar, sevənlər və xatirələrlə yaşayanlar o nəğməni eşidirlər. Onların da qulaqlarında səslənir bu nəğmə. Eşitməyənlərə, bilməyənlərə mən deyirəm... Bu, barəsində fikir söyləyəcəyim şeirin müəllifi unudulmaz Əli Kərimdi. Həmin şeirə nəğmə ömrünü isə Flora xanım bağışlayıb...

Bəli, bu gün mən Əli Kərimin şeirini yenidən oxuyuram. Amma etiraf edim ki, şeirin qatlarına endikcə tanış musiqi də onun ardınca gəlir. Doğrudu, bu məqamda oxucu məni qınaya bilər, amma bir gerçəklik də var. O da şeirin musiqiyə yatırımıdı. Ona görə də rəhmətlə Əli Kərimin qapısını döyürəm. Onun misraları ilə baş-başa qalıram və vurğulamaq istəyirəm ki, Əli Kərimin qələmə aldığı bu fikir bir mövzu olaraq mənim də iç dünyamda zaman-zaman yaşanıb və yaşanır. Əli Kərim yazır ki:

Həsrətin araya atdı dağ-dərə,

Sönən işıq oldun, batan səs oldun.

Qayıt, mənim gülüm, qayıt bu yerə,

Ey mənim istəyim, nə gəlməz oldun.

Həqiqətən, insan öz-özü ilə qalanda, öz-özünü sorğu-suala tutanda, həm də özü olan ikinci tərəfi də danışdırır, ondan da cavab istəyir, ondan da gileylənir, ondan da ümidverici nəsə umur. Ona görə də nə gəlməz oldun deyir və gəlməməyin səbəbini tapana qədər rahatlığını itirir, özündə, sözündə olmur. Bunu elə-belə, nəyinsə xatirinə yazmıram, demirəm, həqiqətən bu yaşanan duyğudu, yaşanan hissdi. Mən də yaşadığım üçün beləcə pıçıldamışam:

Gözlərin yorulub – gözün qayğısı

Yükləndi qəlbimə elə indicə...

Canımı verərəm, bil ki, qoymaram –

Sənin gözlərini kimsə incidə!..

Deməyin ki, şairlik etmişəm, sevdiyimin, ilham pərimin könlünü almaq xatirinə şair yalanı demişəm. Amma həqiqətən siz də razılaşarsınız ki, sevgi adamı dil-dil ötməyə, bütün sözlərin ən gözəlini seçməyə elə öyrədir ki, bəzən özün də özünə heyran olursan. Bax, bu mənada sevdiyinin gözünə kədərin iynə ucu boyda yol tapması sevənin ağrısıdı, acısıdı, iztirabıdı. Mən də o iynə ucu boyda qəmi sənin gözlərinə rəva bilmərəm və bilməmişəm də. Bu məqamda da böyük poeziyanın öndə gedən imzalarından biri olan Əli Kərim də hayıma, harayıma çatıbdı:

Ümidlər, arzular pərən-pərəndir,

Qəlbə təsəllidir xatirələrim.

Bir halımı soruş, könlümü dindir,

Axşamlar yadıma düşür səhərim.

Yəqin ki, sizə tanış hissdi. Bütün gününü gecə göz önünə gətirmək və bütün gününü gecənin xəlbirində ələyib səhəri düşünmək. Ordakı təsəllini, ümidi özünə təkrar yükləmək, ordakı ağrını, acını təkrar yaşamaq. Bir sözlə, günün özünü axşamın içindən keçirtmək. Bax, onda növbəti səhəri də xatırlayırsan. Necə ki, Əli Kərim vurğulayıb. Bax, onda mən də sözün həqiqi mənasında sanki səninlə üz-üzə dayanıram, əkizlər kimi. Ən əziz məqamımın ifadəsi kimi, özü kimi:

Ruhumun əkizi, qəlbimin özü

Sən ki, dözümlüsən, belə sıxılma!..

Qurbanlıq demişəm sənə bu gözü –

Ürəklə sən qəbul elə, sıxılma!

Bəzən deyirlər ki, şeir haqdan gələndə, yaşanan hiss olanda daha gözəl alınır. Onu duymaq da, onu yaddaşa köçürmək da asan olur. Mən də bu fikirlə razıyam və dediyim qurbanlığın da qəbul olunması üçün dualarımı əsirgəməmişəm. Düşünmüşəm ki, haqqın verdiyini haqqın öz dərgahında, öz önündə, öz dünyasında olduğu kimi yaşamaq daha gözəldi. Necə ki, Əli Kərim həsrətinin bitməsini, sevgisinin qayıdışını Allahdan diləyir və hələ üstəlik də sevdiyinin özünə ən həzin bir şəkildə pıçıldayır:

Qayıt, mənim gülüm, yerbəyer elə

Dərdli səhərləri, gecələri sən.

Çaşıb başqa yolla keçirəm elə,

Düz öz qaydasınca küçələri sən.

Görün, nə qədər ali istəkdi, nə qədər içdən gələn arzudu. Bunu yalnız təpədən-dırnağa sevgi daşıyıcısı olan aşiq dilə gətirə bilər. Həmin aşiq də bu yerdə elə Əli Kərimin özüdü. Onun sevgi inamı, sevgi inancı o qədər böyükdür ki, hətta çaşa biləcəyi küçələrin də mövcudluğunu söyləməkdən çəkinmir, əksinə, istəyir ki, bu halı bilinsin və küçələr öz sırası ilə düzülsün. Mən də elə ömrün hər anının sevgiyə həsr olduğunu yaşaya-yaşaya öz fikirlərimi misralayıram:

Hər anım nəfəstək səninlə bağlı

Bütün anlarımı götür, sıxılma!

Nə qədər ağrın var, nə qədər qayğı –

Onu mənə tərəf ötür, sıxılma!

Bu da mənim növbəti diləyim, bu da mənim ürəyimin bir istəyi, bir arzusu... Yəni sənin ağrını, acını da özüm çəkməyə hazıram. Ona görə ki, bu dünyada yaşamımın stimulu, yaşamımın həyat kredosu, mənası sənin varlığındı, sənin sevgindi. Hətta bu sevgi o qədər böyükdür ki, Əli Kərim də onun bütün cizgilərini bir rəssam ustalığı ilə, bir zərgər dəqiqliyi ilə çatdırıb oxucuya. O yazıb ki:

Qayıt, yerinə qoy Ayı, Günəşi –

Yenə olduğu tək görüm həyatı.

Qayıt, gözüm nuru, könlüm atəşi,

Qayıt, sahmana sal bu kainatı!

Bax, bütün bunlar məni sizinlə açıq söhbətə elə kökləyib ki, nə dediyimi, necə dediyimi bəzən qarışdırıram. Amma əlim ürəyimin üstündədi və bilirəm ki, sevgi ilə bağlı, duyğularla bağlı hislərdə heç vaxt yanılmıram və yalnışlığa da yol vermirəm. Ona görə də Əli Kərimin «QAYIT» deməsi məni də «QAYTAR GÖZLƏRİNƏ» deməyə kökləyib. Özü də bütün səmimiyyətimlə, bütün varlığımla deyirəm və yazıram bu diləyimi:

Qaytar gözlərinə, mənə sevgini

Qaytar Ümidinin ümidi kimi!

Al mənim gözümdən sənə sevgini –

Ovutsun o səni, Ümidin kimi!

Hə, bilmirəm sizinlə düşündüklərimi, bölüşmək istədiklərimi bütün detalları ilə, necə deyərlər, bütün hüceyrələri ilə sərgiləyə bildim, yoxsa yox. Amma mənim içimdə bir rahatlıq var. Çünki unudulmaz Əli Kərimlə yol-yoldaşlığı etdim və ruhən ona qoşuldum. Odur ki, bu yazını az-çox bəyənəcəyinizə şübhə etmirəm.

Əbülfət MƏDƏTOĞLU

Ədalət.- 2022.- 12 noyabr.- S.6.