Musiqi dərslik komplekti barədə

Təhsil sisteminin yeni inkişaf istiqamətlərini özündə ehtiva edən Milli Kurikulum sənədində musiqi kurikulumu da mühüm konsepsiya kimi irəli sürülmüşdür. Mənəvi-estetik təsirinə, didaktik mahiyyətinə, vətənpərvərlik, humanizm ruhunda tərbiyəedici təsir qüvvəsinə görə bu fənn çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ən azı ona görə ki, musiqinin dili, onun insan psixologiyasına təsiri çox sadədir, tərcüməçi, vasitəçi tələb etmir, yaşından, intellektindən asılı olmayaraq, hər kəsin musiqiyə mənəvi ehtiyacı var.

Ümumtəhsil məktəblərində musiqi təliminin əsas məqsədi milli və bəşəri sənət nümunələri əsasında şagirdlərdə musiqi mədəniyyətinin formalaşdırılması və inkişafını təmin etməkdən ibarətdir.

Təbii ki, bu istiqamətlər 1-ci sinifdən 3-cü sinfədək musiqi fənni üzrə məzmun xətlərində, nəzəri-praktik materiallarda öz əksini tapmışdır. Bütün materiallar, mövzular sadədən mürəkkəbə doğru prinsipi əsasında verilmişdir. İstər bəstəkar, istər xalq, istərsə də klassik musiqi haqqında verilən məlumatlar, nümunələr, həmçinin musiqi nəzəriyyəsi haqqında ilkin bilgilər, musiqi janrları və onlara aid nümunələr şagirdləri musiqi aləminə aparmaqla yanaşı, həm də onların özü tərəfindən musiqi əsərinin dəyərləndirilməsi, estetik dünyagörüşünün formalaşması həyata keçirilir. Musiqinin qavranılması şagirdin mənəvi aləminin zənginləşməsinə, hiss və duyğularının formalaşmasına, emosional fəaliyyətinin meydana çıxmasına şərait yaradır.

İbtidai sinif müəllimi kimi hər gün bu hiss və duyğularla təmasda musiqi dərslərində şagirdlərin yüksək əhvali-ruhiyyəsinin şahidi olduğum üçün deməliyəm ki, musiqi dinləmək, musiqili-ritmik hərəkətləri icra etmək, uşaq musiqi alətlərində çalmaq, sujetli musiqiləri, mahnıları səhnələşdirmək və ya ifa etmək onların şəxsiyyət kimi formalaşmasında müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Amma gəlin görək rayon, kənd məktəblərində musiqi dərslərinin musiqi fənn kurikulumunun məzmun xətlərindən irəli gələn prinsiplərin və ya vəzifələrin həyata keçirilməsi baxımından təşkili üçün lazım olan şərait varmı? Musiqi dərslik komplekti, yəni dərslik, iş dəftəri və müəllim üçün vəsait çox gözəldir. Yeni təlim texnologiyaları əsasında yüksək səviyyəli dərs qurmaq üçün bu vəsaitlərdə həqiqətən zəngin materiallar, təlim üsulları var. Təəssüf ki, əyalət müəlliminin sinifdə hər şeyi yoxdur. Dərslikdə verilmiş hansısa mahnını və ya musiqini dinləməyə, çalmağa ən adi bir maqnitofon, ya bir musiqi aləti yoxdur. Nəzərə alsaq ki, rayonlarda 1-ci sinfə gələn uşaq əsasən bağçadan deyil, ailədən gələcək və onun musiqidən heç bir anlayışı yoxdur, təbii ki, belə halda yüksək səviyyəli dərs qurmaq daha da çətinləşir.

Ümumiyyətlə, bu yaşda uşaqların şifahi nitqi də o qədər inkişaf etmədiyindən, hətta 3-cü sinifdə bir çoxları verilən terminləri nəinki öyrənə, çoxları heç düzgün tələffüz edə bilmir. Həftədə 1 saat tədris olunan dərsdə onlara nəzəri bilikləri mənimsətmək, hansısa mahnı mətnlərini əzbərlətmək, mənə elə gəlir ki, dərsin səmərəliliyini aşağı salır. Uşaq mahnılarından ibarət disklər məktəblərə göndərilsə, məktəbdə təlimin texniki vasitələri olsa, əlbəttə, biz də öz işimizin öhdəsindən daha yaxşı gələrik.

Təklifim nədir?

1. Kənd rayonlarında mövcud uşaq bağçalarında musiqi məşğələləri ixtisaslı tərbiyəçilər tərəfindən aparılsın və bağçaların uşaq musiqi alətləri ilə təchizatı yaxşılaşdırılsın.

2. Məktəblərə, heç olmasa dərslikdə verilmiş musiqi nümunələrindən ibarət kompakt-disklər göndərilsin.

Bu, əyaniliyi qismən təmin etmiş olar.

3. Musiqi dərsliyinin dili və verilmiş musiqi terminləri uşaqların yaş səviyyəsinə, mövzular isə mövcud bazaya uyğunlaşdırılsın.

İnanırıq ki, müəlliflər bütün bunları nəzərə alaraq dərslik komplekti üzərində yenidən işləyərkən daha mükəmməl, sadələşdirilmiş, şagirdlərin hazırlıq səviyyəsini dəyərləndirərək, kənd məktəblərinin mövcud bazasını nəzərə alaraq musiqi fənn kurikulumunu əks etdirən bir dərslik hazırlayacaqlar.

Fənarə HÜSEYNZADƏ

Azərbaycan müəllimi.- 2011.- 28 yanvar.- S.24.