İngilis dilindən dərs nümunəsi

 

Azərbaycanın orta  ümumtəhsil  məktəblərinin  ingilis  dili  proqramında  baş  verən  əsaslı  dəyişikliklər    hazırda həyata keçirilən kurikulum  islahatı, respublikanın dünya ölkələrinə inteqrasiyası tədris prosesində yeniliklərin tətbiqini labüdləşdirir.

Müasir dərs müəllimdən fəal təlim mühiti yaratmağı, şagirdlərə bilikləri müstəqil şəkildə əldə etməyi, ünsiyyət qurmaq, əməkdaşlıq etmək, problemli situasiyalarda çıxıs yolu tapmaq kimi bacarıqlar formalaşdırmağı tələb edir. Ənənəvi dərsdən fərqli  olaraq müasir dərsin tələbləri şagirdlərin idrak fəaliyyətinin formalaşmasına yönəldib. Mən də dərs dediyim siniflərdə fəal təlimin üsullarından istifadə etməyə çalışıram. Hazırlanan elektron dərs vəsaitləri əsl təlim mühiti, dərsin daha yaxsı mənimsənilməsi üçün şərait yaradır. Belə ki, şagirdlər eşitməklə bərabər dərsi əyani şəkildə görürbunun nəticəsində mövzunu  daha yaxşı mənimsəyir. Dərs zamanı suallar elə qoyulmalıdır ki, şagirdləri düşünməyə, araşdırmağa sövq etsin. Araşdırmaq, tədqiqat aparmaq, müzakirə edib öyrəndiklərini tətbiq etmək vacibdir. Yalnız belə halda şagird öyrəndiklərini unutmur, daim yadda saxlayır.

Bütün bunları nəzərə alaraq bu sahədə topladığım təcrübəni bir dərs nümunəsində oxuculara çatdırmaq istəyirəm.

Fənn: ingilis dili

Mövzu - Televizorun həyatımızda rolu.

İş forması:  qruplarla , fərdi

İş üsulu: əqli hücum, müzakirə. BİBÖ

Resurslar: dərslik, vərəqləri,  kompüter  s.

Standart:

1.1.2 - Televiziya proqramlarını şəkillərlə müəyyənləşdirmək.

3.1.1/ 2.1.2 - Televiziya proqramları haqqında mətni oxuyaraq qrammatikadan istifadə etmək.

2.1.3 - Televiziyada olan proqram kanalları fərqləndirmək.

3.1.4/4.1.1 - Mətnə suallar vermək ən çox sevdiyin televiziya kanalını  tesvir etmək

Təlimin məqsədi:

1. Televizor qaydalarını öyrənərək  şagirdlərin dinləmə-danışma bacarığını inkişaf etdirmək.

2. Televizora baxmağın zərərləri faydaları haqqında məlumatlar əldə etmək   

Bildiyimiz kimi, motivasiya fəal təlimdə dərsin mühüm  mərhələsidir.

Motivasiya hər dəfə elə rəngarəng qurulmalıdır  ki, şagirddə keçilən mövzuya maraq oyatsın. Müxtəlif  şəkillərlə   motivasiyanın  qoyulması  sinifdə  canlanma  yaradır, şagirdləri  fəallaşdırır    öyrəniləcək mövzuya  qarşı marağı  daha da artıraraq fikirləri bu istiqamətə yönəldir.

İKT-dən istifadə etməklə şəkillər nümayiş etdirilir şagirdlərə həmin şəkillərə baxıb öz fikirlərini bildirmələri təklif olunur. Bu üsulla  mövzunun adı şagirdlərdən alındıqdan sonra  onlar televizor haqqında bəzi sualları cavablandırırlar.

1. Televizora gün ərzində qədər baxırsınız?

2. Nəyə görə televizora baxmağı xoşlayırsınız?

3. Bütün günü televizor proqramlarına  baxmaq  yaxşıdırmı?

4. Hansı televiziya  proqramlarını tanıyırsınız?

5. Televizora çox baxanda özünüzü yorğun hiss edirsinizmi?

Tədqiqatın aparılması zamanı əqli hücum üsuluna üstünlük verirəm.  Əqli hücum tamamilə şagirdlərin fikir sərbəstliyini təmin edir. Bu zaman bütün qrup  hər hansı problemin həllinə cəlb edilir, fikir təkliflər qeyd olunur. Bu fikirlər tənqid olunur, qiymətləndirilir. Yerinə yetirilən işin sonunda bütün deyilən fikirlər  təhlil edilir düzəlişlər olunur. Əsas  məqsəd beyin həmləsi zamanı mümkün qədər çox fikir toplamaqdır.

Dərsə başlayarkən   ya öyrənmə prosesi  başa catdıqdan sonra BİBÖ üsulundan istifadə edirəm. Şagirdlər keçəcəkləri mövzu haqqında bildiklərini, nəyi öyrənmək istədiklərini əvvəlcədən bildirirlər. BİBÖ cədvəlində bildikləri I sütunda yazılır.

II sütunda şagirdlər nələri bilmək istədiklərini müəyyənləşdirirlər.

Öyrənmə prosesinin sonunda isə yeni öyrəndiklərini göstərərək BİBÖ cədvəlinin III sütununu  doldururlar. Burada həm şagirdlərin öyrənmək istədikləri yeni maraqları nəzərə alınmış olur.

Xarici dilin praktik mənimsənilməsini təmin etmək üçün  tədrisin ilk günlərindən öyrənilən dildə ünsiyyət qurmağa çalışıram. Ünsiyyət qurmağı öyrətməyin səmərəli üsullarından biri rollu oyunlardır. Bu, xarici dil dərslərində ən səmərəli üsuldur. Rollu oyunlar nitq fəaliyyətini  yaxşılaşdırır, ünsiyyət vərdişlərini inkişaf etdirir təlimin praktik yönümünü təmin edir. Şagirdlər rollu oyun kimi televiziya haqqında dialoqlar danışırlar. İş cütlüklərlə aparılır. Rollu oyunlar tətbiq olunan dərslər canlı emosional, uşaqların  yüksək fəallığı ilə keçir.

Sonra şagirdlərə qruplarla bir gün üçün  televiziya proqramı qurmaq televizorun zərərləri faydalarından  danışılmaq tapşırılır. Belə qrup halında tapşırığın yerinə yetirilməsi şagirdlərin bir-biri ilə əməkdaşlıq etmələrinə  bir-birləri qarşısında öz məsuliyyətlərini dərk etmələrinə imkan yaradır. Şagirdlərin birgə fəaliyyəti problemləri bir yerdə həll etməyi onlara öyrədir. Qrupda   biliyi sərbəst əldə etmək bacarıqlarının  inkişaf etməsi üçün  şərait yaradır. Şagirdlərin  özlərinə inamın artmasını, özlərini tam şəxsiyyət kimi dərk etməsini, eyni zamanda şagirdin müstəqil şəxsiyyət kimi inkişafını təmin edir. Bu zaman zəif oxuyan şagirdlər belə fəallaşır, öz fikirlərini söyləyərək tədqiqatda  fəal iştirak etməyə çalışırlar.

Qrupların işləri təqdim olunur. Bu mərhələdə şagirdlərin tədqiqatın gedişində əldə etdikləri yeni informasiyaların  mübadiləsi aparılır. Təqdimat zamanı şagirdlər bir-birini fəal dinləməyə sövq edilir.

Yaradıcı tətbiqetmə mərhələsinə xüsusi əhəmiyyət verirəm. Bu mərhələdə şagirdlərin mövzunu necə mənimsədikləri bəlli olur. Dərsin bu mərhələsində qrammatik qaydaların əks olunduğu tapşırıqları şagirdlərə təqdim edirəm. 

Şagirdlər əldə etdikləri bilikləri ümumiləşdirirlər sonda tədqiqat sualına yenidən qayıtmaqla nəticələri təhlil edirlər. Fəal dərsdə şagirdlərin formativ qiymətləndirilməsi hər hansı mərhələdən sonra, istənilən üsulla  həyata keçirilə bilər.Apardığım dərsdə də qiymət qruplara verilirdi. Hər bir qrup digərini dinlədikdən sonra öz qiymətini verdi və qiymətləndirmə səsvermə yolu ilə həyata keçirildi.

Ev tapşırıqları şagirdlərin müstəqil tədqiqat aparmasına, sərbəst və yaradıcı düşünmə qabiliyyətinin formalaşmasına kömək edir. Evə şagirdlərə televiziya proqramları haqqında araşdırma aparmaq tapşırılır.

 

Sevinc ORUCOVA,

İsmayıllı şəhər 6 nömrəli  tam orta

məktəbin ingilis dili  müəllimi                  

 

Azərbaycan müəllimi.- 2015.- 3 oktyabr.- S.12.