AMİ-də
"Yaşlıların təhsili metodikasının əsas prinsipləri və tətbiqi"
mövzusunda təlim keçirilib
Bu günlərdə Almaniya Xalq
Universitetləri Birliyi Beynəlxalq Əməkdaşlıq
İnstitutunun (DVV İnternational) dəstəyi və Azərbaycan
Yaşlıların Təhsili Assosiasiyasının təşkilatçılığı
ilə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda
"Yaşlıların təhsili metodikasının əsas
prinsipləri və tətbiqi" mövzusunda
dördgünlük təlim keçirilmişdir. Təlimi
Rusiyanın Texniki Peşə Təhsili üzrə Tədqiqat
Mərkəzinin baş mütəxəssisi, filologiya elmləri
namizədi Anna Muravyova aparmışdır. Təşkil olunan
bu təlim Prezident İlham Əliyevin 3 iyul 2007-ci il tarixli Sərəncamı
ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında
texniki peşə təhsilinin inkişafı üzrə
Dövlət Proqramı (2007-2012-ci illər)"nda nəzərdə
tutulan məsələlərin reallaşdırılması
istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərdən
biri kimi qiymətləndirilə bilər.
Təlimin təşkilində
başlıca məqsəd respublikamızda peşə təhsilinin
keyfiyyətinin yüksəldilməsinə nail olmaq
üçün bu sahədə çalışan müəllim
və ustaların bilik və bacarıq səviyyəsinin,
pedaqoji və psixoloji savadının artırılması
istiqamətində onlarla təlim keçəcək təlimçilərin
hazırlanması idi. Buna görə də təlimə
texniki peşə təhsili üzrə mütəxəssislərə
ixtisasartırma sahəsində dərs deyən AMİ-nin müəllim və metodistləri,
Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri
İnstitutunun texniki peşə təhsili sahəsində fəaliyyət
göstərən əməkdaşları və
respublikamızda texniki peşə təhsili müəssisələrində
çalışan mütəxəssislər cəlb edilmişdi.
Təlim zamanı dinləyicilər
yaşlıların təhsilinin təşkili ilə
bağlı həm mühazirələr dinləmiş, həm
də praktik tapşırıqların yerinə yetirilməsinə
cəlb edilmişlər.
Təlimdə araşdırılan
mühüm anlayışlardan biri fasiləsiz
(ömürboyu) təhsil anlayışı oldu.
Yaşlıların təhsilinin
düzgün təşkili, eyni zamanda motivlərin nəzərə
alınması, təlimdə yaşlıların təhsilinin
başlıca prinsiplərinin gözlənilməsi və
proqramların düzgün tərtibatından
asılıdır. Yaşlıların təhsili
üçün proqram tərtib edilərkən cəmiyyətin
və onların tələbatları, təhsilalanın təcrübəsi,
bilik səviyyəsi mütləq nəzərə
alınmalıdır.
Təlim prosesində
iştirakçılar modulların hazırlanması ilə əlaqədar
praktik bilik və bacarıqlar əldə etdilər və
müxtəlif sənət sahələri ilə bağlı
modul nümunələri hazırladılar.
Peşə təhsilinin keyfiyyətli təşkilində
nəzəriyyə ilə təcrübənin əlaqələndirilməsi,
təhsilalanların fərdi xüsusiyyətlərinin nəzərə
alınması, təlimin düzgün
planlaşdırılması, əlverişli təlim
mühitinin yaradılması mühüm əhəmiyyət kəsb
edən məsələlərdəndir.
İstər yaşlıların təhsili,
istərsə də texniki peşə təhsili sahəsində
çalışan mütəxəssislər daim elmi nailiyyətləri
izləməli, pedaqoji və psixoloji sahədə qazanılan,
özünü doğrultmuş təcrübələri
öz fəaliyyətlərində tətbiq etməlidirlər.
Müasir təlim metodları təlimdə tətbiq edilən
yeniliklərdəndir ki, təlim prosesində ənənəvi
metodlarla bu metodların müqayisəsi və tətbiqi
alqoritmi üzərində iş aparıldı. Təlimin daha
uğurlu alınması üçün qrup, fərdi və
cütlərlə iş kimi təlim formalarından, eləcə
də müşahidə, müzakirə, İKT-nin
imkanlarından istifadə, layihələr, ekskursiya, hadisələrin
araşdırılması və s. metodlardan geniş istifadə
olunmalıdır. Qeyd etmək lazımdır ki, 2009-cu ildən
respublikamızın üç ali təhsil müəssisəsində
eksperiment şəklində tədris olunan "Təhsilin əsasları"
fənninin tədrisi prosesində də bu üsul və iş
formalarından geniş istifadə olunur.
Təlim mühitinin optimal təşkili
bir sıra fiziki və psixoloji amillərlə
bağlıdır. Fiziki mühit dedikdə elə bir mühit
nəzərdə tutulur ki, burada təhsilalanlar bir-birilə əlverişli
şəkildə ünsiyyətə girə bilsin, işləsin.
Buna görə də fiziki mühit təşkil edilərkən
öyrənənlərin sayı mütləq nəzərə
alınmalıdır. Fiziki mühitin təşkilinə rahat
mebel avadanlığı, düzgün işıqlanma, hər
fəsil üçün normal temperatur və s. amillər
daxildir. Psixoloji mühit dedikdə isə öyrədənlə
öyrənənlər, eləcə də öyrənənlər
arasındakı münasibətlər nəzərdə
tutulur. Psixoloji mühitin təşkilinə əqli fəaliyyətdən
sonra fasilə, mobillik, stresin azaldılması, psixoloji dəstək
və s. amillər daxildir.
Təlimdə toxunulan və praktik şəkildə
təlim iştirakçıları tərəfindən
araşdırılan mühüm məsələlərdən
biri də texniki peşə təhsilində keyfiyyətin
müəyyən edilməsi və keyfiyyətin təmin edilməsi
problemi oldu. Texniki peşə təhsilində keyfiyyət hazırlanan
kadrların əmək bazarının tələblərinə
nə dərəcədə cavab verməsi ilə müəyyən
olunur.
Təhsildə keyfiyyətin dəyərləndirilməsi
qiymətləndirmə meyarlarına və standartlara əsaslanır.
Təlim prosesində isə keyfiyyətə nəzarət
müxtəlif qiymətləndirmə metodları vasitəsilə
həyata keçirilir ki, bura praktik tapşırıqlar, qrup
və fərdi layihələrin hazırlanması, tələbələr
tərəfindən yazılan jurnal və ya gündəliklər,
imtahan, test və s. aiddir. İştirakçılar təlim
prosesində qiymətləndirmə cədvəlləri tərtib
etmiş və qiymətləndirmə standartlarının tərtibi
ilə əlaqədar praktik bacarıqlar əldə etmişlər.
Qısa şərh edilən bu məsələlərin
hər biri təlim zamanı geniş şəkildə
açıqlanmış və hər problemlə
bağlı praktik tapşırıqlar yerinə
yetirilmişdir. Təlimin sonunda iştirakçılara
sertifikatlar təqdim edilmişdir.
Alimə
HƏŞİMOVA
Azərbaycan
müəllimi.- 2011.- 8 iyul.- S.11.