Müəllimim haqqında
xatirələrim
Yeni
dərs ilinin başlanmasına hamıdan çox uşaqlar sevinirlər.
Mən VII sinifdə oxuyurdum.
1972-1973-cü dərs ilinin ilk günləri idi. İki saat dərs keçmişdik. Dedilər ki,
indi ədəbiyyat dərsi olacaq. Adəti üzrə keçənilki
müəllimimizi gözləyirdik. Budur, Feyruz müəllim sinfə daxil
oldu. Bu müəllim
məktəbimizin müəllimi olsa da, bizə hələ dərs deməmişdi.
Feyruz müəllim bir
sinif otağını, bir
də biz şagirdləri gözdən keçirib söhbətə başladı: Mən
bu gündən sizə Azərbaycan dili və ədəbiyyatı dərsini deyəcəyəm.
Bu müəllimin
ciddi və tələbkar olduğunu
eşitmişdik, lakin
indi görməyə başladıq.
İstər ədəbiyyat, istərsə də dil dərslərində mövzuların
hazırlanmasında, çalışmaların işlənməsində
heç kəsə güzəştə
getməzdi. Çalışmaların, öyrədici və yoxlama yazıların təshihində
müəllimin ən çox diqqət yetirdiyi yazıda hüsnxət qaydalarına
riayət etmək, qrammatik cəhətdən
düzgün yazmaq
bacarığı idi. Müəllimlərin
deməsinə görə, sinfimizdə yaxşı xətti olan və düzgün yazanlardan biri də mən
idim. Bu müəllim
də ötüb-keçib deyərdi: Azad, oğlum, daha yaxşı,
daha düzgün yazmağa çalış. Müəllim çox vaxt qoşasaitli, qoşasamitli,
hecası bəzən təksaitli sözlərin
yazılışı, sətirdən-sətrə keçilməsinə
(maarif, saat, Nailə,
haqqında, ailə, alim və s.) aid dəftərlərimizdə
qırmızı qələmlə nümunələr
verərdi ki, bunları mən yazan qaydada sətir dolusu yazın, hecalara
ayırın.
Çox keçmədi ki, dərslər kabinet üsulu ilə keçilməyə
başlandı. 26-dan çox söz sənətkarının portretləri,
onların ədəbiyyatımızdakı mövqeləri barədə
yazılar, əruz vəzninin tədrisinə aid
cədvəllər, dilimizin və əlifbamızın
keşməkeşli yollarına dair yazılar, texniki vasitələr və s.
hazırlandı. Bir sözlə, müəllim
mümkün olan bütün dərslərini əyani və
canlı keçərdi. Kimliyindən asılı olmayaraq, müəllim hər kəsə real qiymətini verərdi. Bəzi ərköyün
uşaqlar qiymətlə
razılaşmayanda müəllim deyərdi: Bala,
əgər yüksək qiymət istəyirsənsə daha yaxşı hazırlaş, ikincisi, siz bura
bilik almağa gəlirsiniz.
Belə
tələbkarlığın nəticəsidir ki, ali məktəblərə
gedən məzunlarının hamısı Feyruz
müəllimin verdiyi qiymətləri
alardılar.
Quşqanadlı
illər ötüb keçdi.
1977-ci ildə Zarağan kənd 1 nömrəli
orta məktəbi bitirdim.
Yaşım çatdığı üçün
ordu sıralarında hərbi xidmətə
getdim. Hərbi xidməti başa
vurduqdan sonra Bakı
Dövlət Universitetinə daxil oldum. Aradakı fasiləyə baxmayaraq,
istər şifahi, istərsə də
yazılı (inşa) imtahanında da Feyruz müəllimin verdiyi qiyməti aldım. Bu
gün də müəllimin mənə
"Azad, oğul, daha yaxşı yaz, dərin
biliyə yiyələn ki, həmişə
üzüağ, alnıaçıq olasan. Qiymətin beşdir,
lakin bununla
arxayınlaşma. Dahi Nizaminin:
Qüvvət
elmdədir, başqa cür
heç kəs
Heç kəsə üstünlük eyləyə bilməz!
sözləri həmişə həyat
məşəlin olsun!", - deyə verdiyi öyüdlər
qulağımdadır.
1988-ci ildə ali təhsilimi başa
vurub Zarağan 1 nömrəli
orta məktəbində müəllim işləməyə
başladım. Sonralar iş bacarığıma görə
irəli çəkildim. Zarağan kənd inzibati ərazi
nümayəndəsi, Qəbələ Rayon İcra Hakimiyyətində
baş məsləhətçi vəzifələrində
işlədim. Hazırda
Qəbələ Peşə Məktəbinin direktoruyam.
Feyruz müəllimin təlim üsulunu, tələbkarlığını heç kəslə müqayisə edə
bilmirəm, O, bədii qiraəti özünəməxsus bir həvəslə oxuyardı. Nəzəri
cəhətdən adını çəkmədən oxuduğu şirin əruzdamı,
hecadamı olduğunu o
saat təyin edərdin. O, səhnə
əsərlərindən, məsələn, "Vaqif" dramını tədris edərkən
gah Vaqif, gah Qacar, gah
da Şeyx cildinə
(səsi və mimikası ilə) girər, hərəsini öz mövqeyindən tanıdardı. Sinifdə
səhnəciklər təşkil edərkən özünü rejissor kimi aparardı. Başqa
vaxtlarda biz ondan bu
bacarığının, ixtisasına olan
həvəsinin sirrini soruşanda
o deyərdi: Bizə ali məktəbdə teatr
əsərlərinin səhnələşdirilməsindən
respublikanın əməkdar artisti Ağamoğlan Rzayev, ifadəli
qiraətdən xalq artisti
Gülağa Məmmədov dərs deyib. İxtisasım üzrə biliyi o dövrün
elmlər doktoru, professor
Ə.Dəmirçizadə, Z.Tağızadə, A.Abdullayev, M.Rəfili, Cəfər Xəndan,
İsmayıl Şıxlı, Əkrəm Cəfər,
Şıxəli Qurbanov və b. alimlərdən almışam. Axı mən
bu öyrəndiklərimi gənc nəslə
çatdırmasam, el içində
hörmətsiz olar və mənəvi cəhətdən
borclu qalaram.
Feyruz müəllim öyrədirdi
ki, əruz vəznli şeirlər
muğamlarımızın mayası, heca
vəznli şeirlər mahnılarımızın dirəyidir.
Sərbəst
şeirlərimiz isə tam
başqadır. Bunlara tribuna şeirləri
də deyirlər.
Çünki ifadə tərzindən
və məzmunundan aydın olur ki, sərbəst şeirlərdə nifrət,
kin-küdurət, manifestli
qəzəb, nadir hallarda
isə sevinc pafosu üstünlük təşkil edir, yüksək intonasiya və jestlərlə qiraət edilir.
Müəllim mövzunu daha ətraflı başa salmaq üçün Rəsul Rzadan, Nazim Hikmətdən
də sərbəst şeirə aid misallar gətirər və S.Vurğunun, V.Mayakovskinin əsərlərinin təhlilini
verərdi.
Öz fənnini belə məhsuldar, məsuliyyətli tədris
etməsinin nəticəsidir
ki, 22 nəfərdən
artıq şagirdi bu ixtisasa sahib olub, adlı-sanlı müəllimlərdir.
Bundan da yüksək zirvəyə qalxan məzunlarının adlarını
çəkməyə bilmərəm.
Gəncə Dövlət Universitetinin keçmiş rektoru Elman Məmmədov, Bakı Avrasiya Universitetinin professoru Ədalət Tahirzadə, Türkiyənin
İstanbul Universitetinin
filologiya elmləri doktoru Zümrüd Şirinova, AMEA-nın elmi işçisi Mahir Zeynalov, Azərbaycan televiziyasının
ictimai kanalında
"Açıq dərs"
verilişini aparan siyasətşünas alim Cəsarət Valehli, Zarağan kənd 1 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi,
əməkdar müəllim
Nizamı Səfərəliyev
həmişə fəxr
edirlər ki, bizim orta məktəbdə
(V-X və VII-XI siniflərdə)
dil-ədəbiyyat müəllimimiz
Feyruz Səddinov olmuşdur.
Yeri gəlmişkən, Feyruz müəllimin bioqrafiyasından bəzi məqamları oxucuların
nəzərinə çatdırmaq
istərdim. O,
1951-ci ildə Qutqaşın
kənd 1 nömrəli
orta məktəbini,
1955-ci ildə indiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini
"əla", "yaxşı"
qiymətlərlə bitirib
təyinatla rayonumuzun Çuxur Qəbələ
kənd natamam orta məktəbinə direktor
göndərilib. 1962-ci ildə rayonun Aydınqışlaq kənd
natamam orta məktəbinə direktor
təyin edilib, lakin 1963-cü ilin yanvarından ehtiyaca görə Zarağan kənd 1 nömrəli orta məktəbinə ixtisası üzrə müəllim köçürülüb.
51 illik pedaqoji fəaliyyəti dövründə
18 il direktor və tədris işləri üzrə müavin
işləyib. Rayon təhsil şöbəsindəki
"Biz sizinlə fəxr
edirik" adlı şərəf lövhəsində
30 ildən artıq onun şəkli olub. Uzun illər təhsil
şöbəsinin ştatdankənar
metodisti kimi fəaliyyət göstərib,
rayon məktəblərində fənn tədrisinə dair yoxlamalar aparmış, müəllimlərə
faydalı məsləhətlər
vermişdir. 14 il rayonda təşkil edilmiş ixtisasartırma kurslarında
dərs demişdir.
2003-cü ilin 15 martında Zarağan 1 nömrəli orta məktəbində direktor
Nizamı Səfərəliyevin
təşkilatçılığı ilə rayon səviyyəsində
Feyruz müəllimin
70 illik yubileyi keçirildi. Yubiley tədbiri olduqca
təntənəli və
şən keçdi.
Rayon təhsil şöbəsinin müdiri,
əməkdar müəllim
Əhməd Mirzəliyev
də, işçiləri
də şənlikdə
yubilyarın gərgin,
lakin çox faydalı əməyinə
dair xoş sözlər söylədilər,
rəqs edənlərə
qoşuldular. Hörmətli qonaqlar yubilyarın özünü də rəqsə dəvət etdilər. Feyruz müəllim bütün
iştirakçılara təşəkkür
edib minnətdarlığını
bildirdi.
Feyruz müəllim
2006-cı ildə öz
ərizəsi ilə təqaüdə çıxıb.
O, hazırda pedaqoji işlə məşğul
olmasa da, elmi və publisistik
məqalələri ilə
mətbuatda müntəzəm
çıxış edir.
Onun "Dilimiz, əlifbamız", "Savadlı
yazı mədəni zənginlikdir", "Dilimiz
milli sərvətimizdir",
"Novruz bayramı və Şıxəli Qurbanov" və s. kimi elmi məqalələri
"Elm, təhsil və
həyat" (P.S.) qəzetində
dərc edilmişdir. Bundan əlavə, "13 rəqəmi
nə üçün
nəhs adlanıb?",
"Dünyada ən kiçik kitab", Nadir şahın şahlıq dövrünə aid "Qurbağaların
səsi necə dayandırıldı" və
s. toplama-tapıntı məqalə
yazıları "Qəbələ"
qəzetində dərc
edilmişdir. Bir sözlə,
onun məqsədi gənc nəslə həmişə faydalı
məsləhətlər, ixtisasına
aid elmi məlumatlar çatdırmaqdır. Feyruz müəllim
həm də səmimi bir ailə başçısıdır.
O, 2 qız, 3 oğul atasıdır. Onlardan dördü ali
təhsillidir. Qızları orta məktəb müəllimidir. Böyük oğlu
Füzuli Səddinov
1992-ci ildən texnika elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosentdir. AMİ-nin Zaqatala filialında
çalışır.
2011-ci ilin 26 avqustu idi.
Mən
rayon icra hakimiyyətində
işləyirdim. AMEA-nın Tarix İnstitutu tərəfindən
Qəbələnin tarixinə
aid yazılacaq kitaba yerlərdən məlumat toplamaq üçün akademik Teymur Bünyadovun başçılığı
ilə rayonumuza bir qrup elmi
işçi gəldi.
Onlar Zarağan kəndinə getməli oldular. Mən onları mümkün qədər yaşlı, savadlı şəxslə
görüşdürməli idim. Fikirləşmədən Feyruz müəllimlə
əlaqə saxladım.
Teymur müəllimlə onun söhbəti iki saat çəkdi. Teymur müəllimin Qəbələ,
Qutqaşın-Qutqaşen, rayonun
əksər kəndlərinin
adları-toponomiyasına dair
suallarına, görünür
bu müəllim ətraflı, real cavablar vermişdi. Onu qucaqlayıb bağrına
basdı. Yazılacaq kitaba
məlumatları ilə
birlikdə Feyruz müəllim də düşəcək şəklini
özü ilə çəkdirdi. Teymur müəllim
görüşdən dərin
təəssüratlarla ayrıldığını
bildirdi. Akademik bir daha qeyd
etdi ki, mən Feyruz müəllimlə dost oldum.
Bu müəllim sadə, təvazökar bir insan olmaqla
bərabər, canlı
bir ensiklopediyadır.
Sağlıq olsun, onunla bir də görüşəcəyəm.
2013-cü ildə çapdan çıxacaq
kitabın birini özüm ona hədiyyə edəcəm.
Beş ildən artıq müəllimim olan Feyruz müəllimlə,
necə deyərlər,
çiyin-çiyinə müəllim
kimi də işləmişəm.
O, kollektivimizdə də
sinifdə olduğu kimi işində dəqiq, səliqəli və tələbkar idi. Müəllimlər otağına, məktəbə
gələndə - müəllimlərin
müəllimi gəldi,
- deyirdik. Onunla harada
işləməyimdən asılı
olmayaraq, bir ağsaqqal, bir ata kimi görüşürəm,
olub-keçənlərdən söhbət edirik.
2013-cü il
martın 15-də 80 yaşı
tamam olur. Ona öz adımdan
və yetirmələri
adından cansağlığı,
ulu Tanrıdan verdiyi ömrün xoşbəxtliyini arzulayıram.
Azad MƏMMƏDOV,
Qəbələ Peşə Məktəbinin direktoru
Azərbaycan
müəllimi.- 2012.- 23 noyabr.- S.6.