ƏLİQİSMƏT LALAYEV: "MUSİQİLİ
KOMEDİYA TEATRI TAMAŞAÇILARIN ƏN ÇOX
SEVDİYİ SƏNƏT OCAĞIDIR"
Yaxından
tanıdığımız müsahibi daha yaxından
tanıyaq:
Əliqismət Lalayev
1956-cı ildə anadan olub. Mədəniyyət və İncəsənət
Universitetinin rejissorluq fakültəsini fərqlənmə
diplomu ilə bitirib. Gənc rejissor kimi səkkiz il Cəlil Məmmədquluzadə
adına Naxçıvan Dövlət Dram Teatrında
çalışıb. 1988-ci ildə doğma Salyana
qayıdan Ə.Lalayev bir müddət qəzetçiliklə
məşğul olub - yerli "Qələbə" qəzetində
məsul katib işləyib, sonra rayon mədəniyyət
şöbəsinin müdiri vəzifəsində
çalışıb. 1993-cü ildən Bakıya
köçüb. Müslüm Maqomayev adına
Flarmoniyanın direktor müavini olub. Sonrakı 11 ildə Mədəniyyət
Nazirliyinin İncəsənət Baş İdarəsinin rəisi
kimi çalışıb. Nazirliyin strukturundakı dəyişiklikdən
sonra Mədəniyyət və turizm Nazirliyinin incəsənət
şöbəsinin müdiri olub. Mədəniyyət və
Turizm Naziri Əbülfəs Qarayevin 2008-ci il 6 may tarixli əmri
ilə Şıxəli Qurbanov adına Dövlət Musiqili
Komediya Teatrının direktoru təyin edilib.
Əliqismət Lalayev əməkdar
incəsənət xadimi, sənətşünaslıq namizədi,
"Azərbaycan - Orta Asiya Teatr əlaqələri"
kitabının müəllifidi.
Müsahibimizin Musiqili
Komediya Teatrının direktoru təyin olunmasından bir il
ötdü. Gələn
il isə teatr 100 illik yubileyini qeyd edəcək. Əliqismət
müəllimlə müsahibədə bu məsələlərə
toxunacağıq.
- Uzun illər Mədəniyyət
və Turizm Nazirliyinin rəhbərliyində təmsil olunan
şəxs kimi, bir il əvvəl Musiqili Komediya Teatrına
direktor təyin ediləndə birinci nədən başlamaq
barədə yəqin ki, çox düşünməli
olmadız...
- Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyində çalışarkən ölkədəki
bütün teatrların problemləri mənə tanış
idi. Bu baxımdan
kollektivə rəhbər təyin ediləndə "Nədən
başlamaq" sualının cavabını bilirdim. Uzun illər
bu teatrın fəaliyyətinə nəzarət edən bir
şəxs kimi, kollektivi yaxından tanıyırdım.
Onların arzu və istəklərindən xəbərdar idim.
Kollektivin təkcə yaradıcılıq imkanları barədə
deyil, eləcə də şəxsi problemləri haqqında ətraflı
məlumatım vardı. Ona görə də burda nədən
başlayacağımı yaxşı bilirdim.
- Sirr deyilsə nədən
başladız?
- Təkcə Musiqili
Komediya Teatrında deyil, ümumiyyətlə hər yerdə
nizam-intizama ciddi əməl olunması əsas şərtdi. Çünki nizam-intizam olan
yerdə uğur da var. Bizim teatrdı bu məsələyə
ciddi önəm verməyin özəl səbəbi də
ondan ibarətdir ki, Musiqili Komediya Teatrı böyük bir
yaradıcı və texniki heyəti özündə birləşdirir.
Burada aktyor heyəti ilə yanaşı, orkestr, xor, balet
turppası fəaliyyət göstərir. Onların
arasında təmas yaratmaq, əlaqələri gücləndirmək
çox vacibdi. Çünki bu kollektivlər sonda eyni işə
xidmət edir. Yeni tamaşa hazırlanırsa bu işə təkcə
aktyor heyəti deyil, orkestr də, xor da, balet truppası da eyni
səviyyədə köklənməlidi. Sevinirəm ki, bir il
ərzində biz bu məsələnin həllinə nail ola
bildik. Kollektivimizin hər bir üzvü nizam-intizam məsələsinə
ciddi yanaşdı. Bir il ərzində əldə etdiyimiz
uğurlarda bu faktorun mühüm rolu oldu.
- Teatrın Azərbaycan
teatrları arasında ilk dəfə Musiqili Teatrıların
Beynəlxalq Assosiasiyasının qəbul ediməsi də məhz
bu bir ildə mümkün oldu...
- Sovet dönəmində
Musiqili Komediya Teatrının SSRİ-nin ayrı-ayrı
respublikalarına yüksək səviyyəli qastrol səfərləri
çox olub. Lakin
ölkəmiz müstəqillik qazandıqdan sonra teatr qastrola
gedə bilmirdi. Biz keçmiş əlaqələri bərpa
etməyə çalışdıq. Rusiyanın
tanınmış kollektivləri - Novosibrisk Musiqili Komediya
Teatrı, Yekatrinburq Musiqili Komediya Teatrı ilə sıx əməkdaşlıq
eləməyə başladıq. Həmin kollektivlərin
aparıcı sənətkarlarını Bakıya dəvət
etdik. Şəxsən mənim üçün çox
maraqlı idi, həmin o nüfuzlu teatrların primaları
bizim teatrın tamaşaları, aktyorları, orkestri barədə
hansı fikirdədi? Tamaşalarımıza baxan qonaqlar
kollektivimizin imkanlarını yüksək qiymətləndirirdi.
Musiqili Komediya Teatrının Musiqili Teatrların Beynəlxalq
Assosiasiyasına qəbul edilməsində onların fikirləri
də mühüm rol oynadı. Assosiasiyanın ötən il
Moskvada keçirilən yığıncağında
kollektivimiz yekdilliklə bu nüfuzlu quruma üzv qəbul
edildi. Çox sevinirəm ki, 136 illik tarixi ərzində Azərbaycan
teatrları arasında ilk dəfə məhz Musiqili Komediya
Teatrı beynəxalq qurumda təmsil olunmaq fürsəti
qazandı.
- Assosiasiyaya üzv olan
məşhur teatrlarla birgə layihələr həyata
keçiriləcəkmi?
- Təbii ki, biz bu quruma
üzv olmaqla işimizi yekunlaşdırmaq fikrində deyilik. Birgə əməkdaşlıqla
bağlı planlarımız var. Qurumun 35 üzvü
arasında həm dünyaca məhşur, həm də yeni
yaranan teatrlar yer alıb. Həmin kollektivlərlə sıx
ünsiyyət qurmağa çalışırıq. İstəyirik
ki, təkcə rejissor və aktyorlarımız deyil, həm də
texniki işçilərimiz nəhəng teatrlarda təcrübə
keçsinlər. Bununla bağlı danışıqlar
aparırıq. Beynəlxalq Assosiasiyanın
yaratdığı imkanlardan istifadə edərək
teatrımızı dünyada tanıtmağa
çalışırıq.
- Musiqili Komediya
Teatrının özünəməxsus xüsusiyyətlərindən
biri də odur ki, bura yeni əsərlər tez-tez təqdim
olunmur. Bu məsələni necə həll etmək istəyirsiniz?
- Hər kəs bizim
teatr üçün əsər yaza bilmir. Bir tərəfdən baxanda
bəlkə də bu bizim xoşbəxtliyimizdi. Yəni müəlliflər
bu işin çətinliyini başa düşürlər.
Digər tərəfdən isə bu janrda yazan müəlliflərin
barmaqla sayılacaq qədər az olması problem yaradır. Bu
üzdən klassik operettalara daha çox diqqət ayırmaq
istəyirik. Keyfiyyətli əsər təqdim edən
müasir müəlliflərin üzünə
qapılarımız həmişə açıqdır. Bu
yaxınlarda Sərdar Fərəcovun Oruc Qurbanovla Əziz
Nesinin "Öldür məni, əzizim" əsəri əsasında
yazdıqları "Şəhərdə manyak var"
tamaşasını təhvil verdik.
Tamaşaçıların rəyindən də
göründü ki, yaradıcı kollektiv uğurlu bir işə
imza atıb. Maarif Məmmdovun "Matəm marşı, yaxud
gözünüz aydın" tamaşası isə
teatrımızın ən son işidi. İnanıram ki, bu
tamaşa da maraqla qarşılanacaq. Gənc
Tamaşaçılar Teatrının istedadlı
aktirisası, əməkdar artisi Naibə Allahverdiyeva da bu
tamaşada rol alıb.
Faiq Zöhrabov İmre
Kalmanın "İddialı qaraçı"
tamaşasına quruluş verməyə hazırlaşır. İlk dəfə olaraq
Avropanın klassik operettası azərbaycanca səslənəcək.
Sergey Prokofyevin "Petya və canavar" adlı simfonik əsəri
var. Biz onu "Biri vardı, bir yox" adı altında tamaşaya
hazırlayacağıq. Gənc tamaşaçılar
Teatrının istedadlı aktyoru və rejissoru Nicat Kazımov
bu əsərə quruluş verəcək.
Tamaşaçılar bu tamaşada orkestri onlar
üçün ayrılmış xüsusi yerdə deyil, səhnədə
görəcəklər.
- Son vaxtlar Musiqili
Komediya Teatrının səhnəsində başqa
teatrlarımızdan dəvət olunan aktyorlar
çıxış edir, rejissorlar tamaşa
hazırlayırlar. Müsahibələrinizin
birində hətta populyar müğənni Röyaya da rol verəcəyinizi
demişdiz. Röyanı tamaşaçılar sizin teatrın
səhnəsində nə zaman görəcəklər?
- Mənə elə gəlir
ki, belə layihələr həm teatrımız, həm də
tamaşaçılar üçün yenilikdi. Tamaşaçı belə
addımları maraqla qarşılanır. Bu iş elə
aktyorlar üçün də maraqlıdı. Onlar
istedadlıları tam aça bilir, çərçivədən
çıxmaq imkanı qazanırlar. İstərdim ki, bizim
aktyorlarımız da başqa teatrlara dəvət olunsun. Xalq
artisti Valeh Kərimov bizim teatrın səhnəsində
"Şəhərdə manyak var" tamaşasında
çıxış etdi. Tamaşaçılar onu yeni bir
ampulada gördülər. Valeh müəllim orkestrlə oxudu.
Müğənni Röyaya gəlincə, belə bir
planımız vardı. Hətta onu müqavilə ilə
işə də qəbul etmişdik. Lakin görünür
teatrda hökm sürən ciddi nizam-intizam hələ estrada
sahəsinə şamil oluna bilmir. Hər halda istəyirik ki,
tamaşaçılar populyar müğənniləri də
bizim tamaşalarda görsünlər. Tanınmış bəstəkar
Gövhər Həsənzadə teatrımız
üçün "Günəş şərqdən
doğur" adlı muzikl yazır. Həmin müzikldə
ötən il ölkəmizi "Evrovision"da təmsil edən
Elnur və Samir də iştirak edəcək. Bu gün
dünyada yeni bir janrda - balet komediyaya müraciət olunur. Növbəti
mövsümdə biz bu janrda da tamaşa
hazırlayacağıq.
- Yeni mövsümdən
söz düşmüşkən, bu Musiqili Komediya
Teatrının yubiley - 100-cü mövsümü olacaq. Yubileylə bağlı
hansı planlar var.
- Teatrımızın əsası
1910-cu ildə Üzeyir Hacıbəyovun "Ər və
arvad" komediyasının tamaşası ilə qoyulub. Sentyabrda teatrımız
100-cü mövsümünü açacaq. Gələn ilin
yanvarından başlayaraq il ərzində yubiley tədbirləri
keçiriləcək. Söhbət təbii ki, yalnız
yubiley gecəsindən getmir. Həm xarici dövlətlərə,
həm də ölkənin ayrı-ayrı bölgələrinə
qastrollarımız, teatrın fəaliyyətindən bəhs
edən kitabın nəşri və sairə nəzərdə
tutulub. Bayaq dediyim kimi, il ərzində yubiley tədbirləri
keçiriləcək. Çünki Musiqili Komediya
Teatrının 100 illik yubileyi böyük bir mədəniyyət
hadisəsidi. Teatrımızın Azərbaycan mədəniyyəti
və incəsənətində əvəzolunmaz bir yeri var.
Uzun illərdi ki, Musiqili Komediya Teatrı
tamaşaçıların ən çox sevdiyi teatrdı.
Etibar
Ədalət.- 2009.- 16 may.- S. 16.