Vaqif Səmədoğludan Nazim Hikmət xatirəsi

Yazı Ankarada "Bütün dünya" dərgisində çap edilib

Vaqif Səmədoğlu unudulmaz Nazim Hikmətin 110-cu doğum günü ilə bağlı onunla üç görüşünün xatirəsini qələmə almış və Səriyyə Gəncəliyeva Tamer bu xatirəni çalışdığı Başkənd Universitetinin (Ankara) kültür yayını olan "Bütün dünya" dərgisində çap etdirmişdir. Vətənsevər bir ürəyin vətənsevər bir ürəyi anlatdığı yazı...

1957-ci il. Səməd Vurğunun ölümündən bir il sonra. Bakıya gələn Nazim Hikmət böyük şairimizin məzarını ziyarət edir və indi muzey olan evinə - ailəsi ilə görüşə təşrif buyurur.

Nazim Hikmət Səməd Vurğunu çox sevərmiş. Onun vəfat xəbərini eşidəndə nasaz imiş, Moskvadan belə bir teleqram vurub:

"Səməd Vurğun qardaş Türk dillərimizin böyük şairi, dillərimiz yaşadıqca, ölümsüz yaşayacaqdır".

Onda konservatoriyanın 2-ci kurs tələbəsiymiş, fortepianoda qonağa Şopenin "3-cü mimajor etüdü"nü çalır. Nazim qalxıb onu qucaqlayır və soruşur: "Üzeyir Hacıbəylini, yoxsa Qara Qarayevi çox sevirsən?", - deyə soruşur. "İkisini də" cavabını eşidir.

"Kəndini və torpağını sev" deyir. Evdə qonaq olduğu saatlarda bu sözü bir neçə dəfə təkrar edir. Bu günədək Vaqifin xəyalında sual işarəsi olan söz. Niyə belə dedi?

"Kəndi dilinizdə qonuşun. Dilinizi qoruyun. Azərbaycan türkcəsi təmizdir, safdır, şirindir" - tövsiyəsi bu olur.

Vaqif Səmədoğlu yazır: "Mənim babam da kommunistdi, Nazim Hikmət də. Lakin onların görüşmələri kommunist şair görüşmələri deyil, iki türk şairinin buluşmasıydı. Hansı mövzularda qonuşduqlarını bilmirəm. Ancaq şübhəm yoxdur ki, vətən sevgisi, vətən həsrəti, ana dilinin qorunmasının gərəkliyi və bunun kimi mövzular onların söhbətinin qayəsi idi".

İkinci dəfə Vaqif Səmədoğlu Nazim Hikməti 1960-cı ildə Bakıda görür.

Qardaşı Yusifin toyuna gəlibmiş Moskvadan. Yusif Moskvada Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda oxuyarkən atası onu Nazim Hikmətlə tanış edibmiş. Yusifə yazılarını "Vəkilov" deyil, "Səmədoğlu" soyadı ilə yazmasını Nazim Hikmət tövsiyə edibmiş. Sonralar Vaqif də bu soyadla çap olunmağa başlayıb.

1963-cü ilin qışı. Moskva Konservatoriyasının stajoru olanda Nazim Hikməti üçüncü kərə görür. Moskvada türk bəstəkarları Adnan Sayqun və Ülvi Cemal Erkinin əsərlərindən ibarət konsert varmış. Nazim Hikmət və köməkçisi Əkbər Babayev də ora gəlirlər. Konserti maestro Niyazi idarə edirmiş. Nazimlə Sayqun dənizçilik məktəbində bir oxuyublarmış və dost imişlər. Uğurlu bir konsert alınır. Konsert bitəndə pərdə arxasına təbrikə toplaşırlar. Nazim Niyazini qucaqlayıb təbrik etdikdən sonra Vaqifə "gəl gedəlim" deyir. Onunla getmək istədikdə Türkiyə səfiri dillənir: "Sayqun, sən nə üçün okul arkadaşınla salamlaşmırsan?". Sayqun və Nazim bunu gözləyirlərmiş kimi bir-birlərinə sarılırlar. Onlar ehtiyat üzündən kəlmə kəsməyə cəsarət etmirlərmiş. Türk diplomatlarının xanımları bu mənzərə önündə göz yaşlarını saxlaya bilmirlər...

Xatirədən oxuyuruq ki, Nazim Hikmət düşüncələrini açıq söyləməkdən çəkinməzmiş. Deyirmiş gerçək sosializmi İsveçdə görüb. Ona təmkinli olması məsləhət görüldükdə cavab verirmiş: "Türkiyə həbsxanasında yatmışam, sovet həbsxanasında da yataram".

Vaqif Səmədoğlunun Nazim Hikməti andığı şeirləri, ona həsr etdiyi "Divin nağılı" poeması var. Bu şeirlərdən biz onun Nazim Hikməti nə qədər çox sevdiyini görürük. Bu iki qardaş Nazim Hikmətin zövqlü geyim üslubuna heyran imişlər. Nazim onu Səməd Vurğunun oğlu və bir musiqiçi kimi tanıyırmış. Şeir yazdığını ona deməyibmiş. Vaqif Səmədoğlu şeir yazdığını ona demədiyi üçün indi də peşmandır...

İsmayıl Umudlu

Ayna.- 2012.- 10 mart.- S.19.