Jurnalist
həmkarımızın dörd cilddə seçilmiş
əsərləri çapdan
çıxıb
"Elm
və təhsil" nəşriyyatı tanınmış tədqiqatçı-jurnalist
Məhəmməd Baharlının "Seçilmiş əsərləri"ni
çapdan buraxıb. Nəfis tərtibatla,
yüksək poliqrafik icra keyfiyyəti ilə çap
olunmuş dördcildlikdə
müəllifin çoxşaxəli və zəngin
yaradıcılığının ən dəyərli
nümunələri yer alıb.
Uzun müddət ayrı-ayrı mətbuat
orqanlarında müxbirlikdən baş redaktorluğadək ən
müxtəlif vəzifələrdə işləmiş, qələmini
jurnalistikanın bütün janrlarında, publisistikada,
elmi-pedaqoji və bədii yaradıcılıqda eyni məharətlə
işlətmiş Məhəmməd Baharlı istedadı, həyat
duyumu, fəaliyyəti, zəngin dünyagörüşü,
dərin erudisiyası, gözütoxluğu, sənətinə
sevgisi və sadiqliyi ilə örnək olası jurnalistlərdəndir.
Eyni zamanda Məhəmməd Baharlı çox məhsuldar mətbuat
işçisidir. Onun indiyədək 4 mindən çox
yazısı onlarca mətbuat orqanında işıq
üzü görüb.
45 illik yaradıcılıq
dövrünün məhsulları olan həmin
yazıların böyük əksəriyyəti
yazıldığı vaxtdan asılı olmayaraq,
toxunduqları problemə və jurnalist-yazıçı sənətkarlığına
görə indi də öz aktuallığını
saxlayır. Bu baxımdan həmkarımızın qələm
məhsullarının hər biri "Seçilmiş əsərləri"nə
düşməyə layiqdir. Lakin Məhəmməd müəllim
seçim edərkən yaradıcılığının hər
istiqamətini bir cilddə verməyi nəzərdə
tutduğundan zəngin yaradıcılıq nümunələri
içərisindən bu gün üçün ən dəyərli
hesab etdiklərini seçib "Seçilmiş əsərləri"nə
daxil etmişdir.
Müəllif tərtibat
üçün də orijinal forma seçmiş,
dördcildliyin hər birinə içərisindəki
yazıların aid olduğu sahəyə uyğun ad
vermişdir. Bu baxımdan "Seçilmiş əsərləri"nin
"Publisistika" adlandırılmış I cildinə
M.Baharlının yaradıcılığının bu əsas
istiqamətinə dair əsərləri -
axtarışları və tapıntıları,
görüşləri və xatirələri, tarix, ədəbiyyat,
cəmiyyət, təhsil və digər taleyüklü milli məsələlər
barədə mülahizələri yer almışdır.
Buradakı "axtarışlardan
sensasiyalaradək" ən müxtəlif səpgili
yazıları elmi, tarixi, pedaqoji publisistikamızın gözəl
nümunələri hesab etmək olar. Bu baxımdan cildin
ön səhifələrində yer almış "Azərbaycan
tarixi - Baharlılar" tədqiqat əsərini xüsusi qeyd
etmək istərdik. Məhəmməd Baharlı
özünün də mənsub olduğu Baharlılar
tayfası haqqında 30 il ərzində apardığı
araşdırmalar nəticəsində maraqlı bir tədqiqat
əsəri ortaya qoymuşdur.
Müəllifin bu cildə daxil etdiyi digər
bir tədqiqat əsəri "155 yaşlı ilk əlifba dərsliyimiz
- "Əlifbeyi-cəhdid" məqaləsi də vaxtilə
pedaqoji mətbuatda dərc olunarkən əsl sensasiya
yaratmışdı. Cilddə yer almış "Mirzə Fətəli
Axundovun kötücəsi ilə söhbət", "Xalq
şairi Süleyman Rüstəmlə qeyri-adi söhbət",
"Bəxtiyar Vahabzadə məni niyə
axtarırdı", "Sərhəd rayonunun
uşaqları" və b. yazılar da müasir
publisistikamızın ən dəyərli nümunələridir.
"Seçilmiş əsərləri"nin
"Poeziya" adlanan ikinci cildində 1000-dən çox
şeirin müəllifi olan Məhəmməd
Baharlının poetik nümunələri
toplanmışdır. Lirik və ictimai mövzulu şeirlər
mövzu əlvanlığı, yüksək poetikası və
səmimiliyi ilə diqqəti çəkir. Lirik şerirlərində
sevgi, saf məhəbbət xüsusi şövqlə qələmə
alınmışdır.
Güclü müşahidə qabiliyyətinə,
dərin ümumiləşdirmə bacarığına, yumor
hissinə malik Məhəmməd Baharlının
yaradıcılığında yumorlar da böyük yer tutur.
Əsasən ötən əsrin 70-90-cı illərində qələmə
alınmış bu bədii söz nümunələri, eləcə
də Məhəmməd müəllimin müxtəlif
vaxtlarda yazdığı povest və hekayələr, siyasi
felyetonlar hələ ötən yüzilliyin sonlarında
müəllifini kamil bir yazar kimi tanıtmışdır. Bu
nümunələrdən seçmələr
"Seçilmiş əsərləri"nin
üçüncü - "Proza" cildində cəmlənmişdir.
Yumorların tənqid hədəfləri cəmiyyətdəki
çatışmazlıqlardır. Yumorlar və hekayələrin
cəlbediciliyi, gözəlliyi ondadır ki, onlarda hadisələr
dialoqlar vasitəsilə təsvirlənir.
"Seçilmiş əsərləri"n "Pedaqogika" adlanan sonuncu - IV
cildi M.Baharlının
elmi-pedaqoji yaradıcılığına həsr olunub. Uzun
illər pedaqoji mətbuatda çalışan M.Baharlı
pedaqoji işin də dərin bilicisi kimi tanınmış,
elmi-pedaqoji mövzuda, məktəb və pedaqogika tarixindən
bəhs edən çoxlu sayda məqalə və irihəcmli əsər
qələmə almışdır ki, onlardan da biri "Məktəbdə
pedaqoji işə rəhbərlik" əsəridir. Gənc
nəslin təlim və tərbiyəsi işinə rəhbərlik
məsələlərindən bəhs edən bu kitab ilk dəfə
1988-ci ildə "Maarif" nəşriyyatında, 1999-cu ildə
isə "Təhsil" nəşriyyatında çap
olunmuşdur. Həmin kitabın təkmilləşdirilmiş
variantı bütövlükdə "Seçilmiş əsərləri"nə
daxil edilmişdir.
"Seçilmiş əsərləri"
Məhəmməd Baharlının böyük uğuru,
çoxillik jurnalist-publisist, elmi-pedaqoji və bədii
yaradıcılığının gözəl bəhrəsidir.
Bu münasibətlə həmkarımızı ürəkdən
təbrik edir, ona daha böyük yaradıcılıq sevincləri
arzulayırıq.
Yusif ƏLİYEV
Azərbaycan
müəllimi.- 2012.- 16 noyabr.- S.8.