Azərbaycan təhsili yeni
dərs ili ərəfəsində
Yeni dərs ilinin başlanmasına
sayılı günlər qalır. 2015-2016-cı dərs ilinə
ciddi uğurlarla gələn
Azərbaycan təhsili üçün
ötən dərs ili bir sıra
mühüm hadisələr, islahatyönümlü tədbirlərlə əlamətdar olub. Təhsil
islahatlarının daha da dərinləşdirilməsi, təhsilin
keyfiyyətinin yüksəldilməsi
istiqamətində son illər başlanan işlər daha
qətiyyətlə davam etdirilib, bir sıra
yeni
layihələrə start verilib, təhsil sistemimizin Avropa təhsil məkanına daha
sıx inteqrasiyası yönündə uğurlu
addımlar atılıb.
Aşağıda bütün
bunları əks etdirən, qazanılan uğurlardan bəhs
edən bəzi statistik məlumatları
oxucuların diqqətinə çatdırırıq.
Təhsilimizin
inkişafına yönəlmiş fərman, sərəncam və
qərarlar
* Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev
yeni dərs ili ərəfəsində
bir sıra tədris müəssisələrində
olub. Dövlətimizin
başçısı sentyabrın 3-də Bakının Səbail
rayonundakı 189-190 nömrəli orta məktəbdə,
Yasamal rayonundakı Fizika,
Riyaziyyat və İnformatika
Təmayüllü liseydə, sentyabrın 7-də Binəqədi
rayonundakı 283 nömrəli orta məktəbdə,
sentyabrın 10-da Nəsimi rayonundakı Texniki-Humanitar
Liseydə aparılan təmir və yenidənqurma işlərindən
sonrakı vəziyyətlə tanış olub.
* Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 3 sentyabr 2015-ci il tarixli sərəncamı
ilə Azərbaycan Dövlət Neft
Akademiyasının adı dəyişdirilərək Azərbaycan
Dövlət Neft və Sənaye Universiteti adlandırılıb.
* Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 24 iyul 2015-ci il tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Müəllimlər
İnstitutunun Salyan,
Mingəçevir və Sumqayıt filialları ləğv olunub.
*
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 sentyabr 2014-cü il tarixli sərəncamları ilə 60 nəfər
təhsil işçisi "Əməkdar
müəllim", 4 nəfər "Əməkdar bədən
tərbiyəsi və idman xadimi"
fəxri adları, 60 nəfər isə "Tərəqqi"
medalı ilə təltif olunub.
* Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 8 oktyabr
2014-cü il və 21 iyul
2015-ci il tarixli sərəncamları ilə 4 nəfər gənc istedad xüsusi aylıq təqaüdə
layiq görülüb.
*
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 17 dekabr 2014-cü il tarixli sərəncamları ilə
2013-2014-cü dərs ilində keçirilmiş
"Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" və
"Ən yaxşı müəllim" müsabiqələrinin
qalibləri olan 50 məktəb və 100
müəllim mükafatlandırılıb.
* Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 22 dekabr
2014-cü il tarixli sərəncamı
ilə Turizm İnstitutunun
bazasında Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti
yaradılıb.
*
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 16 yanvar
2015-ci il tarixli sərəncamı
ilə dövlət ümumi təhsil
müəssisələrində çalışan bilik və bacarıqlarının diaqnostik qiymətləndirilməsi aparılan
müəllimlərin həftəlik dərs yükü
norması 1,5 dəfə, aylıq vəzifə maaşı orta
hesabla 2 dəfə artırılıb.
* Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 19 yanvar 2015-ci il tarixli sərəncamı ilə "Azərbaycan
Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət
Strategiyası"nın həyata keçirilməsi ilə
bağlı Fəaliyyət Planı" təsdiq olunub.
* Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 15 may 2015-ci il tarixli sərəncamı ilə İ.M.Seçenov adına Birinci
Moskva Dövlət Tibb
Universitetinin Bakı filialı
yaradılıb.
* Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 24 iyul 2015-ci il tarixli sərəncamı ilə Mingəçevir Politexnik
İnstitutunun
bazasında Mingəçevir Dövlət Universiteti yaradılıb.
*
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
1 may 2015-ci il tarixli 125 nömrəli qərarı ilə
"Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının
xarici ölkələrdə, əcnəbilərin
və vətəndaşlığı olmayan
şəxslərin Azərbaycan Respublikasında təhsil
alması Qaydaları" təsdiq edilib.
* Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin 21 iyul 2015-ci il tarixli qərarı ilə xaricdə təhsil alan
gənclərin təhsil haqlarının verilməsi
qaydalarında dəyişiklik edilib.
* Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin 17 avqust 2015-ci il tarixli qərarı ilə Azərbaycan Maliyyə-İqtisad
Kolleci Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin,
Bakı Texniki Kolleci və
Bakı Dövlət Rabitə və Nəqliyyat Kolleci isə Azərbaycan Texniki
Universitetinin nəzdinə verilib.
Məktəbəqədər
təhsil
* Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın rəhbərliyi ilə Fond yeni layihəyə - məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin inkişafı proqramına start verib.
* Paytaxtın 89 ümumi təhsil müəssisəsində məktəbəqədər hazırlıq qrupları fəaliyyətə başlayıb.
Ümumi təhsil
* Bu ildən I siniflərə qəbulun yeni sistemi tətbiq olunub. Belə ki, Təhsil Nazirliyinin 27 fevral 2015-ci il tarixli əmri ilə Bakı şəhərinin ümumtəhsil məktəblərinə, eləcə də Təhsil Nazirliyinin bilavasitə tabeliyindəki lisey və gimnaziyalara 2015-2016-cı tədris ili üçün I sinfə şagird qəbulu ərizələrin onlayn qeydiyyatı aparılmaqla elektron sistem vasitəsi ilə həyata keçirilib.
* Son üç ildə 9-cu sinifdə buraxılış imtahanında hər iki fəndən müsbət qiymət alan şagirdlərin sayı 14 faiz artıb ki, bu da kifayət qədər yüksək göstəricidir.
* 2015-2016-cı tədris ilindən etibarən müəyyən olunmuş qaydalar üzrə komplektləşdirilmiş X siniflərdə tədrisin təmayüllər üzrə aparılmasına başlanılacaq.
* Bərdə rayonunda istifadəyə verilən regional "ASAN xidmət" mərkəzində "ASAN məktəb" bölməsi fəaliyyətə başlayıb. Bölmə əsasən I siniflərə yeni qaydada qəbulu həyata keçirəcək.
* Ölkəmizdə sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ümumtəhsil müəssisələrinə inklüziv təhsilə cəlb olunması üçün nəzərdə tutulan "İbtidai təhsil səviyyəsi üzrə inklüziv təhsilin tətbiqi" layihəsinə başlanılıb.
* 2014-2015-ci tədris ilindən "Sağlam təhsil-sağlam millət" layihəsi çərçivəsində ölkəmizin 6 ümumi təhsil məktəbində 15 "Sağlam təhsil sinfi" fəaliyyət göstərib.
* Fizika-riyaziyyat və informatika təmayüllü liseydə şagirdlərin olimpiadalara mütəşəkkil və davamlı şəkildə hazırlanmasını təşkil etmək məqsədilə informatika üzrə Olimpiada Mərkəzi açılıb.
* Bu il ölkəmizdə 141 adda 4095370 nüsxə dərslik çap olunub.
* "Ümumi təhsil müəssisələrinə və peşə liseylərinə müəllimlərin yerdəyişməsi və işə qəbulu Qaydaları"na müvafiq olaraq 2015-ci ildə işləyən müəllimlərin bir rayondan (şəhərdən) digər rayona (şəhərə) yerdəyişməsi ilk dəfə olaraq Təhsil Nazirliyi tərəfindən mərkəzləşdirilmiş qaydada müsabiqə yolu ilə həyata keçirilib. Müsabiqə nəticəsində 175 nəfər iş yerini dəyişmək imkanı qazanıb.
* 2015-2016-cı tədris ilində
ümumi təhsil müəssisələrinə
və peşə liseylərinə müəllimlərin
işə qəbulu üzrə müsabiqənin nəticələrinə
əsasən, ümumilikdə 2445 nəfər işə qəbul
olunub ki, onlardan da 1888 nəfərinə
(77,2%) həvəsləndirmə tədbirləri tətbiq edilib.
* Məktəb direktorları və məktəb direktoru olmaq arzusunda olan digər şəxslər üçün müasir peşə standartları əsasında təlimlər təşkil olunub. Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi tərəfindən ümumtəhsil məktəblərində təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini (təşkilatçı) və laborant vəzifələrinə işə qəbul olunmaq istəyənlər üçün müsabiqələr keçirilib.
* 2015-ci ilin mart ayınadək Bakı şəhəri istisna olmaqla, rayon və şəhərlərdə 229 ümumtəhsil məktəbinə, 2015-ci ilin sentyabr ayında isə Bakı şəhəri üzrə 24, digər şəhər və rayonlar üzrə 104 ümumtəhsil məktəbinə yeni direktor təyin olunub. Bununla, son bir ildə ölkə üzrə ümumtəhsil məktəblərinə yeni təyin olunan direktorların sayı 357 nəfərə çatıb.
* Təhsil Nazirliyi Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən məktəblərin ibtidai sinif müəllimlərinin əməyini stimullaşdırmaq və peşəkarlığını yüksəltmək üçün "Təməl" təqaüd proqramına start verib.
* Bu il ümumi təhsili xüsusi nailiyyətlərlə başa vuran 131 nəfər XI sinif məzunu qızıl, 21 nəfər isə gümüş medal alıb.
* 2014-2015-ci tədris ilindən ümumi təhsil məktəblərinin VIII siniflərində "Qarabağın tarixi" adlı fakültativ kursun tədrisinə başlanılıb.
* Ölkənin ümumi təhsil məktəblərinin XI sinif şagirdləri üçün Heydər Əliyev mərkəzlərində "Müstəqil Azərbaycan tarixi" mövzusunda əlavə dərslər tədris olunur.
* 50 pilot ümumi təhsil müəssisəsinin hərbi kabinetləri müasir standartlara cavab verən, təlim üçün nəzərdə tutulmuş hərbi avadanlıqlar, ləvazimatlar və xüsusi proqram təminatı ilə təchiz olunub.
* Təhsil Nazirliyinin "Mütaliə mədəniyyətinin və oxuya motivasiyanın yüksəldilməsi" layihəsinə start verilib.
* Bu il ilk dəfə olaraq M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialında 47-ci Beynəlxalq Kimya Olimpiadası keçirilib. Olimpiadada iki məktəblimiz bürünc medal alıb.
* Azərbaycan məktəbliləri beynəlxalq fənn olimpiadalarında 8 medal qazanıblar.
* Təhsil Nazirliyi tərəfindən Elektron Tədris Resursları Portalı (www.e-resurs.edu.az) istifadəyə verilib. Portalda böyük həcmdə tədris və təlim materialları (www.e-derslik.edu.az; www.e-test.edu.az; www.video.edu.az; www.e-telim.edu.az; www.e-sinif.edu.az) bir mənbədə cəmləşdirilib. Təhsil Nazirliyinin dərsliklər üzərində müəlliflik hüququnu əldə etməsi elektron resursların yaradılması işinə böyük təkan verib.
* 2015-ci ildə Təhsil Nazirliyinin sifarişi ilə 14 dövlət təhsil müəssisəsi tikilib, 10 təhsil müəssisəsində əsaslı təmir işləri aparılıb.
* 2014-cü ildə təhsil müəssisələrinə 6000 ədəd kompüter, 3000 ədəd notebook, 1377 ədəd elektron lövhə, 700 ədəd proyektor verilib, 200 təhsil müəssisəsi Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsinə qoşulub, 2000 təhsil müəssisəsi yüksək sürətli internetlə təmin edilib.
İlk peşə və
orta ixtisas təhsili
* Təhsil Nazirliyi
tərəfindən kənd
təsərrüfatı sahəsi
üzrə ixtisaslaşmış
ilk peşə-ixtisas təhsili
müəssisələrinin maddi-texniki və tədris bazasının müasir tələblərə
uyğunlaşdırılması məqsədilə yeni texnika, avadanlıq, əyani və texniki vasitələrin alınması prosesinə
start verilib.
* Avtomobil nəqliyyatı ixtisası üzrə kadr hazırlayan ilk-peşə ixtisas təhsili müəssisələrinə
11 ədəd "Renault Logan" markalı nəqliyyat vasitəsi verilib.
* İlk peşə-ixtisas
təhsili müəssisələrinin
infrastrukturunun inkişafına
yönəlmiş və
dövlət-biznes partnyorluğuna
əsaslanan "Müasir
Azərbaycan Peşəkarları"
layihəsi həyata keçirilir.
* İlk peşə-ixtisas təhsili müəssisələri
üçün müasir
idarəetmə bilik və bacarığına
yiyələnmiş, informasiya
texnologiyalarına bələd,
ölkəmizin təhsil
və sosial inkişafına töhfə
verə biləcək
direktorlar yetişdirmək
və onların bacarıqlarını təkmilləşdirmək
məqsədilə "Liderlik
və idarəetmə"
təliminə başlanılıb.
* "Müasir Azərbaycan
Peşəkarları" layihəsi
ilə əhatə olunmuş peşə təhsili müəssisələrinə
şagird axını
dəfələrlə artıb.
* "Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış"
İnkişaf Konsepsiyasına
uyğun olaraq regional kolleclərin yaradılması
işinə başlanılıb. Nazirlər Kabinetinin
müvafiq qərarları
ilə Masallı Dövlət Regional Kolleci,
eləcə də İsmayıllı Dövlət
Humanitar və Texnologiya Kolleci yaradılıb.
Ali təhsil
* "Ali təhsil müəssisələrinin
bakalavriat və magistratura səviyyələrində
təhsilalanların köçürülməsi,
xaric edilməsi, bərpa olunması və akademik məzuniyyət götürülməsinə
dair müvəqqəti
Qaydalar" qəbul edilib.
* Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü ilə
ölkəmizdə ilk dəfə
olaraq ali
məktəblərdə təhsil
alan xüsusi istedadı və təlim uğurları ilə fərqlənən
tələbələrdən ibarət SABAH qruplarının
yaradılması layihəsi
reallaşdırılmağa başlayıb. Ötən
tədris ilində 7 ali məktəbdə
34 ixtisas üzrə bu qruplarda 755 tələbə təhsil
alıb. Ehtiyacı olan 200-ə yaxın
tələbə yataqxana
ilə təmin edilib. Yeni dərs ilində 7 baza ali təhsil
müəssisəsinin sırasına
daha 4-ü də daxil olub, ixtisas
qruplarının sayı
5-dən 6-ya, kadr hazırlığı
aparılan ixtisasların
sayı isə 39-dan 45-ə çatdırılıb.
Bu il SABAH qruplarına
881 tələbə yeni
qəbul olunub. Beləliklə, bu qruplarda təhsil alan tələbələrin sayı
1636 nəfər olub.
* Təhsil Nazirliyinin
təşkilatçılığı ilə ilk dəfə 1-ci
SABAH Forumu keçirilib.
*
2014-2015-ci tədris ilindən
etibarən ali
təhsilin bakalavriat səviyyəsində məzunun
bilik, bacarıq və vərdişlərinə
qoyulan kompetensiyaları
özündə əks
etdirən 138 ixtisas üzrə yeni nəsil təhsil proqramlarının və buna müvafiq hazırlanmış tədris
planlarının tətbiqinə
başlanıb.
* Təhsil Nazirliyi
tərəfindən "Gələcəyin
müəllimi təqaüdü"
təsis edilib. Təqaüd
pedaqoji kadr hazırlığı aparılan
ali təhsil
müəssisələrinə qəbul imtahanlarında
500 və daha yüksək bal toplayan, ixtisas seçimində birinci və ya ikinci yerdə
müəllimlik ixtisasını
qeyd edən tələbəyə şamil
olunur. Ötən tədris ilində
300 tələbə bu
təqaüdü alıb.
Bu il isə
ikinci dəfə 300 nəfər I kurs tələbəsinə "Gələcəyin
müəllimi təqaüdü"
verilib. Beləliklə, bu təqaüdü
alanların sayı
600 nəfər olub.
* Ali məktəblərə
qəbul balı
bu il ilk dəfə Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü
ilə qaldırılıb.
Ali məktəblərə qəbulun orta bal göstəricisi də yüksəlib.
* Azərbaycan Dövlət
İqtisad Universiteti dünyanın qabaqcıl universiteti hesab olunan London İqtisadiyyat Məktəbi (LSE) ilə əməkdaşlığa başlayıb. Əməkdaşlıq çərçivəsində ADİU-da London İqtisadiyyat Məktəbinin bakalavr dərəcə proqramının
təşkili, eləcə
də Universitet Hazırlıq Proqramı
(University Foundation Program) və Pearson Beynəlxalq Kvalifikasiya proqramlarından olan LCCI təlimləri həyata keçiriləcək.
* Ölkənin bir sıra ali
təhsil müəssisələrində
aparılan elmi araşdırma və tədqiqatlarla bağlı
layihələrin qrantlar
yolu ilə maliyyələşdirilməsi məqsədilə
"Universitet qrantı"
müsabiqəsinə start verilib.
* Universitet təhsilinin dekanlıq səviyyəsində
modelini qurmaq, təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə xidmət
edən kadr potensialını
gücləndirmək məqsədilə
dekanlar üçün
"Tədrisin təşkili"
mövzusunda
təlim
təşkil olunub.
* Ali məktəblərə builki
qəbul imtahanlarında
15 abituriyent maksimum-700 bal toplayıb.
*
2014-2015-ci tədris ilində
azərbaycanlı gənclərə
"2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin
xarici ölkələrdə
təhsili üzrə
Dövlət Proqramı"
çərçivəsində dünyanın 33 ölkəsinin
544 ali təhsil müəssisəsində təhsil
almaq məqsədilə
müraciət etmək
imkanı verilib. Müsahibələr nəticəsində
573 tələbənin adı
dünyanın nüfuzlu
ali məktəblərində
təhsil almaq hüququ qazanmış proqram təqaüdçüləri
siyahısına daxil edilib.
* Dövlət Proqramı çərçivəsində indiyədək 3185 gənc
dünyanın aparıcı
ali təhsil
müəssisələrində təhsil almaq imkanı qazanıb. Onlardan 1360 nəfəri
son 2 il ərzində
dünyanın nüfuzlu
ali məktəblərinə
göndərilib.
* Dünyanın 25 mindən artıq ali təhsil müəssisəsini əhatə edən reytinqə görə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti ilk dəfə olaraq dünyanın Top-5000 universiteti
siyahısında yer alıb.
Məktəbdənkənar fəaliyyət
* Təhsil Nazirliyi
tərəfindən məktəbdənkənar
müəssisələrin fəaliyyəti
ilə bağlı İslahat Proqramı hazırlanıb.
* Təhsil Nazirliyi
tərəfindən ictimai
təşəbbüslərin dəstəklənməsi üzrə
layihə müsabiqələri
keçirilib.
* Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası"nın həyata keçirilməsi ilə bağlı Fəaliyyət Planı"na uyğun olaraq yaradılacaq "Təhsil" onlayn televiziyası layihəsi çərçivəsində "61" oyun-viktorinanın nümayişinə başlanıb.
* Təhsil Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən idman məktəblərinin 3 nəfər yetirməsi Bakı-2015 Birinci Avropa Oyunlarında bürünc medala layiq görülüb.
* İlk Avropa Oyunlarının təşkili və keçirilməsində Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə 17 ali məktəb və 15 kollecdən 14 minə yaxın tələbə könüllü kimi iştirak edib.
Azərbaycan müəllimi.-
2015.- 12 sentyabr.- S.4.