Alternativ
qayğı xidmətlərinin maliyyələşmə mexanizmləri
müzakirə olunub
Oktyabrın 29-da Təhsil Nazirliyində "Yerli hakimiyyət orqanları ilə
qeyri-hökumət təşkilatları arasında himayədar
(foster) qayğı və ailə əsaslı xidmətlər
üzrə əməkdaşlıq modelinin işlənib
hazırlanması" layihəsinin icrasına dair tədbir
keçirildi. Azərbaycan Respublikasının təhsil naziri
Misir Mərdanov, maliyyə naziri Samir Şərifov,
Avstriyanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli
səfiri Silvia Mayer-Kaybiç, Nazirlər Kabinetinin Elm, mədəniyyət,
təhsil və sosial problemlər şöbəsinin müdir
müavini Qurban Əmirov, "Hilfsverk Avstriya" beynəlxalq
təşkilatının məsul əməkdaşları, Təhsil
və Maliyyə nazirliklərinin müvafiq struktur-bölmə
rəhbərləri və əməkdaşlarının,
KİV təmsilçilərinin iştirak etdikləri tədbirdə
layihə çərçivəsində yaradılması nəzərdə
tutulan alternativ xidmətlərin maliyyələşdirmə
mexanizmləri ilə bağlı müzakirələr
aparıldı.
Təhsil naziri Misir Mərdanov tədbiri
giriş sözü ilə açaraq bu layihənin "Azərbaycan Respublikasında dövlət
uşaq müəssisələrindən uşaqların ailələrə
verilməsi (De-institusionalizasiya) və alternativ qayğı
Dövlət Proqramı (2006-2015-ci illər)" çərçivəsində
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə
"Hilfsverk Avstriya" beynəlxalq təşkilatı tərəfindən
həyata keçirildiyini bildirdi.
Öncə Dövlət
Proqramının icrası istiqamətində
görülmüş işlərdən danışan təhsil
naziri qeyd etdi ki, Proqramın icrasında aparıcı qurum olan
Təhsil Nazirliyi bu istiqamətdə öz işini Maliyyə,
Səhiyyə, Daxili İşlər, Əmək və Əhalinin
Sosial Müdafiəsi nazirlikləri, Ailə, Qadın və
Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi və
yerli icra hakimiyyətləri ilə sıx əməkdaşlıq
əsasında qurmuşdur. Bununla yanaşı, müxtəlif
beynəlxalq və qeyri-hökumət təşkilatları da
Proqramın icra olunmasında Azərbaycan hökumətinə
dəstək verirlər.
Nazir bildirdi ki, Proqramın icrası ilə
bağlı qarşıda duran vəzifələrdən biri
uşaq evləri və internat tipli müəssisələrin
tədricən ailə əsaslı sosial xidmətlər
sistemi ilə əvəz olunmasıdır. Hazırda ölkədə
uşaqlara qayğı sahəsində paralel olaraq iki istiqamətdə
iş aparılır. Bunlardan biri dövlət uşaq müəssisələri
sistemidir ki, həyata keçirilən tədbirlərin nəticəsində
onların tədricən sıradan çıxması gözlənilir.
Digəri isə yeni yaranmaqda olan alternativ qayğı və alternativ
xidmətlər istiqamətidir.
Diqqətə çatdırıldı
ki, Proqramın icrası istiqamətində indiyədək bir
sıra işlər görülmüşdür. Belə ki, Təhsil
Nazirliyində hər üç aydan bir yenilənən məlumat
bazası yaradılmışdır. Bazaya hər bir uşaq
barədə, həmçinin hər bir müəssisənin
texniki göstəriciləri, uşaqlara göstərilən
xidmətlər, illik xərcləri və pedaqoji heyət
üzrə məlumatlar toplanmışdır. Məlumatların
təhlili əsasında dövlət uşaq müəssisələrinin
transformasiyası üzrə Baş plan hazırlanmış və o, 2009-cu
ilin aprel ayında hökumət tərəfindən təsdiq
edilərək icra üçün Təhsil, Səhiyyə, Əmək
və Əhalinin Sosial Müdafiəsi və Maliyyə nazirliklərinə
göndərilmişdir. Baş planın icrası olaraq 9
ümumtəhsil internat məktəbi gimnaziya və ümumtəhsil
məktəblərinə çevrilmişdir. Bununla
yanaşı, müəssisələrdə təlim-tərbiyə
alan 309 nəfər uşağın və onların ailələrinin
fərdi qiymətləndirilməsi həyata
keçirilmişdir. Uşaqların ailələrinin himayəsinə
qaytarılması üçün onların ailələri və
ya qohumlarının yaşadıqları rayonlara səfərlər
edilmişdir. Görülən tədbirlər nəticəsində
149 nəfər uşaq bioloji ailələrinə
qaytarılmışdır.
Dövlət Proqramının Tədbirlər
Planına və Baş plana əsasən, uşaq evləri və
internat tipli dövlət uşaq müəssisələrinin tədricən
ailə əsaslı və icma əsaslı xidmətlər ilə
əvəz olunması işinə
başlanılmışdır.
Bu məqsədlə artıq
Bakının Sabunçu, Xəzər, Suraxanı
rayonlarında günərzi qayğı və reabilitasiya mərkəzlərinin
yaradıldığını qeyd edən nazir nəticədə
298 uşağın dövlət uşaq müəssisələrinə
düşməsinin qarşısının
alındığını bildirdi.
Alternativ qayğı xidmətlərinə
günərzi qayğı və reabilitasiya mərkəzləri
ilə yanaşı ailə tipli kiçik qrup evi və himayədar
(foster) qayğı xidmətlərinin də daxil olduğunu
qeyd edən nazir bu xidmətlərin yaradılması istiqamətində
görülmüş işləri də diqqətə
çatdırdı. Bildirdi ki, bu xidmətlərin
yaradılmısı məqsədilə Təhsil Nazirliyi ilə
"Hilfsverk Avstriya" beynəlxalq təşkilatı
arasında "Himayədar (foster) qayğı və ailə əsaslı
xidmətlər üzrə əməkdaşlıq modelinin
işlənib hazırlanması" layihəsinin həyata
keçirilməsi üçün birgə əməkdaşlıq
barədə Qrant Sazişi imzalanmışdır. Layihə
Avropa Birliyi, Avstriya İnkişaf Agentliyi və "Hilfsverk
Avstriya" beynəlxalq təşkilatının maliyyə dəstəyi
ilə həyata keçirilir.
Layihə çərçivəsində
10 nəfər uşaq üçün ailə tipli kiçik
qrup evinin tikilərək istifadəyə verildiyini, himayədar
ailələrə veriləcək 50 nəfər
uşağın seçildiyini, Xəzər rayonunda
yaradılmış Ailə təlim və məsləhət
mərkəzində himayədar ailə olmaq istəyən
şəxslərə müvafiq proqramlar üzrə təlimlərin
keçirildiyini nəzərə çatdıran təhsil
naziri, eyni zamanda yaradılmaqda olan yeni himayədar (foster)
qayğı xidmətlərinin fəaliyyətini tənzimləyən
"Ailə tipli kiçik qrup evi haqqında Nümunəvi
Nizamnamə" və "Himayədar (foster) ailə
haqqında Əsasnamə"nin
hazırlandığını və təsdiq
üçün Nazirlər Kabinetinə təqdim olunduğunu
söylədi.
Beynəlxalq təşkilatların maliyyə
dəstəyi ilə həyata keçirilən layihənin
müddətinin cari ilin sonunda başa
çatdığına diqqət çəkən nazir bundan
sonra yeni yaradılmış xidmətlərin dövlət
büdcəsindən ayrılmış vəsait hesabına
maliyyələşdirilməsinin nəzərdə
tutulduğunu bildirdi və tədbirdə məqsədin
yaradılmaqda olan alternativ xidmətlərin maliyyə və
hüquqi əsaslarının təmin edilməsi ilə
bağlı müzakirələr aparmaq olduğunu
vurğuladı.
Avstriyanın Azərbaycandakı fövqəladə
və səlahiyyətli səfiri Silvia Mayer-Kaybiç, Nazirlər
Kabinetinin şöbə müdirinin müavini Qurban Əmirov
tədbirdə çıxış edərək layihənin əhəmiyyətini
yüksək qiymətləndirdilər və onun davam etdiriləcəyinə
əmin olduğunu bildirdilər.
Sonra Təhsil Nazirliyi
De-İnstitutlaşma və Uşaqların Müdafiəsi
İdarəsinin rəisi Məlahət Hacıyeva və
"Hilfsverk Avstriya" beynəlxalq təşkilatının
maliyyə üzrə meneceri Ştefan Fritz layihə, maliyyə
məsələləri üzrə beynəlxalq ekspert Yelena
Andreyeva isə xidmətlərin maliyyə təhlili ilə
bağlı təqdimatlar etdilər.
Tədbirdə çıxış edən
maliyyə naziri Samir Şərifov "Yerli hakimiyyət
orqanları ilə qeyri-hökumət təşkilatları
arasında himayədar (foster) qayğı və ailə əsaslı
xidmətlər üzrə əməkdaşlıq modelinin
işlənib hazırlanması" layihəsinin
reallaşdırılması istiqamətində
görülmüş işləri yüksək dəyərləndirdi.
Layihənin davam etdirilməsi və layihə çərçivəsində
fəaliyyət göstərən kiçik qrup evinin
saxlanması xərclərinin dövlət büdcəsindən
ayrılmış vəsait hesabına ödənilməsi barədə
fikirlərini bildirən nazir bu məsələnin həlli
üçün müvafiq normativ-hüquqi əsasların
hazırlanmasının vacib olduğunu diqqətə
çatdırdı.
Sonda tədbir
iştirakçılarına təşəkkürünü
bildirən təhsil naziri Misir Mərdanov "Azərbaycan
Respublikasında dövlət uşaq müəssisələrindən
uşaqların ailələrə verilməsi
(De-institusionalizasiya) və alternativ qayğı Dövlət
Proqramı(2006-2015-ci illər)"nın icrası istiqamətində
həyata keçirilən bu layihənin davam etdirilməsi
üçün bundan sonra da qabaqcıl dünya təcrübəsinin
əsas götürülməsinin zəruriliyini
vurğuladı.
Yusif ƏLİYEV
Azərbaycan
müəllimi.- 2012.- 2 noyabr.- S.2.