Müasir
və qeyri-ənənəvi təlim üsullarından istifadə
Ölkəmizdə
təhsil sahəsində islahatlar getdiyi bir zamanda
müəllimdən təlimə yeni yanaşma nümayiş etdirmək tələb olunur. Çünki müəllim
düşünən, yaradıcı, özünə
inamlı, problemin həlli yolunu
tapan, qərar vermə bacarığı olan və qərarın doğruluğunu
anlayan şagirdlər yetişdirməlidir. Bu günün şagirdləri sabahın şəxsiyyətləridir.
Onların mənəvi zənginliyi isə təhsilin keyfiyyətindən
asılı olduğundan hər zaman çalışıram ki,
öz işimi dövrün tələblərinə uyğun qurmaqla təlimin
yüksək səmərəliliyinə nail
olum. Bunun üçün də ibtidai
sinif müəllimi olaraq
öz işimə daha
ciddi yanaşır, dərslərimdə
qarşıya qoyulan məqsədə çatmaq üçün
müxtəlif üsul və formalardan, müasir təlim
texnologiyalarından istifadə edirəm.
Xüsusən
həyat bilgisi fənninin tədrisində
şagirdin intellektual
səviyyəsini, yaradıcı təfəkkürünü inkişaf etdirəcək metod
və priyomlara üstünlük
verirəm. Məsələn, həyat bilgisi
fənnində "Dövlət orqanları" mövzusunu tədris edərkən
ayrılıb-birləşmə üsulundan
istifadə edirəm. Bunun üçün
sinif qruplara
ayrılır. Aşağıdakı suallar
yazılmış vərəqlər bütün
qruplara paylanılır:
1.
Hansı əsas dövlət orqanlarını
tanıyırsınız?
2.
Dövlət orqanlarının fəaliyyətini sadə formada izah et.
3.
Dövlət orqanlarını fərqləndir.
4. Cəmiyyətin
idarə edilməsində dövlət orqanlarının rolu.
Qrup üzvləri sualları öz
aralarında bölərək cavablandırmağa
çalışırlar. 10 dəqiqədən sonra eyni suala
cavab hazırlayan sagirdlər qrup şəklində birləşib, başqa qrup üzvlərinin
köməyi ilə öz məlumatlarını
genişləndirirlər. Məsələn, 1-ci suala cavab axtaranlar
birləşərək, yazdıqları məlumatları
paylaşır və beləliklə, hər kəs əlavə
məlumat əldə edə bilir. Sonra onlar yerlərinə
qayıdaraq məlumatı qrupun başqa üzvlərinə
çatdırırlar. Bütün qrup üzvləri bu cür ayrılıb-birləşmə apararaq cavablarını genişləndirirlər.
Sonda qruplara
test paylanaraq qiymətləndirilir.
Bu üsulu tətbiq etməklə şagirdlərin
bir-birindən öyrənmə
və bir-birini öyrətməyə dəstək
vermələrinə nail oluram.
"Ekologiya nədir" mövzusunu tədris edərkən
"dayanacaq" adlı
üsuldan istifadə edirəm. Bunun üçün sinif 3 qrupa ayrılır. Qruplara "Ekologiyanı qorumaq hamımızın borcudur"
başlıqlı kağızlar
paylanılır.
1-ci qrupa tapşırılır ki,
bu baslığa mətn yazsınlar.
2-ci qrupa şüar
yazmaq, 3-cü qrupa tələblər hazırlamaq
tapşırılır.
1-ci qrup ekologiya, onun qorunması haqqında bildiklərini mətn şəklində yazır.
1-ci qrup.
Ekologiyanı qorumaq hamımızın
borcudur (mətn).
İnsan fəaliyyəti nəticəsində canlı
və cansız təbiətdə dəyişikliklər
baş verir.
Ağacların qırılması
meşələrin azalmasına,
avtomobillərin, zavodların
tüstüsü havaya
zərərli maddələrin
düşməsinə səbəb
olur. Meşələrin azalması atmosferdə
oksigenin azalmasına gətirib çıxarır.
Tüstü nəticəsində
havaya qalxan zərərli maddələrin
canlı orqanizmlərə
düşməsi bir çox canlıların nəslinin kəsilmə
təhlükəsi yaradır.
2-ci qrup.
Ekologiyanı qorumaq hamımızın borcudur (şüar)
1. Havanı zəhərləməyin!
2. Ağacları kəsməyin!
3. Suları çirkləndirməyin!
4. Yer kürəsini
qoruyaq!
3-cü qrup.
Ekologiyanı qorumaq hamımızın borcudur(tələb)
1. Dincəldiyin yerləri zibilləmə.
2. Zibili yaxınlıqdakı zibil
qabına at.
3. Meşədə ocaq qalama.
4. Hərəmiz bir ağac əkək.
Qruplar işləyəndən
5 dəqiqə sonra yerlərini dəyişərək
yoldaşlarının işini
davam etdirirlər.
Beləliklə, bütün sinif problemin həllində iştirak edir.
Bu üsul uşaqları birlikdə çalışma, bir-birlərini
tanıma, qaydalara riayət etmə bacarıqlarına yiyələndirir,
xüsusi qabiliyyətlərinin
üzə çıxmasına
səbəb olur.
Ahu ƏLİYEVA,
Bakıdakı 100 nömrəli
tam orta məktəbin
ibtidai sinif müəllimi
Azərbaycan müəllimi.- 2012.- 22 iyun.- S.4.