Arxeoloqlar Şamaxıda böyük bir bina aşkar ediblər

Ehtimala görə, bu, Şirvanşahlar sarayının alt hissəsidir

Arxeoloqlar hər addımda qədim tarixin izlərini yaşadan Şamaxıda torpaq altından böyük bir bina aşkar ediblər. Ehtimala görə, bu böyük bina Şirvanşahlar sarayının alt hissəsidir.

MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun Şamaxı Arxeoloji Ekspedisiyasının rəhbəri Şirzad Əhmədov APA-ya bildirib ki, şəhərdəki 1 saylı orta məktəbin ərazisində yeni tədris binası inşa edilərkən ağır texnikanın apardığı qazıntı işləri zamanı təsadüf nəticəsində yerin altından tarixi abidənin qalıntıları üzə çıxıb. Ərazidə aparılan arxeoloji tədqiqat işləri zamanı müəyyən edilib ki, həmin tikili məhz Şirvan şahlarının XI-XII əsrlərdə inşa etdirdiyi saraydır. Bu günədək 900 kvadratmetr ərazidə aparılan arxeoloji qazıntı işləri zamanı məişət və təsərrüfat qabları, sikkələr, su xətləri aşkar edilib. Torpağın altından aşkara çıxarılan və dəfələrlə dağıntıya məruz qalan sarayın divarlarının qalınlığı 2,5, hündürlüyü 4 metrdir.

Şirzad Əhmədov sarayın 7-8 metrlik qalan hissəsinin isə müxtəlif illərdə zəlzələ və ya müharibələr zamanı dağıldığını, yaxud sonralar məqsədyönlü şəkildə söküldüyünü bildirib. Kəşfiyyat xarakterli qazıntıların nəticələrinə əsaslanaraq, sarayın daha 100 kvadratmetrlik bir hissəsinin şəhər 1 saylı məktəbin binasının altında qaldığı müəyyən edilmişdir. Arxeoloqun sözlərinə görə, 1939-46-cı illərdə bu tikili qalıqları ərazisində məktəb binasının inşasına qərar verilib. Məktəbin inşası zamanı qədim divarlar sökülüb, onun daşlarından material kimi istifadə edilib. Bundan əlavə, binaya daxil olan 13 içməli su xəttindən (tüng) 7-ni sökərək məktəbin tüstü borusunun inşasında istifadə ediblər...

Arxeoloq xatırladıb ki, 1192-ci ildə Şamaxıda baş verən güclü zəlzələ zamanı Beyləqanda səfərdə olan Şirvanşah I Axsitanın ailə üzvləri məhz bu sarayın dağılması nəticəsində məhv olub.

İndi isə Şirzad Əhmədov yeni tapılan bu tikili qalıqlarında restavrasiya və konservasiya işlərini mümkün sayır. Qədim Şamaxı şəhər ərazisində Şirvanşahlar dönəmində inşa edilən məscidlər, körpülər, hamamlar, karvansaralar, "Gündəyməz" müdafiə istehkamı, "Gülüstan", "Quşçu", "Başıbağlı" qalaları və digər tarixi abidələr mövcuddur.

Ayna.- 2012.- 4 avqust.- S.20.