Şərəfli ömrün səksəninci baharında
Hər bir uğurlu həyat salnaməsinin
ən şərəfli səhifələrində elə
müəllim adları var ki,
qırmızı xətlə yazılır. Həmçinin,
adı bu səhifələrə
düşən müəllimlərin ömür
tarixçəsində böyük şəxsiyyətlərin
adları yer alır. Müəllim ömrü haqqında yazmaqla
söz tükənmir. Çünki
sözün dəyərini müəllim
müəyyənləşdirir bizim üçün. Sevimli
müəllimlərin fəaliyyətinin mükafatı olaraq da gözəl
sözlərdən dəyərli heç
nə tapmaq olmur. Belə
dəyərli müəllimlərimizdən biri
də mənalı ömür sahibi 80 yaşlı əməkdar müəllim
Fatma Şahbaz qızı
Şahmərdanovadır.
Həyat tarixçəsi
Fatma Şahmərdanova 1934-cü il noyabrın 23-də Naxçıvan şəhərində
qulluqçu ailəsində dünyaya gəlib. Altı
qız övladı olan ailənin ilkidir. 1953-cü ildə Naxçıvan şəhərindəki
2 nömrəli qızlar məktəbini fərqlənmə
attestatı ilə bitirdikdən sonra Azərbaycan
Pedaqoji Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olub, 1957-ci ildə həmin
fakültəni fərqlənmə diplomu
ilə bitirib. Nümunəvi
davranışı və çalışqanlığı
ilə universitet kollektivinin
diqqətini çəkən Fatma müəllim
orada qalıb dərs demək təklif olunsa da, ailənin maddi sıxıntılarını nəzərə
alaraq Naxçıvana qayıtmağı
tərcih edib. Ailənin
sıxıntısı atası Şahbaz
Şahmərdanovun vaxtsız vəfatı ilə bağlı idi. Fatma müəllim evin ilk övladı olduğundan özündən kiçik
bacılarının qayğısı onun
üzərinə düşüb.
1957-ci ildə təhsil
aldığı Cəlil Məmmədquluzadə adına 2
nömrəli orta məktəbə müəllim
kimi qayıdan Fatma
Şahmərdanovanın keyfiyyətli ömür
tarixçəsi sinif otaqlarından
başlayıb. Fatma müəllim elə ilk günlərdən mülayim
təbiəti, səmimiyyəti, qayğıkeşliyi, gülərüzlüyü
ilə şagirdlərinin, həmçinin məktəbin
müəllim kollektivinin sevimlisinə çevrilir. O, məktəbdə göstərdiyi
zəngin fəaliyyəti ilə yanaşı,
Naxçıvanın ictimai işlərində də fəal iştirak edir.
1973-cü
ildə peşəyönümlü orta təhsilli
kadrlar hazırlayan 32 nömrəli texniki peşə məktəbinin fəaliyyət
dairəsi genişləndiyindən və bu
zaman təcrübəli müəllimlərə
ehtiyac duyulduğundan Fatma müəllim həmin məktəbə
göndərilir. O, burada da kollektivin
sevgisini qazanaraq öz fənninin nümunəvi təlimçisinə
çevrilir. Fatma
müəllim fizikanın adi həyat tərzində
də əhəmiyyətini şagirdlərinə anlatmaqla bu fənnə maraq yaratmaq qabiliyyətində
olan bir pedaqoq kimi təhsil işçilərini daim diqqətində olub.
Fatma Şahmərdanova müəllimlik fəaliyyəti
ilə 705 saylı hərbi hissə
məktəbinin də inkişaf tarixinə
öz töhfələrini verib. Belə ki, 1992-ci ildən
2004-cü ilə qədər Azərbaycan hərbiçilərinin
yetişdirilməsinə sərf olunan fəaliyyət
illəri onun ömür
tarixçəsinin ən şərəfli illərindəndir.
2004-cü ildə F.Şahmərdanovanın
70 illik yubileyi və
50 illik müəllimlik fəaliyyəti ilə
bağlı Naxçıvan Muxtar
Respublikası səviyyəsində təntənəli tədbir
keçirilib.
70 yaşında təqaüdə çıxan Fatma Şahmərdanovanın bu il noyabr ayının 23-də 80 yaşı tamam olur. Təqaüdə çıxsa da, Fatma müəllimin əməlləri şagirdlərinin fəaliyyətində öz ömrünü davam etdirir.
Həyatının ən unudulmaz anı
Fatma müəllim daşıdığı
adı qürur, sədaqət və səxavət
kimi həyat prinsipləri ilə daim doğrultduğu üçün fəaliyyəti də
yüksək qiymətləndirilib, xidmətləri
unudulmayıb. Azərbaycan Respublikası və
Naxçıvan MR Təhsil nazirliklərinin, Naxçıvan
MR Ali Məclisinin fəxri fərmanları
ilə təltif edilib, M.Mehdizadə
adına diploma, "Əmək
veteranı" və III dərəcəli "Əmək
şöhrəti" ordenlərinə layiq
görülüb. Fatma Şahmərdanovanın
həyatında ən unudulmaz anlardan biri də 1978-ci ildə
respublika müəllimlərinin VI
qurultayında xalqımızın ümummilli
lideri Heydər Əliyevin ona
"Əməkdar müəllim" fəxri
adının vəsiqəsini və
döş nişanını şəxsən
təqdim etməsidir. Təcrübəli pedaqoq
Fatma Şahmərdanova müəllimlik fəaliyyəti boyunca 30-dan çox mükafat, orden və medallarla təltif edilib.
Ulu öndər Heydər Əliyev haqqında xatirələr
"Azərbaycan
müəllimi" qəzetinin 19 noyabr
2004-cü il tarixli
47-ci nömrəsində H.Şəkərəliyevin
"Özü kimi əməkdar
müəllimlər yetişdirən müəllim" məqaləsi
ümummilli lider Heydər
Əliyev haqqında Fatma müəllimin
kövrək xatirələri ilə diqqətimizi çəkdi. Fatma müəllim dahi rəhbəri hələ orta
məktəbdə oxuduğu illərdən
tanıması barədə maraqla söhbət
açır:
- Heydər Əliyevlə
eyni məhəllədə yaşasaq da, döngələrimiz
ayrı idi. Tez-tez oxuduğum 2 nömrəli məktəbə
gələr, müəllimlərlə, xüsusən, xarici dil müəllimləri
ilə görüşərdi. İlk görüşümüz isə
Naxçıvan MR-in 50 illiyində oldu. İncəsənət Muzeyinin
açılışında iştirak edən
qabaqcıl müəllimlərdən biri
də mən idim. O dahi
şəxsiyyətin maarifə, təhsilə, müəllimlərinə
göstərdiyi ehtiramın şahidi oldum. Bir vaxtlar
möhtərəm Heydər Əliyevə dərs demiş Mir Cəfər Mirişli və Əli Əliyev ön cərgədə əyləşmişdilər.
Heydər Əliyevin gəlişi münasibətilə onlar da ayağa
qalxanda o, cəld onlara yaxınlaşdı və bildirdi ki, mən sizin əllərinizdən öpəcəyəm.
Müəllim əlləri buna layiqdir.
Heydər Əliyev o vaxt hamımızla səmimi
görüşdü, təhsildən söz açdı və daha
savadlı gənclər yetişdirməyi tövsiyə etdi.
1990-cı ildə Heydər
Əliyevin Naxçıvana qayıdışı insanlarda bir oyanış, sabaha inam hissi
yaratdı. Qaldığı kasıb koma
ziyarətgaha çevrilmişdi.
Bacılarım Həqiqə və Tərifə də onu görmək üçün
Bakıdan gəlmişdilər. Birlikdə onun
görüşünə getdik. Ənvər
və Məmmədqulu müəllim də onun
yanında əyləşmişdilər. Məmmədqulu müəllim mənə
dərs demişdi. Bizi
onunla tanış edəndə Heydər
Əliyev yaşadığımız ünvanı soruşdu. Döngəmizi bildikdə orada yaşayan və
hamının hörmət bəslədiyi poçtalyon
Kərim ağanın və tibb
bacısı Leylanın adlarını çəkdi. Gülə-gülə
dedi ki, biz qonşuyuq ki...
H. Şəkərəliyev Fatma
müəllimin kövrək duyğularının
yaratdığı göz
yaşlarının şahidi kimi yazır: "Xatirələr yada düşdükcə Fatma
müəllimin kövrək duyğuları
baxışlarında da sezilirdi.
Sonuncu görüşünü isə dolmuş gözlərindən kədərli
çöhrəsinə süzülən göz
yaşlarını silməklə xatırladı. 2002-ci ildə
Şahbuzdakı hərbi hissənin açılış tədbirində
iştirak edən möhtərəm Heydər
Əliyev hamı ilə bir-bir görüşürdü. Mənim
qarşımda ayaq saxladı. Hiss olunurdu ki,
görülmüş işlərdən çox razıdır.
- Görürsən,
necə ordumuz var,
müəllim, - dedi.
Nəzərlərini
"Əməkdar müəllim" nişanına yönəltdiyini
görüb dedim:
- Qüdrətli ordumuzun təməlini
yaratdığınız kimi, bizlərin
də əməyini həmişə layiqincə qiymətləndirmisiniz.
Ona görə də həmişə Sizə
borcluyuq.
Gülümsündü. Köhnə qonşu
kimi hal-əhval tutub,
işimlə maraqlandı".
Xatirələrdən
göründüyü kimi,
keyfiyyətli müəllim ömrü tariximizin bir
parçasıdır. Müəllim öz
yetişdirmələri ilə tarixin
yazılmasında önəmli rol oynayan ictimai xadimdir.
Yetirmələri ilə fəxr edir
Fatma Şahmərdanovanın 50 illik müəllimlik həyatı tarixçəsində
bir sıra görkəmli şəxsiyyətlərin
adı yer alır. Onun
keçmiş şagirdləri
sırasında yüzlərlə elmlər namizədi, elmlər
doktoru, məktəb direktoru,
qabaqcıl müəllimlər, tanınmış sənət
adamları var. Fatma
müəllimin yetişdirmələri arasında özündən
on dörd yaş kiçik olan bacısı Bəsti İsmayılova da var. Bəsti xanım
hazırda "Azərbaycan" nəşriyyatı direktorunun istehsalat üzrə
müavinidir. 48 illik iş təcrübəsi var.
Fatma xanımın müəllimlik səriştəsi
bir şagird kimi öz
bacısını da qane
etmiş, mülayimliyi,
qayğıkeşliyi ilə yaddaşında yalnız xoş təəssüratlar
buraxmışdır. Bəsti xanımdan
aldığımız məlumata görə, Farma
müəllim şagird tərbiyəsində
cəza və qəzəbdən istifadə etməyi sevməz,
öz təmkinli davranışı, həmçinin
tələbkar və ciddi xarakteri
ilə sinfi ələ almaq
qabiliyyətinə malik idi.
Çox qəzəbləndiyi anlarda şagirdlərə tapşırıqlar
verməklə sinfi bir
neçə dəqiqəlik tərk edib,
sakitləşdikdən sonra
qayıdarmış.
Fatma müəllimin şagirdi, əməkdar müəllim Nazim Bayramov sonra da öz müəllimi ilə həmkar olub. O, 705 saylı hərbi hissə məktəbinə direktor təyin olunanda öz müəllimini məktəbə əməkdaşlığa cəlb edir. Keçmiş şagirdinin diqqətini çəkən Fatma müəllimin yalnız fizika fənnini tədris etmək yox, şagirdlərə ana qayğısı ilə yanaşıb vətənpərvər, insansevər, həyata inamlı şəxsiyyətlər yetişdirmək kimi səriştəsi çəkmişdir. Bu səbəbdən də rəhbərlik etdiyi məktəbdə sevimli müəllimini əməkdaşlığa cəlb etməyi özünə şərəf bilmişdir. N.Bayramovun yadında Fatma müəllim gözəl insan, qayğıkeş ana, müəllim, vətənpərvər bir insan kimi qalıb. İnanırıq ki, şagirdlərindən daha kimləri dindirsək, onun haqqında eyni fikirləri eşidəcəyik.
Müəllimin şəxsi həyatı da
cəmiyyətə nümunə olmalıdır
Müəyyən bir peşə sahibi ilə
ünsiyyətdə olarkən ondan
aldığımız ilk təəssürat,
haqqında eşitdiyimiz fikirlər maraq doğurur. Bu səbəbdən valideynlərə də öz övladlarının təlim və tərbiyəsini
etibar etdikləri müəllimlərin
şəxsiyyəti və hətta şəxsi həyatı
ilə maraqlanmaq duyğusu
yad deyildir. Müəllimin
övladları təhsilli və intizamlıdırlarsa, onun etimadı cəmiyyətdə artıq olur. Fatma müəllim də
bu etimadı qazanan
pedaqoqlardandır. Öz nümunəvi
müəllimlik etikası ilə örnək olduğu
kimi, ailəsi və övladlarının
da uğurlu təlim və
tərbiyəsi ilə cəmiyyətdə hörmət
qazanıb. Fatma Şahmərdanova böyük ailə
başçısıdır, dörd
övladı, səkkiz nəvəsi, üç
nəticəsi var. Övladlarının dördü də ali təhsillidir
və cəmiyyətdə müəyyən bir
mövqe qazanıb.
Fatma Şahbaz qızı Şahmərdanova
öz mənalı ömrü
ilə bu gün də
ailəsi, şagirdləri, müəllim yoldaşları tərəfindən
sevilir, qiymətləndirilir. 50 illik müəllimlik təcrübəsi olan Fatma müəllimi biz də redaksiyamız adından 80 illik yubileyi münasibəti
ilə təbrik edirik, ona uzun ömür,
cansağlığı diləyirik.
Könül NƏHMƏTOVA
konul.nehmetova@mail.ru
Azərbaycan müəllimi.-
2014.- 21 noyabr.- S.8.