"İlk Avropa oyunlarının

açılışını İtaliyada izlədim"

 

İtaliyanın La Sapienza Universitetinin tələbəsi Fərid Abbasov ilə söhbət

 

Fərid Abbasov 1989-cu ildə Şəmkir şəhərində anadan olub.  İlk təhsilini  Şəmkirdə alıb.  VI  sinfin sonunda imtahan verərək Gəncə Özəl Türk  Liseyinə daxil olub.  Liseydə beşillik təhsilini başa vuran Fərid 15 yaşında   Qafqaz Universitetinin beynəlxalq iqtisadi münasibətlər fakültəsinə daxil olub. Hazırda "2007-2015- ci illərdə Azərbaycan gənclərinin  xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində İtaliyanın  La Sapienza Universitetində magistratura dərəcəsi üzrə təhsilini davam etdirir. Təhsil aldığı müddət ərzində Fərid  Abbasov Avropa Parlamentində təcrübə  proqramında iştirak edib.  İtaliyada ölkənin ən nüfuzlu universitetində təhsil almaqla yanaşı fəal ictimai fəaliyyətlə də  məşğul olan F.Abbasovla söhbətimizə orta məktəb illərindən başladıq.

 

- Orta məktəbdə təhsil aldığım dövrlərdə anam həm müəllimim, həm də sinif rəhbərim idi.  Necə dəyərlər,  daim anamın   nəzarətində idim. Buna baxmayaraq  uşaqlıqdan özümün  oxumağa  böyük həvəsim var idi.  Hətta yadıma gəlir,  bəzən işıqlar olmayanda şam işığında belə,  dərslərimi hazırlayırdım. Anam biologiya fənnini tədris edirdi,  mənim isə marağım daha  çox riyaziyyat, coğrafiya, ədəbiyyat fənlərinə idi. Həmçinin xarici dilləri  orta məktəbdən öyrənməyə başlamışam.

- Xaricdə təhsil almağa necə qərar verdiniz?

- Universitetdə oxuduğum  dövrdən qarşıma  xaricdə təhsil almağı məqsədi qoymuşdumbunun üçün xarici universitetləri araşdırmağa başlamışdım.  Bir  neçə  ölkənin universitetinə müraciət etdim. Onların arasında Amerika Birləşmiş Ştatları, Almaniya, İtaliya və İngiltərə  var idi. Demək olar ki, adlarını çəkdiyim bütün ölkələrdən  ali məktəbə qəbul təklifi aldım və seçim qarşısında qalmışdım. İtaliyanın  Tor Vergata Universitetini seçdim. Həmçinin İtaliyada təqaüd imkanları daha geniş idibundan başqa bir dil öyrənmək həvəsim də başlıca rol oynayırdı. Təbii ki, bütün bu prosesdə ailəmin mənə böyük dəstəyi oldu.

- Dövlət Proqramının əhəmiyyəti barədə nə deyə bilərsiniz?

- Dövlət Proqramına seçim prosesini yüksək qiymətləndirirəm. Təhsil Nazirliyinin əməkdaşları tərəfindən xaricdə təhsil alan tələbələrin oxuduqları ölkələrdə qarşılaşdıqları  problemlərin operativ şəkildə həll edilməsi    öz köməkliklərini göstərməsi tələbələrə yaradılan ən gözəl  xidmətlərdən biridir. Bununla da tələbələr  təhsil aldıqları universitetlərdə  dərslərinə  yüksək səviyyədə  hazırlaşa  bilir  və digər problemlər onların vaxtlarını almır.  Dövlət  Proqramına qəbul olunmağımı  Təhsil Nazirliyinin veb-səhifəsindən öyrəndim və çox  şad oldum ki, istədiyim sahə üzrə  təhsilimi rahat şəkildə davam etdirə biləcəyəm. Xaricdə  təhsil alan hər bir tələbə  həmçinin Azərbaycanı  təmsil edir. Azərbaycanlı tələbələr tərəfindən təşkil  olunan Azərbaycan günləri xarici tələbələrin və universitet müəllimlərinin  diqqətini cəlb edir. Hətta İtaliyada dostlarıma deyəndə ki, Dövlət  Proqramı çərçivəsində  təqaüdlə təhsil alıram,  digər xaricdə təhsil alan tələbələr ölkələrində belə  bir şəraitin olmadığını  bildirirlər.

- İtaliya mühitinə alışmaq sizin üçün çətin olmadı ki?

- Yerli mühitə adaptasiya prosesi bir müddət davam etdi,  lakin dərslərin çox olması    insanların xoş münasibəti adaptasiya prosesini tezləşdirdi.

Əsas çətinliklərdən biri tələbələrin italyan dilini bilməməsidir. Demək olar ki,  italyanlar  icimai həyatda ingilis dilindən istifadə etmirlər. İtaliyaya gəlmək istəyən tələbələrin sayı hər il getdikcə artır. Deyə bilərəm ki, İtaliyada gənc azərbaycanlı diasporası formalaşır. Bir çox universitetlərlə yaxından əlaqəmiz var və əməkdaşlıq edirik. İtaliyada tələbələrimiz əsasən iqtisadiyyat, beynəlxalq əlaqələr, dizayn, tibb, maliyyə, hüquq, biznesin təşkili və idarə edilməsi və digər fakültələr üzrə təhsil alırlar. Tədris həm ingilis, həm də italyan dillərində aparılır. Hazırda tələbələr tərəfindən seçilən ali məktəblər arasında La Sapienza, Milan Politexnik, Tor Vergata, Bocconi, Pisa, Bologna, Padova, Turin və digər universitetlər üstünlük təşkil edir. Bundan əlavə,  qeyd etmək istərdim ki, İtaliyada təqaüd imkanları genişdir və universitetlərdə təhsil haqları digər Avropa ölkələrinin ali məktəbləri ilə müqayisədə cüzidir. Universitetə qəbul olma şərtləri daha sadədir və sənədləşmə prosesi digər ölkələrə nisbətən daha asandır. Bundan əlavə, italyan dilini öyrənmək istəyən tələbələr universitetin nəzdində olan kurslardan heç bir məbləğ ödəməyərək yararlana bilərlər. Bu da tələbələrin sosial həyata daha tez adaptasiya olunmasına kömək edir.

- Tələbə həyatınız necə keçir?

- Asudə vaxtlarım çox az  olur  vaxt tapan kimi  dostlarımla  birlikdə  İtaliyanın digər şəhərlərinə  gəzməyə gedirəm. Bundan başqa,  hər həftəsonu burada  təhsil  alan tələbələrlə  futbol, üzgüçülük  digər idman növləri ilə məşğul oluruq. Kitab oxumağa ancaq nəqliyyatdan istifadə  edərkən vaxt qalır.  Çalışıram daha çox ixtisasım üzrə müxtəlif kitablar oxuyum.

- İtaliyanın təhsil sistemi, oxuduğunuz ali məktəb, seçdiyiniz ixtisas barədə...

- Hazırda Avropanın ən qədim və ən çox tələbəsi olan La Sapienza Universitetinin  iqtisadiyyat fakültəsində  magistr  dərəcəsi üzrə təhsil alıram. Ümumiyyətlə,  İtaliyada orta məktəb 12-13 illikdir,  daha sonra isə tələbələr  üçillik bakalavr dərəcəsi oxumalı olurlar.  Bakalavrlar  öz istəklərinə müvafiq olaraq birillikya ikiillik magistr  proqramlarına  müraciət edirlər. Ümumi götürdükdə İtaliya  Almaniya və İngiltərə təhsil sistemindən bir az geridə qalır, bunun da əsas səbəbi orta məktəblərdə təhsilin aşağı səviyyədə olmasıdır. Ancaq nəzərə alaq ki, Qərbdə ilk universitet  məhz İtaliyada yaranıb və ilk universitet tədrisi Bolonya Universitetində verilib. Universitetin yaranma tarixi dəqiq bilinməsə də 1088-ci ildə əsasının qoyulduğu iddia olunur.  Hazırda isə İtaliya universitetlərində müasir standartlara cavab verən texniki baza mövcuddur,  burada Amerika və İngiltərənin qabaqcıl universitetlərində doktorantura təhsili almış müəllim və professor heyəti çalışır. Bir çox universitetlərdə məzun olan tələbələr üçün yarmarkaları keçirilir və tələbələr həm staj,  həm də imkanlarına malik olurlar.

Bütün dərsliklər online  şəkildə universitetin bazasında yerləşdirilir və istənilən yerdə  asanlıqa dərs vəsaitlərindən istifadə etmək mümkündür.  Həm universitetdə olan kitabxanadan,  həmçinin də şəhərin müxtəlif yerlərində olan kitabxanalardan yararlanmaq olar.  İtaliyada müəllim və professor heyəti də tələbələrlə daim maraqlanır və görüş təyin edərək dərsdə anlaşılmayan mövzuları və ya hər hansısa bir sual yarandıqda  onlardan  öyrənmək mümkündür.  Ümumiyyətlə,  professorlar tələbələrə kömək etməkdə maraqlıdırlar və tələbələrin akademik həyatda daha uğurlu olması üçün lazım olan  bütün köməkliyi göstərilər. Təhsil aldığım universitetin bir çox məzunları  beynəlxalq təşkilatlarda və universitetlərdə fəaliyyət göstərirlər.

- İlk Avropa Oyunlarının açılışı İtaliyada necə qarşılandı?

- İlk Avropa Oyunları İtaliya ictimiyyəti tərəfindən  çox maraqla qarşılandı. Mən də ilk Avropa Oyunlarının möhtəşəm açılışını İtaliyada izlədim.  İtaliya  idmançıları say tərkibinə görə  Rusiya və Azərbaycandan sonra 283 idmançı ilə  yarışlarda iştirak edirlər. İdmançılar İtaliyanı 23 fərqli idman növündə təmsil edirlər. Bu da İtaliya Olimpiya Komitəsinin Azərbaycanda keçirilən ilk Avropa Oyunlarına  necə ciddi maraq göstərdiyini nümayiş etdirir.  Oyunların açılışı İtaliyada "Sky"  televiziyası  ilə  canlı yayımlanırdı. Mən də  vaxt olan kimi burada oyunların  icmalını canlı şəkildə izləyirəm. Buradakı italiyalı  dostlarım mənə oyunların  çox yaxşı təşkil olunduğunu və Azərbaycanın bu işin  öhdəsindən çox yaxşı gəldiyini bildirirlər. Həmçinin Azərbaycan Respublikasının İtaliyadakı  səfirliyi və  digər diaspora təşkilatları da Avropa Oyunlarının tanıdılması üçün öz əməklərini əsirgəməyiblər. Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyası  tərəfindən Avropa Oyunlarının tanıdılması ilə bağlı ölkənin gənclər təşkilatları  arasında Avropa Oyunlarına həsr olunmuş mini-futbol turniri  təşkil olunmuşdur.

- İtalyanlar və azərbaycanlılar arasında hansı oxşarlıqları qeyd edə bilərsiniz?

- Demək istərdim ki, İtaliya ilə Azərbaycanın bu gün əldə etdikləri uğurların bəlkə də əsas səbəbi iki ölkənin xalqları arasında olan qarşılıqlı simpatiya və anlayışdır. Bu,  yəqin ki,  iki xalq arasında olan oxşarlıqlardan irəli gələn bir haldır. Hər iki xalq çox istiqanlı, gülərüz, səmimi və qonaqpərvərdir. Bu məqamda azərbaycanlılar ilə italyanların adət-ənənələri, mətbəxi və düşüncə tərzində olan oxşarlıqları da unutmamaq lazımdır. Xüsusən cənubda yaşayan italyanlar da biz azərbaycanlılar kimi ailəyə çox yüksək önəm verir, ailə qurduqdan sonra belə valideynləri ilə yaşamaqda  davam edirlər. Bizim kimi bütün italyanlar da milli bayramları və xüsusi günləri ənənəvi olaraq ailələri ilə  birlikdə tipik italyan yeməkləri ilə bəzədilmiş süfrə arxasında keçirirlər.  Romada italyan dostlarımla bir arada olanda onlarla necə   oxşar olduğumuzu hiss edirdim. Hətta bizim mətbəximizin nümunəsi olan düşbərə ilə onların ravioli adlanan yeməyinin eyni olduğunu kəşf edəndə isə özümü lap Azərbaycandakı kimi hiss etmişdim.

- Azərbaycan diasporası ilə əlaqələriniz. Ölkəmizi, mədəniyyətimizi  təmsil edə bilirsinizmi?

- İtaliyaya ilk dəfə 2011-ci  ildə gələndə demək olar ki, çox az sayda azərbaycanlı tələbə tanıyırdım. Fərqli bir mühit fərqli bir ölkəyə alışmaq çox vaxtımı almadı qısa müddətdə yaşadığım mühitə uyğunlaşdım. Lakin ilk günlərdə təcrübəsizlik dil problemi kimi çətinliklər var idi. Daha sonra isə bütün tələbələri bir araya toplamağa çalışdım. Burada olan tələbələrlə birlikdə Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyasını təsis etdik. Gənclər təşkilatı olaraq əsas məqsədimiz iki ölkə arasında körpü rolunu oynamaq Azərbaycandan İtaliyaya gələn tələbələrə köməklik göstərməkdir. Bununla yanaşı, Azərbaycanın mədəniyyətini, incəsənətini, musiqisini milli adət-ənənələrini İtaliya ictimaiyyətinə çatdırmaq iki ölkə arasında şaxələnən inkişafa öz töhfəmizi verməkdir. Həmçinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həqiqətləri İtaliya ictimaiyyətinə çatdırmaqdır.  Təşkilatımız bir ilə yaxın təsis olunsa da bu günə kimi bir çox işlər görmüşük. Bunlara misal olaraq Roma Napoli şəhərlərində Azərbaycan mədəniyyəti günü Roma Tor Vergata Universitetində Azərbaycanın tanıdılması təhsil perspektivi adlı "dəyirmi masa" təşkil olunmuşdur. Bundan əlavə,  İtaliyanın ən böyük qeyri-hökumət təşkilatı olan Giovano nel Mondo Sapienza Movimento təşkilatı ilə sıx əməkdaşlıq edirik birgə layihələr  üzərində calışırıq. Hazırda Assosiasiyanın İtaliyanın Turin, Napoli, Milan, Florensiya Perugia şəhərlərində koordinatorları var çalışırıq ki, həmin şəhərlərdə tədbirlər həyata keçirək. Bundan başqa,  təşkilatımız "Xocalıya ədalət"  kampaniyası çərçivəsində  Xocalı  həqiqətlərinin İtaliya ictimaiyyətinə İtaliyada yaşayan  digər xalqların diqqətinə  çatdırılması yönündə silsilə  tədbirlər həyata keçirir.  Əlbəttə ki, Azərbaycan Respublikasının İtaliyadakı səfirliyi tələbələrlə yaxından maraqlanır onların problemlərinin həllində  öz köməkliyini göstərir.  Mütəmadi olaraq cənab səfir Vaqif  Sadıqov tələbələrlə görüşür onların fikirlərini təkliflərini dinləyir. Bundan əlavə qeyd etmək istərdim ki, səfirlik həmçinin Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyasının bütün tədbirlərində həm maddi,  həm mənəvi cəhətdən öz köməkliyini göstərir.

- Gələcək planlarınız?

- Təhsilimi bitirdikdən sonra Azərbaycana qayıdıb sahəm üzrə çalışmaq istəyirəm. Təbii ki, hər bir insan kimi mən də öz qarşıma maksimum hədəflər qoyuram və mükəmməl, peşəkar  təhsil almaq istəyirəm.  Hədəflərim məni lazım olan istiqamətə aparır. Təhsil aldığım müddət ərzində Avropa Parlamentində təcrübə  proqramında iştirak etmişəm. Hazırda isə  IFAD-da (kənd təsərrüfatının inkişafı üzrə Beynəlxalq Maliyyə Təskilatında) təcrübə proqramında iştirak edirəm. Bundan əlavə, Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyasında tələbələrlə birlikdə müxtəlif tədbirlər təşkil edirik və bu işi, ilk növbədə, özümə borc bilirəm və bundan zövq alıram.

Sonda öz adımdan və Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyası  adından "Azərbaycan müəllimi" qəzetinə  dərin minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. 

 

Oruc MUSTAFAYEV

 

Azərbaycan müəllimi.- 2015.- 20 iyun.- S.10.